Χαράρι: Το Ισραήλ πληρώνει το τίμημα του λαϊκισμού - και του Νετανιάχου

Ο ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ απορρίπτει τη θεωρία του αιφνιδιασμού για την επίθεση της Χαμάς: η κυβέρνηση είχε προειδοποιηθεί επανειλημμένως ότι οι πολιτικές της έθεταν το Ισραήλ σε κίνδυνο σε μια περίοδο αυξημένων απειλών. «Δείχνει» τον Νετανιάχου, τον οποίο θεωρεί λαϊκιστή, ιδιοφυή στις δημόσιες σχέσεις αλλά εντελώς ανίκανο πρωθυπουργό.

Ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, έγινε διάσημος από τα παγκόσμια best sellers «Sapiens» και «Homo Deus». Σοκαρισμένος, όπως όλοι οι Ισραηλινοί, με την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς και όσα ακολούθησαν, ο Χαράρι προσπαθεί να βρει απαντήσεις.

Ο ίδιος, όπως και πολλοί Ισραηλινοί, έχει συγγενείς στις κοινότητες που δέχθηκαν επίθεση από τη Χαμάς. Σε άρθρο του στη Washington Post μιλάει για τον 99χρονο θείο του και την 89χρονη θεία του, που αναγκάστηκαν να κρυφτούν στο σπίτι τους στο κιμπούτς Μπε’ερί, όσο οι άντρες της Χαμάς γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι σκοτώνοντας πολλούς από τους κατοίκους.

«Η θεία και ο θείος μου είναι δύο πολύ σκληραγωγημένοι Εβραίοι», γράφει ο Χαράρι. «Γεννήθηκαν στην Ανατολική Ευρώπη την περίοδο του Μεσοπολέμου και έχουν ήδη χάσει έναν κόσμο στο Ολοκαύτωμα. Μεγαλώσαμε με ιστορίες για το πώς οι ανυπεράσπιστοι Εβραίοι κρύβονταν σε ντουλάπια και κελάρια από τους Ναζί και κανείς δεν ερχόταν να τους βοηθήσει. Το κράτος του Ισραήλ δημιουργήθηκε ώστε αυτό να μη συμβεί ποτέ ξανά».

Να που συνέβη, όμως, λέει ο Χαράρι, ο οποίος λέει ότι η τωρινή επίθεση δεν είχε καμία σχέση με τη στρατιωτική επίθεση που δέχθηκε το Ισραήλ πριν από 50 χρόνια, στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Οι τρομακτικές ιστορίες που ακούγονται αυτές τις ημέρες, μετά την επίθεση της Χαμάς, είναι που κάνουν τη διαφορά, καθώς θυμίζουν στους Εβραίους όσα έγιναν στο Ολοκαύτωμα και στα πογκρόμ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας εναντίον τους.

Άρα, επισημαίνει, ο βασικός στόχος της δημιουργίας του κράτους του Ισραήλ, απέτυχε. Πώς και γιατί συνέβη αυτό, αναρωτιέται…

«Σε ένα επίπεδο, οι Ισραηλινοί πληρώνουν το τίμημα της ύβρεως», γράφει, «καθώς η κυβέρνησή μας και πολλοί Ισραηλινοί ένιωθαν για χρόνια ότι είμαστε πολύ ισχυρότεροι από τους Παλαιστίνιους και μπορούσαμε απλώς να τους αγνοούμε». Το Ισραήλ εγκατέλειψε τις προσπάθειες να κάνει ειρήνη με τους Παλαιστίνιους και έχει εκατομμύρια από αυτούς υπό κατοχή, για χρόνια, εξηγεί.

Δεν δικαιολογεί τα εγκλήματα της Χαμάς, η οποία από την πλευρά της επίσης δεν θέλει την ειρήνη με το Ισραήλ και έχει κάνει ό,τι μπορεί για να σαμποτάρει την ειρηνευτική διαδικασία του Οσλο. «Οποιος θέλει πραγματικά την ειρήνη, πρέπει να καταδικάσει τη Χαμάς, να της επιβάλει κυρώσεις και να απαιτήσει τον αφοπλισμό της», λέει.

Η ιστορία, όμως, γράφει ο Χαράρι, δεν είναι ένα μάθημα ηθικής. Συνεπώς όσο και αν φταίει το Ισραήλ, αυτό δεν μπορεί να δικαιολογήσει την αποτυχία του.

Η αποτυχία του οφείλεται πάνω από όλα στον λαϊκισμό, θεωρεί ο ιστορικός. Και «δείχνει» τον Νετανιάχου, τον οποίο θεωρεί έναν λαϊκιστή, ιδιοφυή στις δημόσιες σχέσεις αλλά εντελώς ανίκανο ως Πρωθυπουργό:

«Ο Νετανιάχου έχει βάλει κατ’ επανάληψη τα προσωπικά του συμφέροντα πάνω από τα εθνικά και έχει χτίσει την πολιτική του καριέρα διχάζοντας το έθνος. Εχει διορίσει σε κομβικές θέσεις ανθρώπους που είναι πιστοί στο ίδιον και όχι για τα πραγματικά τους προσόντα. Παίρνει τα εύσημα για κάθε επιτυχία και δεν δέχεται την ευθύνη για τις αποτυχίες. Τον ενδιαφέρει ελάχιστα η αλήθεια».

Ο Χαράρι θεωρεί ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός του οποίου ηγείται ο Νετανιάχου από τον Δεκέμβριο του 2022 είναι η χειρότερη κυβέρνηση που είχε ποτέ το Ισραήλ. Τον αποκαλεί «μια συμμαχία μεσσιανικών ζηλωτών και ανερυθρίαστων οπορτουνιστών, οι οποίοι αγνόησαν τα πολλά προβλήματα του Ισραήλ και επικεντρώθηκαν στη συγκέντρωση απεριόριστης δύναμης για τον εαυτό τους». Υιοθέτησαν ακραία διχαστικές πολιτικές, διέσπειραν εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας και απαξίωσαν τους λειτουργούς της χώρας ως «προδότες του βαθέος κράτους», γράφει.

Ο Χαράρι απορρίπτει τη θεωρία ότι το Ισραήλ αιφνιδιάστηκε από την επίθεση: Η κυβέρνηση είχε προειδοποιηθεί επανειλημμένως από τους ειδικούς ότι οι πολιτικές της έθεταν το Ισραήλ σε κίνδυνο σε μια περίοδο αυξημένων εξωτερικών απειλών.

Όταν ο επικεφαλής των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) ζήτησε να συναντηθεί με τον Νετανιάχου για να τον ενημερώσει για τους κινδύνους αυτούς, εκείνος αρνήθηκε. Και όταν ο υπουργός Αμυνας, Γιόαβ Γκάλαντ, του επέστησε την προσοχή, ο Νετανιάχου τον απέλυσε. Αναγκάστηκε να τον επαναφέρει στη θέση του λόγω των σφοδρών αντιδράσεων.

Ο Χαράρι λέει ότι όλα αυτά δεν αφορούν αποκλειστικά το Ισραήλ και τη διένεξή του με τους Παλαιστίνιους, αλλά θα έπρεπε να λειτουργήσουν ως προειδοποίηση για τα δημοκρατικά κράτη σε όλον τον κόσμο. Το Ισραήλ μπορεί ακόμη να σώσει τον εαυτό του, λέει, έχει τη στρατιωτική δύναμη να κερδίσει τη Χαμάς και άλλους εχθρούς του. Η επίθεση ένωσε το έθνος, το οποίο ήδη έχει συνέλθει από το αρχικό σοκ.

Ο Χαράρι καταλήγει απευθύνοντας έκκληση στα φίλια προς το Ισραήλ έθνη να το βοηθήσουν. «Υπάρχουν πολλά να καταλογίσει κανείς στο Ισραήλ για τη στάση του στο παρελθόν. Το παρελθόν δεν αλλάζει, αλλά ας ελπίσουμε ότι όταν διασφαλίσουμε τη νίκη εναντίον της Χαμάς, οι Ισραηλινοί όχι απλώς θα αποδώσουν ευθύνες στην κυβέρνηση, αλλά θα γυρίσουν την πλάτη στις λαϊκιστικές θεωρίες συνωμοσίας και τις μεσσιανικές φαντασιώσεις και θα κάνουν μια ειλικρινή προσπάθεια να επανέλθουν στις ιδρυτικές αρχές του κράτους του Ισραήλ: Τη δημοκρατία στο εσωτερικό του και την ειρήνη γύρω του».

Πηγή: Protagon.gr