Οδηγείται στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο για 5% ΦΠΑ στην κύρια κατοικία - Κίνδυνος προστίμου από ΕΕ

Με πρόταση για επιβολή μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α. 5% για τα πρώτα 130 τ.μ. πρώτης κατοικίας, η Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, αποφασίζει σήμερα Πέμπτη για το θέμα, υπό την πίεση της επιβολής προστίμου από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με την έκθεση της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών επί του θέματος, η Επιτροπή, αποφάσισε ομόφωνα την αύξηση του μέγιστου ορίου των 110 τ.μ. στα 130 τ.μ., όριο, όπως αναφέρεται, το οποίο συνάδει με τα δεδομένα της αγοράς και ικανοποιεί παράλληλα στον καλύτερο δυνατό βαθμό τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής Οδηγίας, ενώ παραμένει, σε συνδυασμό με την ανώτατη αξία συναλλαγής, ως δεύτερη ασφαλιστική δικλίδα, κοινωνικά στοχευμένο μέτρο.

Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Οικονομικών την 31η Μαΐου 2023 κατέθεσε νέο νομοσχέδιο ενώπιον της Επιτροπής, το οποίο προέβλεπε αναθεώρηση των ανώτατων ορίων εμβαδού και εισαγωγή ανώτατων ορίων αξίας κατοικίας, ώστε ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ (5%) να εφαρμόζεται για τα πρώτα 110 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού κατοικίας, χωρίς διαχωρισμό μεταξύ διαμερισμάτων και μονοκατοικιών, μέχρι την αξία των €350.000, νοουμένου ότι η συνολική αξία της συναλλαγής δεν υπερβαίνει τα €475.000 και το συνολικό δομήσιμο εμβαδόν δεν υπερβαίνει τα 190 τ.μ.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης περίληψη πρόνοιας, ώστε στις περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ (5%) να εφαρμόζεται για τα πρώτα 190 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού κατοικίας.

Προβλέπεται επίσης μεταβατική περίοδος, ώστε οι προτεινόμενες ρυθμίσεις να μην εφαρμόζονται, στις περιπτώσεις που έχει εξασφαλιστεί πολεοδομική άδεια ή έχει υποβληθεί αίτηση για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη της ισχύος του προτεινόμενου νόμου.

Το Υπουργείο Οικονομικών θεώρησε ότι το συγκεκριμένο κείμενο ήταν αποτέλεσμα των συζητήσεων που διεξήχθησαν στην επιτροπή, ιδιαίτερα στο θέμα της μη διάκρισης μεταξύ διαμερισμάτων και μονοκατοικιών ως προς τα τετραγωνικά και είναι σύμφωνο με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Θα σεβαστεί την ετυμηγορία της Βουλής λέει ο ΥΠΟΙΚ

Παράλληλα η Επιτροπή Οικονομικών, ζήτησε την άποψη του Υπουργού Οικονομικών επί της τροποποίησης που επέφερε στο νομοσχέδιο και έλαβε απαντητική επιστολή στις 6 Ιουνίου 2023.

Ο Υπουργός Οικονομικών, ενημέρωσε την επιτροπή ότι τα χρονικά όρια έχουν εξαντληθεί και ο κίνδυνος να οδηγηθεί η Κύπρος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να υποστεί πρόστιμο «είναι ψηλαφητός». Όπως ανέφερε, σε τέτοια περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δυνατό να διεκδικήσει τη λήψη ολόκληρου του ποσού των ιδίων πόρων, προσαυξημένου με τόκους υπερημερίας που απώλεσε από τη μείωση των ιδίων πόρων.

Αναφέρει επίσης ότι το Υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι η πρόταση που έχει κατατεθεί από την κυβέρνηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού αποτελεί την ενδεδειγμένη υπό τις περιστάσεις λύση, ιδιαίτερα όταν αυτή ήδη τυγχάνει της έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την επιστολή της, ημερομηνίας 12 Δεκεμβρίου 2022.

Σημειώνει παράλληλα ότι η κυβέρνηση, σταθμίζοντας όλα τα δεδομένα και σημειώνοντας ότι κανένας δεν μπορεί να προκαταβάλει την έγκριση των αρμόδιων αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα σεβαστεί ως θέμα αρχής την πρόταση που έχει διαμορφωθεί από την Επιτροπή.

Στη βάση των πιο πάνω δεδομένων, η κυβέρνηση θα στηρίξει αυτή την πρόταση στα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κίνδυνος προστίμου

Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στη Δημοκρατία προειδοποιητική επιστολή, ημερομηνίας 15 Ιουλίου 2021, στην οποία επισημαίνεται ότι το νομικό πλαίσιο που ρυθμίζει την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ (5%) για την αγορά και ανέγερση κατοικίας στην Κύπρο δεν συνάδει με τις αντίστοιχες πρόνοιες της σχετικής ευρωπαϊκής Οδηγίας, αφού δεν πληροί τις προϋποθέσεις της κοινωνικής πολιτικής που προβλέπονται στην εν λόγω Οδηγία.

Η Επιτροπή σημείωνε ότι με βάση τις σχετικές εθνικές διατάξεις δεν προβλέπονται οποιεσδήποτε προϋποθέσεις ως προς την επιβολή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ (5%) για την αγορά και ανέγερση κατοικίας που να δικαιολογούν τον κοινωνικό χαρακτήρα του μέτρου.

Επίσης ανέφερε ότι επωφελούνται του μέτρου όλοι οι πολίτες της Δημοκρατίας, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από άλλα κράτη μέλη, καθώς και υπήκοοι τρίτων χωρών κατά την αγορά κατοικίας στην Κύπρο, ανεξαρτήτως εισοδημάτων, περιουσιακών στοιχείων και οικονομικής κατάστασης του δικαιούχου προσώπου, των μελών της οικογένειάς του και του ανώτατου συνολικού εμβαδού της κατοικίας,

Σημείωνε επίσης το όριο των 200 τ.μ., προκειμένου η αγορά ή ανέγερση κατοικίας να εμπίπτει στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (5%), υπερβαίνει το μέσο εμβαδόν κατοικίας στην Κύπρο, το οποίο, με βάση τα στοιχεία της Eurostat, ανερχόταν στα 141,4 τ.μ.

Την 1η Ιουνίου του 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο επειδή δεν εφαρμόζει ορθά τους ενωσιακούς κανόνες ΦΠΑ για τις κατοικίες που αγοράζονται ή κατασκευάζονται στην Κύπρο.

Η Επιτροπή δίνει στην Κύπρο προθεσμία δύο μηνών για να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις που διαπιστώθηκαν στην εν λόγω αιτιολογημένη γνώμη. Εάν η Κύπρος δεν λάβει μέτρα εντός των επόμενων δύο μηνών, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί, αφορούσε τροποποίηση του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου, ώστε ο μειωμένος συντελεστής φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) ύψους 5% να εφαρμόζεται για τα πρώτα 140 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) κατοικίας στην περίπτωση παράδοσης ή ανέγερσης κατοικίας της οποίας το μέγιστο εμβαδόν δεν υπερβαίνει τα 200 τ.μ.