Η προπαγάνδα της Μόσχας και οι δύο προσεγγίσεις για τον πόλεμο

Όταν ο υπαρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας, Σεργκέι Ρουντσκόι, επικεφαλής της επιχειρησιακής διεύθυνσης του ρωσικού γενικού επιτελείου σημείωνε στις 25 Μαρτίου ότι έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της «στρατιωτικής επιχείρησής» της, όπως αποκαλεί η Μόσχα τον πόλεμο στην Ουκρανία, και ότι θα επικεντρωθεί τώρα στο να απελευθερώσει «πλήρως» την περιοχή του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, θεωρήθηκε ότι ήταν η πρώτη αποτίμηση των στρατηγών, η πρώτη, αλλά σημαντική παραδοχή τους ότι ο πόλεμος που διεξάγουν στην Ουκρανία δεν υπάρχει περίπτωση να πετύχει τους αρχικούς του στόχους που ήταν η πλήρης κατάληξη της χώρας, η είσοδος στο Κίεβο και αλλαγή της διακυβέρνησης με ορισμένα φερέφωνα του Κρεμλίνου. Η παραδοχή αυτή των στρατιωτικών, η οποία δεν προέκυψε ως αποτέλεσμα των φιλειρηνικών τους αισθημάτων απέναντι στην Ουκρανία, αλλά γιατί διαπίστωναν το τεράστιο κόστος των απωλειών για έναν πόλεμο τον οποίο στρατηγικά έχουν ήδη χάσει, για έναν πόλεμο για τον οποίο ουδείς, πέραν του εμπνευστή τους, δεν διαπίστωσε λογικές πραγματοποίησής του, βρήκε σχεδόν αμέσως την αντανάκλαση της στην επαναφορά του διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών και στην αναζήτηση συμβιβασμών στη βάση ρεαλιστικότερων αποτιμήσεων των πραγματικοτήτων, μετά την αντίσταση των Ουκρανών.

Ο άξονας των συζητήσεων

Αυτές οι πραγματικότητες φαίνεται να αποτέλεσαν τον άξονα των συζητήσεων των αντιπροσωπειών των δύο χωρών όταν τις 29 Μαρτίου βρέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, σε μία νέα απόπειρα να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες για μία σταθερή αποκλιμάκωση ή των περιορισμών των ρωσικών επιθέσεων στην Ουκρανία. Οι δηλώσεις, μάλιστα, δύο εκ των μελών της ρωσικής αντιπροσωπείας λίγο μετά το πέρας των συνομιλιών, ήταν ενδεικτικές της προσπάθειας ορισμένων δυνάμεων στη Μόσχα να χτίσουν μία θετική αποτίμηση στις εξελίξεις. Τόσο ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, αλλά και ο υφυπουργός Άμυνας, Αλεξάντερ Φόμιν, επιχείρησαν σε χαμηλούς τόνους να στείλουν το μήνυμα ότι υπάρχει συγκεκριμένη πρόοδος ή τουλάχιστον, αυτό ήθελαν να διαβάσουν από τις διαπραγματεύσεις στις οποίες συμμετείχαν. Οι δηλώσεις στο σύνολό τους αποτέλεσαν επίσης θέμα συζητήσεων, κατά πόσον σχηματοποιείται στη Μόσχα η εκτίμηση ότι τελικά η λύση θα δοθεί μόνο με τη διπλωματία ή αν θα συνεχίσουν να επικρατούν οι σκληρές προσεγγίσεις ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί με την ίδια ένταση, με τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα τα οποία έως τώρα βιώνει μία ανεξάρτητη χώρα.

Διαφορετική αντίληψη;

Μία πολύ σημαντική παράμετρος, η οποία έγινε ακόμη πιο έντονη μετά και τις τελευταίες διαπραγματεύσεις, είναι η διαπίστωση ή όχι μιας διαφορετικής αντίληψης των γεγονότων στα υψηλά δώματα του Κρεμλίνου. Αν μέρος της στρατιωτικής ηγεσίας του χώρας, του γενικού επιτελείου έχει καταλήξει με σαφήνεια ότι αυτός ο πόλεμος δεν τους παίρνει πουθενά και ότι η συνέχιση του, με την παρούσα μορφή του, μπορεί να αποτελέσει κύκνειο άσμα πολλών και να οδηγήσει σε πλήρη στρατιωτική ήττα. Αν, πλέον, έχουν συνειδητοποιήσει ότι θα πρέπει να ασκήσουν την όποια πίεση στον Πούτιν για να επανέλθει στις πραγματικές διαστάσεις των όσων δυσμενών με την επιθετικότητά του έφερε για τη χώρα.

Όλα αυτά είναι υποθέσεις, αλλά και τεράστια ερωτήματα τα οποία θέτουν κυρίως Ρώσοι αναλυτές με ανοιχτούς ορίζοντες και που, βεβαίως, βρίσκονται όλοι έξω από τη Ρωσία τη δεδομένη στιγμή γιατί επικρέμαται επί της κεφαλής τους η μέγγενη διώξεων από το καθεστώς Πούτιν. Η πλειοψηφία των ειδικών πολιτικολόγων, δημοσιογράφων, αναλυτών οι οποίοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις θεωρούν ότι, όντως, τη δεδομένη στιγμή σχηματοποιούνται δύο σχολές στη Ρωσία, με πρωταγωνιστές μία στρατιωτική ελίτ και, ίσως, μέρος των ολιγαρχών, και από την άλλη ο κύκλος που εκφράζει την πολιτική Πούτιν και των προπαγανδιστών του στα κανάλια τα οποία ελέγχονται πλήρως από το καθεστώς. Η ομάδα των προπαγανδιστών, των δημοσιογράφων που ηγούνται εκπομπές και που αποτελούν την πρώτη γραμμή της προπαγάνδας και παραπληροφόρησης της Μόσχας κατά της Ουκρανίας εδώ και πολλά χρόνια, έφθασαν στο σημείο, μερικές ώρες μετά τις συμβιβαστικές δηλώσεις των μελών της αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη, να μιλήσουν για προδοτική στάση εκείνων που «επιθυμούν να ξεπουλήσουν τη χώρα», με αποτέλεσμα να πνίξουν κάθε πιθανότητα ενσωμάτωσης της λογικής της διπλωματίας εντός της ρωσικής κοινωνίας, η οποία αισθάνεται τον καταιγισμό μίας μοναδικής και μονοδιάστατης προπαγάνδας χωρίς δυνατότητα άλλης πληροφόρησης. Μάλιστα, οι παρουσιαστές και οι φιλοξενούμενοί τους στις εκπομπές λόγου επιτέθηκαν στο γενικό επιτελείο, σημειώνοντας ότι μόνο «ο έχων τον πρώτο λόγο». δηλαδή ο Πούτιν, θα αποφασίσει για την πορεία του πολέμου. Στην ουσία, όπως έλεγε ο ειδικός αναλυτής Andrei Piantkovkii, ο κύκλος των λεγόμενων προπαγανδιστών στα ΜΜΕ της Ρωσίας αποτελείται, πλέον, από μία «ιδιότυπη πολιτική δύναμη στη χώρα, η οποία επιδρά καταλυτικά και καθορίζει τη διαμόρφωση των γεγονότων».

Παραπληροφόρηση Πούτιν;

Οι πλέον ψύχραιμοι, αλλά και ορθολογιστές Ρώσοι αναλυτές, δεν φαίνεται να συμφωνούν με τις αμερικανικές εκτιμήσεις ότι ο Πούτιν βρισκόταν στο σκοτάδι παραπληροφορούμενος, είτε ότι ετύγχανε ελλειμματικής πληροφόρησης από το περιβάλλον του σε σχέση με τον πόλεμο. Επιμένουν ότι ο Πούτιν είχε και έχει πλήρη αντίληψη των εξελίξεων, αλλά δεν αποκλείουν ότι υφίσταται μία διαμάχη ορισμένων κύκλων για το τρόπο με τον οποίο θα πρέπει, πλέον, να αντιμετωπιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Όπως υποστηρίζεται, μερικοί θα ήθελαν να υπάρξει ξεκάθαρη απαγκίστρωση των δυνάμεων και περιορισμός στην Ανατολική Ουκρανία, ενώ άλλοι θεωρούν ότι θα μπορούσαν να μετατρέψουν τη λεγόμενη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», όπως ονομάζει τον πόλεμο η Μόσχα, σε «ειδική τρομοκρατική επιχείρηση», με την οποία, ενώ θα βρίσκονται σε εξέλιξη οι διπλωματικές προσπάθειες, όπως θα το ήθελαν ορισμένοι στρατιωτικοί κύκλοι, ταυτοχρόνως να δίνεται το σύνθημα για χτυπήματα σε διάφορες πόλεις του βορρά με στόχο την τρομοκράτηση με βομβαρδισμούς των ουκρανικών πόλεων.

Πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η πιθανή διττή στάση της Μόσχας; Είτε σε ένταση και προσπάθεια απαλλαγής από τον Πούτιν, είτε ο Ρώσος Πρόεδρος θα επικρατήσει, θα επιχειρήσει την αλλαγή της ανώτερης στρατιωτικής ηγεσίας και να συνεχίσει να τρομοκρατεί την Ουκρανία ,αλλά και τον κόσμο κραδαίνοντας τον κίνδυνο πυρηνικού ολοκαυτώματος.