COVID19: Δεύτερη δόση εμβολίου και παρενέργειες, χρόνος εμβολιασμού και AstraZeneca - Ο Δρ Τσιούτης και ο Δρ Διέτης απαντούν

O Δρ Διέτης και o Δρ Τσιούτης απαντούν σε διάφορες ερωτήσεις για τον κορωνοϊό και λύνουν τις απορίες των αναγνωστών.

Στείλτε τις δικές σας απορίες στο epistoles@politis.com.cy

Ο Δρ Κωνσταντίνος Τσιούτης είναι Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας και Πρόληψης/Ελέγχου Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και επικφαλής της Ομάδας Επιστημόνων που συμβουλεύει τον υπουργό Υγείας για θέματα τής πανδημίας του νέου κορωνοϊού.



ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΟΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Η μητέρα μου έχει κάνει τη δεύτερη δόση και έχει πονοκεφάλους. Πόσο χρονικό διάστημα πρέπει να περάσει μέχρι να σταματήσουν οι παρενέργειες;

Συνήθως οι παρενέργειες περνάνε μέσα σε λίγες ημέρες, αλλά η τελική διάρκεια εξαρτάται από τον κάθε οργανισμό. Έχει αναφερθεί εκτενώς ότι η δεύτερη δόση του εμβολιασμού είναι συνήθως πιο «δύσκολη» όσον αφορά τις αναμενόμενες παρενέργειες. Και αυτό γιατί η δεύτερη δόση προκαλεί τη μεγαλύτερη παραγωγή αντισωμάτων. Ο οργανισμός μας «αντιδρά» και ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό του σύστημα. Η παραγωγή αντισωμάτων είναι ένδειξη ότι το εμβόλιο «δουλεύει». Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όταν παρουσιάζεται ένα σύμπτωμα χρονικά κοντά στη χορήγηση ενός φαρμάκου ή εμβολίου, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το φάρμακο ή το εμβόλιο προκάλεσε το σύμπτωμα, άσχετα με το εάν αυτό δεχόμαστε αυτόματα και υποσυνείδητα. Ένας πονοκέφαλος μπορεί να προκληθεί από πάρα πολλά πράγματα, ενώ είναι αποδεδειγμένο ότι μπορεί να προκληθεί και με αυθυποβολή (placebo effect). Επομένως εάν οι πονοκέφαλοι επιμένουν για περισσότερο από μερικές ημέρες, είναι πιθανότερο να μην προέρχονται από το εμβόλιο.

ΑΣΘΜΑ

Έχω άσθμα και λαμβάνω το σκεύασμα Symbicort Τurbuhaler της AstraZeneca. Ποιο εμβόλιο είναι πιο κατάλληλο για εμένα;

Δεν υπάρχει καταλληλότερο εμβόλιο, ακόμη και για την περίπτωσή σας. Όλα τα εμβόλια θα κάνουν το ίδιο πράγμα στον οργανισμό σας (παραγωγή αντισωμάτων ενάντια στον κορωνοϊό) ανεξάρτητα με το είδος της ασθένειας που έχετε ή τη φαρμακευτική θεραπεία που ακολουθείτε. Παρ’ όλα αυτά, το συγκεκριμένο σκεύασμα που παίρνετε περιέχει κορτικοστεροειδές, το οποίο εκτός από ισχυρό αντιφλεγμονώδες ίσως να προκαλεί και ανοσοκαταστολή. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να επηρεάσει την προσπάθεια του οργανισμού σας για παραγωγή αντισωμάτων και άρα να μειώσει την αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Την έκταση της επιρροής αυτής δεν μπορεί να τη γνωρίζει ή να την προβλέψει κάποιος. Για τις εναλλακτικές επιλογές που μπορεί να έχετε σε σχέση με τη θεραπεία σας για να μειώσετε την πιθανότητα μείωσης της αποτελεσματικότητας του εμβολίου, θα πρέπει να συζητήσετε με τον/την προσωπικό σας γιατρό.

ΜΑΣΚΑ ΚΑΙ ΜΟΛΥΝΣΗ

Βρήκαμε μια χειρουργική μάσκα φορεμένη έξω από την πόρτα της εισόδου μας. Δεν ξέρουμε πώς να τη μαζέψουμε χωρίς κίνδυνο. Παρακαλώ να μας πείτε αν είναι καλύτερα να περιμένουμε και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να τη μαζέψουμε. Πόσες ώρες ζει ο κορωνοϊός σε τέτοιες περιπτώσεις; Είμαστε ευπαθείς.

 Ο ευκολότερος τρόπος είναι η χρήση γαντιών, όταν θέλετε να έρθετε σε επαφή με αντικείμενα αμφιβόλου ασφάλειας ως προς την έκθεσή τους στον ιό, και ακολούθως η αποβολή των γαντιών αυτών. Μην ξεχνάτε όμως ότι δεν μπορείτε να μολυνθείτε με τον ιό μόνο με την επαφή σας με ένα αντικείμενο (άγγιγμα). Η μόλυνση γίνεται μόνο όταν φέρετε σε επαφή τα χέρια σας με τους βλεννογόνους σας (μάτια, μύτη, στόμα). Επομένως, ακόμη και αν δεν χρησιμοποιείτε γάντια, μπορείτε να ακουμπήσετε οποιοδήποτε αντικείμενο αρκεί μετά να καθαρίσετε καλά τα χέρια σας με αλκοολούχο διάλυμα ή με σαπούνι και νερό. Και επειδή δεν μπορεί κανείς να σκέφτεται συνέχεια τι ακουμπάει, η καλύτερη ασφάλεια είναι η συχνή υγιεινή χεριών και το να αποφεύγουμε να βάζουμε τα χέρια στο πρόσωπό μας. Εάν ακολουθήσετε αυτές τις δύο βασικές προτροπές, μειώνετε δραματικά το ρίσκο μόλυνσής σας.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ

Θα ήθελα να ρωτήσω την άποψή σας σε σχέση με τις μελέτες (εάν υπάρχουν) καθώς επίσης και τα συμπεράσματα και τις δικές σας εκτιμήσεις, όσον αφορά την ασφάλεια των εμβολίων για μεταμοσχευμένους (π.χ. νεφρού). Ευχαριστώ πολύ και μπράβο σας για όσα μας εξηγείτε καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας.

Ευχαριστούμε για τα καλά σας λόγια. Το πρώτο που θα πρέπει να αναφέρουμε είναι ότι οι μεταμοσχευμένοι (ειδικά οι νεφροπαθείς) παίρνουν φάρμακα που είναι ανοσοκατασταλτικά και επομένως το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι σε μειωμένη απόδοση. Αυτό σημαίνει ότι το ρίσκο αυτών των ασθενών μετά από μια πιθανή μόλυνση από τον SARS-CoV2 είναι πολύ υψηλό για βαριά νόσηση, εισαγωγή σε ΜΕΘ και θάνατο. Εξ ου και η υψηλή θέση των ασθενών αυτών στη λίστα των υποκείμενων νοσημάτων με υψηλότερο ρίσκο. Επομένως, το ρίσκο αυτό κάνει πολύ υψηλό και το όφελος από τον εμβολιασμό.

Όσον αφορά την ασφάλεια του εμβολίου στους μεταμοσχευμένους, οι ασθενείς αυτοί ήταν πολύ λίγοι στις κλινικές μελέτες των εμβολίων και δεν έχουμε δεδομένα ασφάλειας από τις μελέτες αυτές. Παρ’ όλα αυτά, με βάση τον παραπάνω υπολογισμό ρίσκου/οφέλους αλλά και το δεδομένο ότι κανένα από τα εμβόλια που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην ΕΕ δεν περιέχουν μέσα ζωντανό ιό και άρα κανένα δεν μπορεί να προκαλέσει κάποιο πρόβλημα στον ασθενή με βάση την ανοσοκαταστολή του, ΟΛΕΣ οι διεθνείς και οι εθνικές επιστημονικές εταιρείες και οργανισμοί μεταμόσχευσης ή/και μεταμοσχευμένων ασθενών, συνιστούν και συμβουλεύουν για τον εμβολιασμό, χωρίς εξαίρεση. Βεβαίως, αυτό που θα πρέπει να γνωρίζουν όσοι παίρνουν ενεργή ανοσοκατασταλτική θεραπεία είναι ότι η καταστολή του ανοσοποιητικού τους θα δυσκολέψει την παραγωγή αντισωμάτων από το εμβόλιο, και άρα η προστασία που θα έχουν από το εμβόλιο δεν θα είναι η βέλτιστη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να συνεχίσουν να προσέχουν και να παίρνουν τα ίδια αυστηρά μέτρα προστασίας που παίρνουν και τώρα, ακόμη και μετά τον εμβολιασμό. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και μερικά αντισώματα να μπορέσουν να παράγουν αυτοί οι ασθενείς, θα είναι καλύτερα από το τίποτα. Σας παραθέτουμε ένα εξαιρετικό δημοσιευμένο άρθρο από το επιστημονικό Περιοδικό Μεταμόσχευσης Καρδιάς & Πνευμόνων με τίτλο «Εμβολιασμός κατά COVID-19 στους αποδέκτες μεταμόσχευσης: η ώρα είναι τώρα» [Πηγή 1].

ΧΡΟΝΟΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ASTRAZENECA

Δεδομένου ότι η Κύπρος έχει παραγγείλει περισσότερα εμβόλια από την AstraZeneca και η πρώτη από τη δεύτερη δόση εμβολιασμού είναι 3 μήνες, πώς μπορεί να εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού; Μήπως κάτι δεν μας λένε σωστά; Ή απλά μιλάμε για 70% της μίας δόσης του εμβολίου του πληθυσμού;

Το ποσοστό του εμβολιασμού που περιγράφει την εμβολιαστική κάλυψη ενός πληθυσμού ορίζεται από τον πλήρη εμβολιασμό του πληθυσμού αυτού, και όχι από τον μερικό. Επομένως όταν κάποιος αναφέρεται στο ότι ο πληθυσμός θα καλυφθεί στο 60, 70 ή 80%, θα πρέπει να εννοεί πλήρη εμβολιασμό σε αυτό το ποσοστό. Το ότι η Κύπρος (όπως και όλη η ΕΕ) θα παραλάβει τα περισσότερα εμβόλια από την AstraZeneca, ή το ότι το εμβόλιο της AstraZeneca έχει δύο δόσεις μεταξύ 3 μηνών, δεν σημαίνει κάτι σε σχέση με τον χρόνο κάλυψης του πληθυσμού. Ο ρυθμός εμβολιαστικής κάλυψης έχει να κάνει με τον ρυθμό εμβολιασμών και τον αριθμό όλων των διαθέσιμων εμβολίων. Αυτή τη στιγμή η Κύπρος (και η ΕΕ) έχουν τρία διαφορετικά διαθέσιμα εμβόλια, ενώ αναμένεται να εγκριθεί το τέταρτο μέσα στον Μάρτιο και το πέμπτο και το έκτο μέχρι τέλη Μαΐου. Οι δόσεις παραλαβής όλων αυτών των εμβολίων από τη χώρα μας υπερβαίνουν κατά πολύ το 100% του πληθυσμού μας διότι ο αριθμός των δόσεων για τις οποίες έχει κάνει συμφωνία η ΕΕ για αυτά τα εμβόλια είναι 2,4 δισ. δόσεις, ενώ ο πληθυσμός της Ευρώπης είναι μόνο 450 εκατ. και άρα χρειάζεται μόνο 900 εκατ. δόσεις για να καλύψει 100% του πληθυσμού της. Αυτό σημαίνει ότι οι δόσεις που θα δοθούν σε κάθε χώρα υπερκαλύπτουν τις ανάγκες της. Επομένως, ο μόνος παράγοντας που θα καθορίσει τον χρόνο κάλυψης του όποιου ποσοστού εμβολιασμού του πληθυσμού, είναι ο ρυθμός παραλαβής των δόσεων και ο ρυθμός εμβολιασμού. Αυτή τη στιγμή έχουμε εμβολιάσει πλήρως (με 2 δόσεις) το 3% του πληθυσμού μας. Οι δόσεις εμβολίων θα αυξηθούν το επόμενο διάστημα εφόσον θα προστεθούν περισσότερα εγκεκριμένα εμβόλια, και άρα θα αυξηθεί και ο εμβολιαστικός ρυθμός. Εάν αυτή η αύξηση θα είναι αρκετή για να εμβολιαστεί πλήρως το 70% του πληθυσμού στον χρόνο που υπολογίζεται, δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε εμείς, επειδή δεν ξέρουμε τον προγραμματισμένο αριθμό παραλαβής δόσεων σε βάθος χρόνου (κάτι που το γνωρίζει η Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του υπουργείου).

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΟΣΗ

Εμβολιάστηκα χθες για πρώτη φορά με το εμβόλιο της AstraZeneca. Όμως μου έδωσαν ημερομηνία για τη δεύτερη δόση μετά από 3 μήνες. Θέλω να γνωρίζω αν το διάστημα των 3 μηνών για τη δεύτερη δόση είναι απόφαση που εγκρίνει και η AstraZeneca ή είναι μια απόφαση που πάρθηκε από την κυβέρνηση για δικούς της λόγους. Πάντως δεν έχω διαβάσει καμιά ανακοίνωση της ιδίας της εταιρείας γι’ αυτό το ζήτημα παρόλο που έχει γίνει θέμα συζήτησης εδώ και μερικούς μήνες.

Ο χρόνος που εφαρμόζουμε μεταξύ των δόσεων για όλα τα εμβόλια στη χώρα μας είναι χρόνος που έχει προταθεί επίσημα από την κάθε εταιρεία, έχει χρησιμοποιηθεί και μελετηθεί στις κλινικές της μελέτες και έχει πάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ). Η πολιτεία δεν έχει αλλάξει κανένα χρόνο μεταξύ δόσεων για κανένα εμβόλιο.

Ο χρόνος των 3 μηνών μεταξύ των δύο δόσεων για το εμβόλιο της AstraZeneca ήταν αυτός που απέδειξε η ίδια η εταιρεία στην κλινική μελέτη φάσης 3 ότι είναι αυτός που δίνει τη μεγαλύτερη παραγωγή αντισωμάτων. Επίσης, ο χρόνος των 3 μηνών είναι και αυτός που εγκρίθηκε εν τέλει από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Οι πηγές της μελέτης της AstraZeneca για το διάστημα των δόσεων καθώς και η έγκριση του εμβολίου από τον ΕΜΑ που αναφέρει τον χρόνο μεταξύ δόσεων, είναι ελεύθερα και δημόσια διαθέσιμα στον καθένα στο διαδίκτυο.

 ASTRAZENECA

Μια απορία που έχω σχετικά με αυτό το εμβόλιο είναι ότι ενώ, εδώ και μήνες, κατηγορείται ανοιχτά από όλες σχεδόν τις σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες πως δεν είναι αποτελεσματικό στις μεγάλες ηλικίες, η εταιρεία τηρεί απόλυτη σιωπή και δεν κάνει καμιά προσπάθεια να αντικρούσει αυτή την κατηγορία. Δεν είναι ύποπτο αυτό;

Κατ’ αρχήν καμία κατηγορία δεν έχει γίνει από καμία χώρα. Ορισμένες χώρες της ΕΕ επέλεξαν να μην το χορηγήσουν σε μεγαλύτερες ηλικίες, για τους δικούς τους λόγους. Κάποιες από αυτές τις χώρες μάλιστα (συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ελλάδας) αρχίζουν και αλλάζουν πλέον αυτή τους την απόφαση και θα χορηγούν το εμβόλιο αυτό και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Όπως και να έχει, η επιλογή για το σε ποιους ανθρώπους θα χορηγηθεί ένα εμβόλιο σε μια χώρα είναι απόφαση των αρμόδιων υπηρεσιών της χώρας αυτής, και δεν έχει να κάνει καθόλου με την εταιρεία. Συνεπώς δεν ήταν υποχρεωμένη η AstraZeneca να βγάλει κάποια ανακοίνωση ή «απάντηση». Είναι σημαντικό να ξέρετε ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, που είναι ο πλέον υπεύθυνος και αρμόδιος οργανισμός έγκρισης ενός εμβολίου στην Ευρώπη, έχει δώσει έγκριση στο εμβόλιο της AstraZeneca για χρήση σε όλες τις ηλικίες άνω των 18. Συνεπώς, όσες χώρες δεν ακολούθησαν αυτή την οδηγία, είναι αυτές που θα πρέπει να εξηγήσουν για ποιο λόγο σε καιρό πανδημίας επέλεξαν να μην χορηγήσουν ένα εμβόλιο σε μεγαλύτερες ηλικίες ενώ έχει πάρει την κατάλληλη έγκριση.

ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ

Θυμάμαι πως όταν ξεκίνησε το δεύτερο lockdown υπήρχε ο φόβος για τις νοσηλείες, και μας έλεγαν όλοι πως εκείνο που φοβόμαστε είναι τις νοσηλείες περισσότερο από τα κρούσματα. Αυτή τη φορά τα κρούσματα έχουν αυξηθεί αλλά βλέπω 22 νοσηλευόμενους σε ΜΑΦ. Τελικά σε τι ποσοστό μετράει το ένα και σε τι το άλλο, ώστε να είμαστε ασφαλείς;

Όντως η αύξηση των νοσηλευομένων σε θαλάμους και σε ΜΕΘ COVID-19, όπως και των θανάτων, ήταν ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την απόφαση για αυστηρότερα μέτρα τον Ιανουάριο. Αυτός είναι ο πιο αξιόπιστος δείκτης για τον καθορισμό αυτού που λέμε, φορτίο νόσου, δηλαδή του αριθμού των ατόμων που προσβάλλονται από τον ιό και νοσούν σοβαρά, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στο νοσοκομείο ή ακόμα και σε θάνατο. Αυτονόητο λοιπόν είναι πως για να προστατευθούν αυτοί οι άνθρωποι και για να μην χάνονται ζωές, στις περιπτώσεις αυτές απαιτούνται δραστικά μέτρα για μείωση της μετάδοσης στην κοινωνία.

Με τα μέτρα του Δεκεμβρίου και του Ιανουαρίου ο αριθμός των νοσηλευομένων μειώθηκε σημαντικά, όμως τις τελευταίες ημέρες παρατηρούμε ένα νέο φαινόμενο, όπως επισημαίνετε κι εσείς: ενώ έχουμε σταδιακή αύξηση των περιστατικών που εντοπίζονται καθημερινά, οι νοσηλείες παραμένουν σχετικά σταθερές.

Υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις γι’ αυτό. Ένα σημαντικό σημείο είναι ότι το «κύμα» των νοσηλειών πάντα καθυστερεί 10-15 ημέρες σε σχέση με το «κύμα» των νέων περιστατικών στην κοινωνία. Επειδή λοιπόν η αύξηση αυτή είναι πρόσφατη, υπάρχει περίπτωση να παρατηρηθεί αύξηση στις νοσηλείες αλλά λίγο αργότερα. Ένα άλλο σημαντικό σημείο που πρέπει να αναλύουμε είναι τα χαρακτηριστικά των ατόμων που προσβάλλονται από τον ιό και αυτών που νοσηλεύονται. Είναι νεότεροι σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες; Έχουν λιγότερα χρόνια νοσήματα; Μένουν στο νοσοκομείο για μικρότερο διάστημα; Αυτά αναμφίβολα επηρεάζουν τον αριθμό, αλλά και τον ρυθμό των εισαγωγή. Τέλος, μία παράμετρος που μπήκε πρόσφατα στην «εξίσωση» είναι οι εμβολιασμοί. Είναι πλέον αποδεδειγμένο και με στοιχεία στον πραγματικό κόσμο, ότι τα άτομα που εμβολιάζονται έχουν πολύ χαμηλότερη πιθανότητα να χρειαστούν νοσηλεία, με την πιθανότητα αυτή να αυξάνεται σημαντικά περίπου 4-5 εβδομάδες μετά την πρώτη δόση. Επειδή οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν τέλος Δεκεμβρίου με προτεραιότητα στα άτομα που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσηλευτούν, υπάρχει μεγάλη περίπτωση, πλέον σε αρκετά άτομα η πιθανότητα αυτή να μειώθηκε λόγω του εμβολιασμού. Αυτό θα χρειαστεί κάποιες επιπλέον εβδομάδες για να επιβεβαιωθεί, αλλά το σημαντικό είναι πως εάν έχουμε νέα έξαρση, η πλειοψηφία αυτών των ατόμων θα είναι προστατευμένα λόγω του εμβολιασμού.

Αυτό το γνωρίζατε;

 Εμβόλιο και θετικό PCR

Υπάρχει περίπτωση ο εμβολιασμός με μία δόση εμβολίου να είναι η πιθανή αιτία για ένα τεστ PCR να βγει θετικό; Όχι. Για δύο λόγους. Πρώτον, το εμβόλιο δίνεται ενδομυϊκά και το γενετικό υλικό (mRNA ή DNA) απορροφάται τοπικά. Το δείγμα PCR (ή rapid test) συλλέγεται από τη ρινική ή τη στοματική κοιλότητα. Δεν υπάρχει τοπολογική σχέση. Ακόμα και τον ιό να έβαζες ενδομυϊκά, δεν θα ανιχνευόταν με ρινικό/στοματικό τεστ. Δεύτερον, το PCR χρησιμοποιεί διάφορα μέρη του ιού ως "παράδειγμα", για να αναγνωρισθεί ο ιός στο δείγμα. Αυτά τα μέρη δεν είναι μόνο η κορώνη του (όπως το γενετικό υλικό που περιέχεται στο εμβόλιο), αλλά πολλά διαφορετικά μέρη. Επομένως το PCR δεν αναγνωρίζει το υλικό του εμβολίου. Για αυτούς τους λόγους, ένας εμβολιασμός δεν μπορεί να προκαλέσει ένα PCR τεστ να βγει θετικό.

Ποσοστά πλήρη εμβολιασμού μέχρι σήμερα

Ποια χώρα πιστεύετε ότι έχει εμβολιάσει το περισσότερο ποσοστό του πληθυσμού της; Οι περισσότεροι θα απαντούσατε «το Ισραήλ», αλλά είναι λάθος. Το Γιβραλτάρ είναι η χώρα που έχει ξεπεράσει το Ισραήλ στο ποσοστό πληθυσμιακής κάλυψης με πλήρη εμβολιασμό (41,9%) και ξεπέρασε έστω κατά λίγο το Ισραήλ (41,3%). Οι ΗΠΑ έχουν εμβολιάσει πλήρως το 8,1% του πληθυσμού τους, η Ελλάδα το 3,3% και η Κύπρος το 2,6%. Το Ηνωμένο Βασίλειο επέλεξε να προωθήσει τις περισσότερες δόσεις του στον εμβολιασμό μίας δόσης σε περισσότερο πληθυσμό, γι’ αυτό και έχει εμβολιάσει πλήρως μόλις το 1,3% του πληθυσμού του. Δυστυχώς υπάρχουν και πολλές χώρες που έχουν εμβολιάσει πλήρως μηδαμινό ποσοστό του πληθυσμού τους, όπως η Ινδία (0,2%), η Ρωσία (0,8%) και η Βραζιλία (1%), και γι’ αυτό ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει καλυφθεί πλήρως μόνο στο 0,7% μέχρι σήμερα.

Ανοσία

Την περισσότερη προσοχή μας για την ανοσία την έχει κλέψει η παραγωγή αντισωμάτων κατά του ιού. Αν και τα αντισώματά μας είναι πολύ βασικά για να καταπολεμήσουμε έναν ιό, παρ’ όλα αυτά δεν είναι ο μόνος μηχανισμός ανοσίας που έχουμε. Υπάρχουν τα T-κύτταρα τα οποία είναι τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που είναι υπεύθυνα για την αναγνώριση και ευθεία επίθεση κατά του ιού και των κυττάρων που έχουν μολυνθεί από αυτόν, μειώνοντας τον ρυθμό αναπαραγωγής του. Υπάρχουν και τα Β-κύτταρα που είναι και αυτά τύπος λευκών αιμοσφαιρίων και παράγουν αντισώματα κατά του ιού, αλλά και τον αναγνωρίζουν και εξαπολύουν επίθεση με χημικά μόρια.

Εμβόλιο και αντισώματα

Η πρώτη δόση ενός εμβολίου λειτουργεί περισσότερο ως «μάθημα» στον οργανισμό για το τι θα πρέπει να αναγνωρίσει ως «εχθρό» (αυτή η διαδικασία λέγεται «priming»). Σε αυτή τη φάση δεν υπάρχει πολύ μεγάλη παραγωγή αντισωμάτων και γι’ αυτό τον λόγο δεν υπάρχει μεγάλη προστασία από μόλυνση ή/και νόσηση. Η δεύτερη δόση του εμβολίου είναι αυτή που προωθεί τον οργανισμό να παράγει τον μεγαλύτερο όγκο αντισωμάτων και να χτίσει τη βασική ανοσία του οργανισμού (η διαδικασία λέγεται «booster»). Γι' αυτόν τον λόγο η δεύτερη δόση είναι πιο πιθανό να προκαλέσει παρενέργειες στον οργανισμό (πονοκέφαλο, αδιαθεσία, ρίγος, πυρετό), λόγω της ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος.