Υπάρχει κεντρικό δίλημμα;

Ιστορικά η Κυπριακή Δημοκρατία χαρακτηρίζεται από τις κάθετες και απόλυτες τομές. Για παράδειγμα, ο πρόσφατος διχασμός απέναντι στην οικονομική κρίση του 2013 ή πιο πριν η στάση απέναντι στο σχέδιο Ανάν ήταν τέτοιες τομές. Οι μακαριακοί/γριβικοί παλαιότερα, οι μακαριακό κετεστημένο/Κληρίδης το 1976, κ.λ.π.

Και σε αυτές τις εκλογές κυριαρχεί μία μεγάλη σύγκρουση που φαίνεται να εκδηλώνεται κυρίως εντός ΔΗΣΥ. Αντικατοπτρίζει όμως γενικότερες ιδεολογικές πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές και ηθικές κρίσεις. Από τη μια πλευρά είναι όσοι είτε ειλικρινά, είτε υποκριτικά, είτε εξαναγκαστικά, είτε απλώς διακηρυκτικά, είτε εντελώς προσχηματικά, είτε στυγνά συμφεροντολογικά, θέλουν τη χώρα προσανατολισμένη στην Ευρώπη, την ΕΕ και τον δυτικό κόσμο με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο αρχών αλλά και πρακτικών: κράτος δικαίου, μεταρρυθμίσεις, οικονομία της αγοράς, δικαιώματα, πλουραλισμός και κοσμοπολιτισμός, διεθνείς κανόνες, σύμπλευση και συνεργασία με τους εταίρους. Από την άλλη πλευρά όσοι από θρησκευτική πίστη, ιδεολογικό κόλλημα, παραίτηση, αγανάκτηση, απελπισία, θυμό, ιδιοτέλεια, ή ημιμάθεια εμπνέονται από τον κυπριακό εξαιρετισμό, δοκιμάζουν ανορθόδοξες, ακόμη και αυτοκτονικές «αλλαγές», προτείνουν τσαμπουκάδες και μονομερείς ενέργειες, στρέφονται σπασμωδικά προς τον Πούτιν, το Ιράν ή τη Βενεζουέλα, ομνύουν σε ένα υδροκέφαλο και αδρανές κράτος, αποκηρύσσουν τις μεταρρυθμίσεις, τον εκσυγχρονισμό ή την αξιολόγηση, υπόσχονται ανυποταξία και ολική επαναφορά στο πελατειακό καθεστώς που οι ίδιοι ενίοτε καταγγέλλουν ως νεοφιλελεύθερο.

Τα στρατόπεδα δεν είναι ασφαλώς ομοιογενή. Και στις δύο πλευρές άλλοι αγωνίζονται ειλικρινά για τους πολιτικούς τους στόχους, άλλοι λαθροβιούν παρασιτικά και άλλοι μετέρχονται όλα τα μέσα για ίδιον όφελος. Και στις δύο παρατάξεις υπάρχουν αυτοί που μιλούν για περισσότερη δικαιοσύνη και κάθαρση αλλά ανέχονται ή προάγουν τη συντήρηση και την ακρότητα.

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνούμε κάτι σημαντικό. Δεν πρέπει να χάνουμε ούτε στιγμή από τα μάτια μας το βασικό δίλημμα, τη βασική πολιτική διαφορά. Η σύγκρουση που εκδηλώθηκε σε τόσα επίπεδα τα τελευταία χρόνια σπρώχνεται στο παρασκήνιο ώστε όλα να διευθετηθούν σε μια επιφάνεια πολιτικής ομαλότητας make belief, ως εάν αυτή η σύγκρουση να μην είχε ποτέ υπάρξει και να είναι ζήτημα του ΔΗΣΥ, του Χριστοδουλίδη και του Αβέρωφ, μόνο για αυτές τις εκλογές.

Έτσι όμως, η λογική των ίσων αποστάσεων «όλοι ίδιοι είναι» γίνεται το συμπλήρωμα σε ένα τοπίο με πολίτες που θέλουν να ξεχάσουν και να καταχωνιάσουν στο παρελθόν την κεντρική σύγκρουση η οποία, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί, θα ορίσει το μέλλον του νησιού. Κάθε φορά το όριζε. Έτσι και τώρα.