Αβέρωφ Νεοφύτου: Υποψήφιος Πρόεδρος Κύπρου και φύλαρχος Κεντρικής Αφρικής

Γιατί αποφάσισε ο Αβέρωφ Νεοφύτου να μεταβεί στη Δημοκρατία του Κονγκό και στο Καμερούν σε μια προσπάθεια, όπως ανέφερε, να δώσει λύσεις στο μεταναστευτικό; Οι πρώτες απαντήσεις είναι εύκολες:

* Το μεταναστευτικό είναι ανάμεσα στα 3-4 θέματα που απασχολούν και θα απασχολήσουν ακόμα περισσότερο τους Κύπριους πολίτες στο εγγύς μέλλον. Στην Κύπρο βρίσκονται αυτή τη στιγμή γύρω στις 50.000 μετανάστες, κάποιοι αιτητές ασύλου, κάποιοι με άσυλο και κάποιοι παράτυποι. Ήδη κάποιες κοινότητες σε διάφορες περιοχές της Κύπρου (Κοκκινοτριμιθιά - Χλώρακα) διαμαρτύρονται για τον υπερπληθυσμό μεταναστών στις περιοχές τους. Πρέπει λοιπόν να βρεθεί λύση.

* Στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας που αναμένεται να ενταθεί από τις αρχές του Σεπτέμβρη όλοι οι υποψήφιοι θα κληθούν να καταθέσουν συγκεκριμένες θέσεις για την απάμβλυνση του προβλήματος. Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ εκμεταλλευόμενος τη θέση του ΔΗΣΥ ως συγκυβερνών κόμμα, ανέλαβε πρωτοβουλία, η οποία πιστεύει ότι θα του δώσει ένα προβάδισμα πειστικότητας σε ό,τι αφορά τις θέσεις που θα καταθέσει στη συνέχεια. Η επίσκεψή του στο Κονγκό επιτεύχθηκε μέσα από υψηλές διασυνδέσεις Κυπρίων της Διασποράς με έδρα την Κεντρική Αφρική, αλλά και Ευρωπαίων αξιωματούχων.

Το τακτικό όπλο

Η κίνηση αυτή τακτικής η οποία γίνεται σε συνεργασία με τον οικείο υπουργό Εσωτερικών Νίκο Νουρή, έχει και απώτερο εξειδικευμένο στόχο. Να εκθέσει στα μάτια της κοινής γνώμης τον τέως υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη ο οποίος ενώ βρισκόταν για 4 χρόνια ως επικεφαλής στο ΥΠΕΞ πολύ λίγα έως ελάχιστα έπραξε για επιστροφές μεταναστών στις πατρίδες τους επικαλούμενος την άρνηση των χωρών προέλευσής τους να συνεργαστούν. Το κύριο μήνυμα που ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ θέλει να στείλει στον μέσο Κύπριο ψηφοφόρο είναι απλό και κατανοητό: «Ο Αβέρωφ μπορεί, ο Χριστοδουλίδης είναι μόνο για τις χοροεσπερίδες».

Το μήνυμα που θέλει να στείλει ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν κρύβεται, οπότε από πλευράς επιτελείου Χριστοδουλίδη άρχισαν να εκτοξεύονται τα πρώτα πυρά υπό μορφή ερωτήσεων: Για παράδειγμα ποιος πληρώνει τα ταξίδια του Αβέρωφ; Υπό ποια ιδιότητα επισκέπτεται ο Αβέρωφ την Κεντρική Αφρική; Μα ήδη δεν έχουμε συμφωνία με το Κονγκό;

Τα χρήματα του ταξιδιού καλύφθηκαν όλα από τον ΔΗΣΥ, όπως πληροφορούμαστε. Δεν θα επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός. Σε ό,τι αφορά το πολιτικό σκέλος της επίσκεψης, ο Αβέρωφ Νεοφύτου επιχειρεί από δικής του πλευράς να εμφανίζεται ως καταλύτης για την επίλυση ενός καυτού προβλήματος, το οποίο απασχολεί κατά κυρίαρχο τρόπο τον μέσο φοβικό Κύπριο ψηφοφόρο. Επισκέφθηκε την Αφρική ως φύλαρχος για να συνομιλήσει με τους εκεί φυλάρχους σε μια γλώσσα που κατανοούν. Έκανε ό,τι έκανε τα τελευταία 10 χρόνια με τους Κυπρίους φυλάρχους στη Βουλή για να πετυχαίνει συνθέσεις και να βρίσκει λύσεις. Δεν μπορεί να υπογράψει μεν μια συμφωνία αλλά μετά την κατάληξη σε συμφωνία με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ) και το Καμερούν, τις δύο αυτές χώρες θα επισκεφθεί ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής για να υπογράψει επισήμως τα σχετικά πρωτόκολλα. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι ο κ. Νουρής δικαίως θα επιστρέψει στην Κύπρο και θα πλέξει το εγκώμιο στον Αβέρωφ Νεοφύτου. Εν τοιαύτη περιπτώσει γιατί να μην κερδίσει πόντους ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου ενδυναμώνοντας την εικόνα του διεθνούς παίκτη και του καλού καραβοκύρη που κτίζει εδώ και χρόνια;

Υπενθυμίζουμε ότι τον περασμένο Μάρτιο η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε συμφωνία με το Βέλγιο και τη Frontex για επιστροφές μεταναστών στην πρώην βελγική αποικία με το όνομα Κονγκό, τη σημερινή δηλαδή Δημοκρατία του Κονγκό. Σύμφωνα με τη Γενική Διεύθυνση του κυπριακού ΥΠΕΞ πάντως μέχρι στιγμής τίποτα επίσημο δεν έχει υπογραφεί με χώρες της Αφρικής για επιστροφές μεταναστών πέρα από την έναρξη αλληλογραφίας μεταξύ των υπουργών Εσωτερικών των δύο χωρών.

Το πρόβλημα είναι τεράστιο: Σύμφωνα με έγκυρη πληροφόρηση από το Υπουργείο Εσωτερικών, αυτή τη στιγμή στην Κύπρο βρίσκονται 4.700 μετανάστες από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και 3.228 μετανάστες από το Καμερούν. Σύμφωνα με την ίδια πληροφόρηση οι μετανάστες από τις δύο αυτές χώρες αποτελούν περίπου το 16% του συνόλου των μεταναστών που βρίσκονται στην Κύπρο.

Στην Αφρική

Μετά από 12ωρο ταξίδι μέσω Παρισιού, ο Αβέρωφ Νεοφύτου βρέθηκε στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, είχε συναντήσεις σε πολιτειακό και κυβερνητικό επίπεδο και πιο συγκεκριμένα με τον διευθυντή του Γραφείου του αναπληρωτή Πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών, πρέσβη Zenon Mukongo, και τον Kinuani Kamitatu Massamba, ειδικό σύμβουλο του Προέδρου της χώρας Felix Tshiekedi.

Ο κ. Νεοφύτου δήλωσε για τις συναντήσεις που είχε στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τα εξής:

«Η μετανάστευση είναι ένα σοβαρό ζήτημα που αντιμετωπίζει η Κύπρος. Γι' αυτό και ξεκινώ διεθνή πρωτοβουλία. Είμαι στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Συναντήθηκα με αξιωματούχους της χώρας για μια συμφωνία επαναπατρισμού πολιτών της που μένουν στην Κύπρο, επιλύοντας ένα ανθρωπιστικό ζήτημα.

Συμφωνία που με τις ενέργειες της κυβέρνησης και του υπουργού Εσωτερικών, εκτιμώ ότι θα ολοκληρωθεί για το καλό της χώρας μας. Πρώτο βήμα: η μετεγκατάσταση αυτών των μεταναστών στις χώρες προέλευσής τους.

Ποια ήταν τα βασικά επιχειρήματά του στους επιτελείς της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό;

1. Οι υπήκοοί τους έχουν παγιδευτεί στην Κύπρο αφού οι διακινητές τους παραπληροφορούσαν ότι μέσω Κύπρου θα μεταβούν σύντομα στη Γερμανία και άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης.

2. Σήμερα έχουν κηρυχθεί παράτυποι μετανάστες και είναι εγκλωβισμένοι. Δεν μπορούν να βρουν εργασία στην Κύπρο και επιπλέον δεν μπορούν να ταξιδέψουν.

Εν ολίγοις υπάρχει ένα ανθρωπιστικό θέμα το οποίο πρέπει να επιλυθεί. Οι επιτελείς του Κονγκό διαβεβαίωσαν τον Αβέρωφ Νεοφύτου ότι σύντομα θα πάρει πρόσκληση ο κ. Νουρής για μετάβασή του στη χώρα ούτως ώστε να βρεθεί λύση. Αυτό βέβαια θα το δούμε αν συμβεί ποτέ.

Καμερούν

Όπως μας λέχθηκε από τον ΔΗΣΥ ο Αβέρωφ Νεοφύτου τέλος Οκτωβρίου αρχές Νοεμβρίου θα μεταβεί και στο Καμερούν για να μεταφέρει την ίδια επιχειρηματολογία σε αναζήτηση λύσεων. Κάποιοι στον ΔΗΣΥ σκέφτονται ότι δεν ήταν υπερβολικό αν σε κάποιες χώρες της Αφρικής η Κύπρος έκανε ειδικές καμπάνιες για να εξηγήσει τα αυτονόητα αποτρέποντας τους διακινητές να παραπληροφορούν για την Κύπρο. Ότι η Κύπρος είναι νησί και δεν έχει κοινό έδαφος με την ΕΕ. Ότι είναι μία κατεχόμενη χώρα χωρίς δυνατότητες υποστήριξης μεγάλων μεταναστευτικών ροών. Αυτές τις καμπάνιες λένε θα έπρεπε να τις κάνει το ΥΠΕΞ εδώ και χρόνια.

Σε Βιετνάμ και Πακιστάν

Τα προβλήματα βέβαια των μεταναστευτικών ροών προς την Κύπρο δεν αφορούν μόνο την Αφρική. Το Υπουργικό Συμβούλιο σε πρόσφατη συνεδρία εξουσιοδότησε τον κ. Νουρή να διαπραγματευτεί και να υπογράψει συμφωνία με την κυβέρνηση του Βιετνάμ με σκοπό την επανεισδοχή μεταναστών που διαμένουν στην Κύπρο χωρίς άδεια. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για τα έτη 2019, 2020, 2021 και 2022 (μέχρι τέλος Ιουνίου) υποβλήθηκαν 869 αιτήσεις διεθνούς προστασίας από υπηκόους του Βιετνάμ, ενώ για την ίδια περίοδο απορρίφθηκαν συνολικά 647 αιτήσεις, οι οποίες αφορούσαν αιτήσεις προηγούμενων ετών. Ωστόσο, για την υπό αναφορά περίοδο, κατέστη δυνατή η επιστροφή μόνο 432 υπηκόων του Βιετνάμ, συμπεριλαμβανομένης ειδικά προγραμματισμένης πτήσης που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την κυβέρνηση του Βιετνάμ, τον Δεκέμβριο του 2021. Στην κυβέρνηση του Βιετνάμ διαβιβάστηκε κατάλογος με τα ονόματα 300 περίπου παράτυπων μεταναστών προς επιβεβαίωση της ταυτότητάς τους με σκοπό την επιστροφή τους στο Βιετνάμ με απευθείας αεροπορικές πτήσεις που θα εκμισθώσει η Κυπριακή Δημοκρατία. Αντίστοιχο κατάλογο με 2.000 περίπου παράτυπους μετανάστες στάλθηκε στο Πακιστάν. Οι συμφωνίες που επιδιώκει να υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία με Τρίτες Χώρες έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα και με αυτές καθίστανται πιο άμεσες οι διαδικασίες απευθείας επιστροφών παράτυπων μεταναστών.

Σε έξι μήνες επέστρεψαν 3.011

Κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2022 έγινε κατορθωτή η επιστροφή 3.011 μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους, αριθμός που καθιστά την Κύπρο, σύμφωνα με τον κ. Νουρή, την πρώτη χώρα στον ευρωπαϊκό χώρο σε επιστροφές κατ' αναλογία πληθυσμού. Ωστόσο, κατά την ίδια περίοδο αφίχθηκαν στην Κύπρο σχεδόν 13.000 μετανάστες που αιτήθηκαν πολιτικό άσυλο.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα επίσημα στοιχεία που εξασφάλισε ο «Π» από το Υπουργείο Εσωτερικών, την τελευταία πενταετία είχαμε συνολικά 7.715 εθελούσιες επιστροφές παράτυπων μεταναστών ως ακολούθως: 2018 - 695, 2019 - 417, 2020 - 1.272, 2021 - 2.320 και 2022 (μέχρι 30/6/2022) - 3.011. Οι περισσότεροι επαναπατρισθέντες είναι από Ινδία, Κονγκό, Πακιστάν και Μπανγκλαντές.

Λεφτά στο χέρι

Η Κυπριακή Δημοκρατία όπως και οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα με το μεταναστευτικό προσφέρουν χρηματικά κίνητρα στους παράτυπους μετανάστες για να επιλέξουν την οδό της εθελοντικής επιστροφής αντί να περιμένουν την απέλασή τους, που προϋποθέτει χρόνο αναμονής και αυξημένο κόστος. Το κατώτατο ποσό που παραχωρείται ως κίνητρο για μονήρη πρόσωπα είναι τα €500 και το ανώτατο ποσό τα €1.500, ανάλογα με τη χώρα καταγωγής. Στην περίπτωση οικογένειας προστίθεται ποσό ίσο με το 50% του πλήρους ποσού που παραχωρείται στον επικεφαλής της οικογένειας για κάθε ένα εξαρτώμενο πρόσωπο.

Την κάλυψη των ταξιδιωτικών εξόδων για τις επιστροφές μεταναστών ανέλαβε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής - Frontex.

Μας στέλνει Αφρικανούς η Τουρκία;

Ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής σε κάθε ευκαιρία επαναλαμβάνει ότι οι συνεχείς ροές Αφρικανών στην Κύπρο είναι μέρος σχεδίου της Τουρκίας. Στο ίδιο αφήγημα ανοήτως έχει προσχωρήσει και ο ΔΗΣΥ ο οποίος μιλά για σκοτεινές δυνάμεις οι οποίες απεργάζονται μέσω των μεταναστευτικών ροών κακά για την Κύπρο. Πρόσφατα μάλιστα σε ομιλία του στην Έμπα ο Αβέρωφ Νεοφύτου μίλησε για συρματόπλεγμα 182 χιλιομέτρων από τον Πύργο μέχρι τη Δερύνεια για να προστατευθούν οι κοινότητες των Ελλήνων της Κύπρου. Είναι αλήθεια ότι οι Αφρικανοί στην Κύπρο (Κονγκό - Καμερούν - Νιγηρία) μας έρχονται μέσω κατεχομένων. Η Τουρκία στο πλαίσιο της πολιτικής της για την Αφρική έχει δώσει ιδιαίτερο καθεστώς βίζας σε πολίτες αφρικανικών χωρών, οι δε τουρκικές αερογραμμές πραγματοποιούν καθημερινές πτήσεις στις πρωτεύουσες των δύο χωρών. Τα άτομα αυτά εν ολίγοις μπορούν να επισκέπτονται χωρίς διατυπώσεις και τα κατεχόμενα, με αποτέλεσμα να είναι συνεχές το φαινόμενο πολλά από αυτά να εμφανίζονται ακόμα και κουστουμαρισμένα με χαρτοφύλακες ανά χείρας και να ζητούν πολιτικό άσυλο από την Κυπριακή Δημοκρατία. Πρόκειται όμως για σχέδιο της Τουρκίας; Το πρόβλημα υφίσταται από μόνο του αφού γύρω από την Κύπρο υπάρχουν αυτή τη στιγμή γύρω στο μισό δισ. ανθρώπων που θα ήθελαν να μεταβούν στην Ευρώπη. Αν η Τουρκία είχε συγκροτημένο σχέδιο να «πνίξει» την Κύπρο με μετανάστες θα μπορούσε να το κάνει ευκολότερο με Σύρους μετανάστες από τους οποίους έχει βουλιάξει και η ίδια. Το ότι βεβαίως κάνουν τα στραβά μάτια είτε σε διακινητές από τα παράλια της είτε από τη γραμμή αντιπαράταξης για να ασκούν πίεση στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι γεγονός. Αν υπήρχε βέβαια οργανωμένο σχέδιο θα μπορούσαν να εισέρχονται από την Πράσινη Γραμμή 10.000 άτομα την ημέρα.

Στην πραγματικότητα, η Τουρκία επιδιώκει να ενισχύσει την επιρροή της αφρικανικής ηπείρου χρησιμοποιώντας κάθε κανάλι διπλωματίας, εμπορίου, επενδύσεων, εκπαίδευσης, υγείας, ασφάλειας και στρατιωτικής συνεργασίας μαζί με εργαλεία ήπιας ισχύος όπως ο πολιτισμός και η ιστορία βλέποντας σημαντικές δυνατότητες και ευκαιρίες για συνεργασία με την Αφρική. Εξαιτίας αυτού, η Τουρκία έχει ακολουθήσει μια συγκεκριμένη πολιτική για την Αφρική από το 2005 και την τελευταία δεκαετία, η παρουσία της στην ήπειρο έχει γίνει πιο ορατή από ποτέ. Έχει μάλιστα φιλοξενήσει τρεις συνόδους κορυφής για την Αφρική, η πιο πρόσφατη εκ των οποίων πραγματοποιήθηκε στις 16-18 Δεκεμβρίου 2021.

Σήμερα το Συμβούλιο Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων της Τουρκίας (DEIK) διαθέτει 45 επιχειρηματικά συμβούλια σε αφρικανικές χώρες, προκειμένου να προωθήσει το διμερές εμπόριο και τις αμοιβαίες επενδύσεις. Ο συνολικός όγκος εμπορίου της Τουρκίας με την Αφρική έχει επεκταθεί από 3 δισεκατομμύρια δολάρια το 2003 σε 26 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) της Τουρκίας στην Αφρική προσεγγίζουν τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι τουρκικές ιδιωτικές εταιρείες παρακολουθούν επίσης την Αφρική για επενδυτικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες. Για παράδειγμα, ο εθνικός αερομεταφορέας της Τουρκίας, η Turkish Airlines (THY), πετά πλέον σε 61 διαφορετικούς προορισμούς σε 40 αφρικανικές χώρες σε ολόκληρη την ήπειρο.

Την ίδια στιγμή 37 αφρικανικά κράτη έχουν πρεσβείες στην Άγκυρα και χιλιάδες Αφρικανοί φοιτητές σπουδάζουν στην Τουρκία και τα κατεχόμενα. Για εργασία, εκπαίδευση, εμπόριο και επενδύσεις ή τουρισμό, οι Αφρικανοί προτιμούν και την Τουρκία πλέον ως προορισμό. Οι κοινότητες των Σομαλών, Σουδανών, Αιγυπτίων, Τυνήσιων, Σενεγαλέζων, ακόμη και των Νιγηριανών διευρύνονται μέρα με τη μέρα στην Τουρκία. «Έτσι, όχι μόνο η Τουρκία ανεβαίνει στην Αφρική, αλλά και η Αφρική ανεβαίνει στην Τουρκία», σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε πρόσφατα το Αλ Τζαζίρα.