Από την τηλεργασία πίσω στα γραφεία

Οι συνθήκες της πανδημίας έφεραν νέα δεδομένα σε ό,τι αφορά τον τρόπο εργασίας των επιχειρήσεων και κατ' επέκταση των εργαζομένων. Το αρχικό σοκ όπως είναι φυσικό προκάλεσε σωρεία προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, με αποτέλεσμα οι αρνητικές επιπτώσεις να διαφανούν και στις εγχώριες οικονομίες. Ωστόσο, πέρα από τα αρνητικά στοιχεία που προκάλεσε η πανδημία, η κρίση έφερε καινούργιες ευκαιρίες σε ό,τι αφορά τον τρόπο εργασίας των εργαζομένων.

Στο παρελθόν το να εργάζεται κάποιος από το σπίτι ήταν κάτι άγνωστο. Ωστόσο, με τα σημερινά δεδομένα η εξ αποστάσεως εργασία ή η τηλεργασία ήταν αυτή ουσιαστικά που διατήρησε την οικονομική δραστηριότητα σε πολλές χώρες.

Με βάση δεδομένα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), τα έτη 2020 με 2021 παρουσιάστηκε κατακόρυφη άνοδος των ποσοστών των εργαζομένων, οι οποίοι δούλευαν με τη μέθοδο της τηλεργασίας. Και δεν είναι υπερβολή να αναφέρουμε πως η τηλεργασία ήρθε στην αγορά για να μείνει. Τουλάχιστον σε χώρες του εξωτερικού αυτή η τάση είναι ανοδική. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της Eurostat για αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ το ποσοστό των εργαζομένων επί του συνόλου του εργατικού δυναμικού είναι πλέον διψήφιο.

Παράδειγμα η Ιρλανδία όπου στο τέλος του 2021 το ποσοστό των εργαζομένων οι οποίοι εργάζονταν από το σπίτι ανερχόταν στο 32% επί του συνόλου του εργατικού δυναμικού της χώρας. Υψηλό ποσοστό είχαν και το Λουξεμβούργο (28,1%), η Σουηδία (27%), το Βέλγιο (26,2%), η Φιλανδία (24,8%), η Ολλανδία, η Δανία (18%), η Γαλλία (17%) και η Γερμανία (17%).

Αντιθέτως, χώρες όπως η Κύπρος (6,7%), η Ελλάδα (6,7%), η Ιταλία (8,3%) παρουσιάζουν μονοψήφιο ποσοστό απασχόλησης στην τηλεργασία με την πλειοψηφία των εργαζομένων να συνεχίζουν να πηγαίνουν κανονικά στα γραφεία τους.

Στον πάτο η Κύπρος

Επομένως, με βάση τα πιο πάνω δεδομένα όπως παρουσιάζονται από τη Eurostat (και όπως φαίνονται και στο γράφημα) είναι ξεκάθαρο πως η χώρα μας παρουσιάζει αρκετά χαμηλά ποσοστά εργαζομένων οι οποίοι εκτελούν την εργασία τους από το σπίτι. Για αρκετούς το ξέσπασμα της πανδημίας ήταν μια καλή ευκαιρία ώστε να υπάρξει μια αναπροσαρμογή των μεθόδων απασχόλησης στην αγορά εργασίας. Είναι πραγματικότητα πως για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια των περιορισμών στις μετακινήσεις, αρκετοί εργαζόμενοι στην Κύπρο δούλευαν από το σπίτι. Ωστόσο, με την άρση των μέτρων η μέθοδος της εργασίας από το σπίτι έχει περιορισθεί και επανήλθαμε στην κλασική μέθοδος της εργασίας από το γραφείο. Όμως, με βάση τα όσα ανέφεραν πηγές της αγοράς στην Κύπρο υπάρχουν εταιρείες που υιοθέτησαν και συνεχίζουν να υιοθετούν το υβριδικό μοντέλο εργασίας (δηλαδή κάποιες μέρες εργασία από το σπίτι και κάποιες άλλες από το γραφείο). Όπως μας υπέδειξαν οι ίδιες πηγές για να αντιληφθούμε την κατάσταση γιατί υπάρχει χαμηλό ποσοστό εργαζομένων στην Κύπρο συγκριτικά με άλλες χώρες, θα πρέπει να δούμε την κατανομή εργατικού δυναμικού σε κάθε χώρα.

Ερωτηματικό

Ωστόσο, ερωτηματικό παραμένει γιατί σε μια χώρα και μια οικονομία όπως είναι η Κύπρος η οποία βασίζεται στις υπηρεσίες δεν είναι δυνατόν να εφαρμοσθεί σε πιο μαζικό βαθμό η μέθοδος του υβριδικού μοντέλου εργασίας. Σε μια χρονική περίοδο όπου το κόστος των καυσίμων αυξάνεται ραγδαία και το κυκλοφοριακό πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο σε ό,τι αφορά τις πόλεις, η λύση του υβριδικού μοντέλου εργασίας μεταξύ των εργαζομένων θα ήταν μια καλή μέθοδος άμβλυνσης των πιο πάνω προβλημάτων.

«Στον δημόσιο τομέα το μοντέλο της τηλεργασίας δούλεψε αρκετά καλά την περίοδο της πανδημίας. Όμως, με την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις, οι εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα επανήλθαν στο παραδοσιακό μοντέλο εργασίας, δηλαδή από τα γραφεία. Η εφαρμογή της τηλεργασίας αναμφίβολα θα μπορούσε να επιλύσει σε σημαντικό βαθμό και το κυκλοφοριακό ζήτημα και να μειώσει το κόστος στις μεταφορές των εργαζομένων ιδιαίτερα αυτή την περίοδο», υπέδειξε στον «Π» ο γενικός γραμματέας της ΠΑΣΥΔΥ, Στρατής Ματθαίου.

Θα πρέπει να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι βρίσκεται ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας το νομοσχέδιο που αφορά τη ρύθμιση της τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα με τίτλο «ο περί ρύθμισης του πλαισίου οργάνωσης της τηλεργασίας νόμος του 2022». Το νομοσχέδιο αφορά τη ρύθμιση της τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα, όχι στον δημόσιο, ωστόσο όπως μας ανάφερε ο γενικός γραμματέας της ΠΑΣΥΔΥ θα γίνει προσπάθεια για ρύθμιση της τηλεργασίας και στον δημόσιο τομέα. Ουσιαστικά, το σημείο τριβής μεταξύ εργοδοτών και συνδικαλιστικών οργανώσεων για την προώθηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου ήταν αυτό που ονομάζουμε «δικαίωμα αποσύνδεσης». Δηλαδή, η διασφάλιση του ωραρίου του εργαζομένου. Ωστόσο, όπως πληροφορούμαστε μετά από διαβούλευση το σημείο αυτό ξεπεράστηκε και έχει συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο το οποίο βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο.

Τα θετικά τηλεργασίας

«Μελέτες, καταδεικνύουν πως με την τηλεργασία και το κόστος του εργοδότη μειώνεται αλλά και η παραγωγικότητα του εργαζομένου αυξάνεται. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε πως το δικαίωμα στην τηλεργασία θα πρέπει να είναι καθαρά επιλογή του εργαζομένου», τόνισε στον «Π» ο γενικός γραμματέας της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας. Τέλος, ο κ. Μάτσας συμφώνησε πως η τηλεργασία αποτελεί ένα επιπλέον εργαλείο ώστε να αμβλυνθεί τόσο το κυκλοφοριακό πρόβλημα στα αστικά κέντρα όσο και το κόστος των μετακινήσεων για τους εργαζομένους.