Νέο στέλεχος κορωνοϊού: Τι είναι και πως εξαπλώνεται - Ο Δρ Τσιούτης και ο Δρ Διέτης απαντούν

Του Δρος Νικόλα Διέτη και του Δρος Κωνσταντίνου Τσιούτη.

O Δρ Διέτης και o Δρ Τσιούτης απαντούν σε διάφορες ερωτήσεις για τον κορωνοϊό και λύνουν τις απορίες των αναγνωστών.

Στείλτε τις δικές σας απορίες στο epistoles@politis.com.cy

Ο Δρ Κωνσταντίνος Τσιούτης είναι Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας και Πρόληψης/Ελέγχου Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και επικφαλής της Ομάδας Επιστημόνων που συμβουλεύει τον υπουργό Υγείας για θέματα τής πανδημίας του νέου κορωνοϊού.

Ο Δρ Νικόλας Διέτης είναι Επίκουρος Καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου.







Επαλήθευση και αριθμοί

Βλέπω καθημερινά πως γίνονται κατά μέσο όρο 160 rapid tests, αλλά επαληθεύονται λιγότερα από τα PCR. Πού πάνε αυτοί; Δεν είναι υποχρεωτικό να γίνει η επαλήθευση μέσω PCR για όλους τους πολίτες; Κι αν όχι, δεν είναι επικίνδυνο το γεγονός πως υπάρχει περίπου σε ένα διάστημα 15 ημερών μια μεγάλη απόκλιση σε σχέση με την επαλήθευση των tests;

Η επαλήθευση δεν είναι υποχρεωτική και σύμφωνα και με διεθνείς συστάσεις, μερικές εκατοντάδες επαληθεύσεις αρκούν για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για την ακρίβεια της εξέτασης αντιγόνου σε σύγκριση με τη μοριακή μέθοδο PCR. Οι έως τώρα επαληθεύσεις στην Κύπρο έχουν δείξει ένα ποσοστό θετικής προγνωστικής αξίας >96% (δηλαδή ότι τα θετικά είναι όντως θετικά), το οποίο είναι εξαιρετικά υψηλό και δείχνει την αξιοπιστία της μεθόδου. Ως εκ τούτου, οι επαληθεύσεις έχουν πλέον σταματήσει, όπως έχει ανακοινωθεί από το Υπουργείο Υγείας (πηγή ΥΥ). Αυτό σημαίνει πως όταν κάποιο άτομο βρεθεί θετικό, θεωρείται θετικό (και μεταδοτικό) και οφείλει να αυτοπεριοριστεί και να ενημερώσει τις επαφές του.



Αντισώματα και ιός

Έστω κι αν έχω αντισώματα, μπορεί να πάρω τον ιό μέσα μου αν έλθω σε επαφή με θετικό περιστατικό και μετά εγώ να μολύνω άλλους;

Το πρώτο ζήτημα είναι η εργαστηριακή εξέταση που κάνατε για ανίχνευση αντισωμάτων να ήταν αξιόπιστη. Δυστυχώς κυκλοφορούν αρκετές μέθοδοι που δεν είναι αρκετά αξιόπιστες. Το επόμενο ζήτημα είναι ο τύπος των αντισωμάτων σας, αν θεωρούνται εξουδετερωτικά ή όχι. Αυτό βέβαια απαιτεί πολύ εξειδικευμένες εξετάσεις και φαίνεται ότι τα περισσότερα αντισώματα που ανιχνεύονται με αξιόπιστες μεθόδους είναι όντως εξουδετερωτικά. Τρίτον, εξαρτάται από το πόσο διαρκεί η προστασία σας από τα αντισώματα που θα έχετε. Μελέτες έχουν δείξει ότι η πλειονότητα των ατόμων που εκδηλώνουν ακόμα και ήπια συμπτώματα έχουν αποτελεσματικά (εξουδετερωτικά) αντισώματα για τουλάχιστον 6 μήνες (πηγή «Science»), ενώ άτομα ασυμπτωματικά μάλλον έχουν αντισώματα αλλά σε μικρότερο ποσοστό.

Άρα συμπερασματικά, άτομα που έχουν όντως εξουδετερωτικά αντισώματα φαίνεται ότι έχουν μειωμένες πιθανότητες να προσβληθούν από τον ιό και άρα να τον μεταδώσουν σε άλλους. Ωστόσο, η γενική σύσταση είναι ακόμα και άτομα που έχουν περάσει COVID-19 να συνεχίσουν να εφαρμόζουν ατομικά μέτρα προστασίας, καθώς υπάρχει μεγάλη περίπτωση το επίπεδο των αντισωμάτων τους να μειωθεί και να είναι ευάλωτοι.



Ποσοστό θετικότητας

Τι είναι το ποσοστό θετικότητας που ανέλυσε ο υπουργός Υγείας και γιατί το θεωρεί πιο σημαντικό από τον αριθμό των κρουσμάτων;

Το ποσοστό θετικότητας αναφέρεται στον αριθμό των θετικών αποτελεσμάτων επί του συνόλου των τεστ που γίνονται. Άρα ο παρονομαστής είναι το σύνολο των τεστ για μια δεδομένη χρονική περίοδο (π.χ. μία ημέρα ή μία εβδομάδα) και ο αριθμητής ο αριθμός των τεστ με θετικό αποτέλεσμα. Είναι εξαιρετικά σημαντικός δείκτης γιατί δείχνει τη διακύμανση του ποσοστού των θετικών στον χρόνο και δίνει και μια ιδέα του επιπολασμού (δηλαδή της συχνότητας οποιαδήποτε χρονική στιγμή) της νόσου σε έναν χώρο ή στην κοινότητα. Δεν εξαρτάται από τον συνολικό αριθμό των τεστ, ενώ όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των τεστ που γίνεται, τόσο πιο αξιόπιστος είναι σαν δείκτης και μας δίνει μια καλύτερη εικόνα της πραγματικής συχνότητας του ιού. Το χρησιμοποιούμε τελευταία όλο και πιο συχνά, γιατί όσο αυξάνεται (ή μειώνεται) ο αριθμός των τεστ ο δείκτης αυτός, επειδή είναι ποσοστό, δεν αλλάζει. Επίσης, το ποσοστό θετικότητας επιτρέπει συγκρίσεις μεταξύ χωρών, υπό την προϋπόθεση ότι και η αναλογία τεστ/πληθυσμού είναι παρόμοια (π.χ. η Κύπρος κάνει πάρα πολλά τεστ/πληθυσμού, ενώ αρκετές χώρες της Ευρώπης κάνουν πολύ λιγότερα. Άρα η σύγκριση του ποσοστού θετικότητας μεταξύ της Κύπρου και των χωρών αυτών δεν θα δώσει αξιόπιστες πληροφορίες) (πηγή EC). Αντίθετα, ο απλός αριθμός κρουσμάτων που εντοπίζεται εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον αριθμό των τεστ που γίνονται και ως εκ τούτου δεν είναι τόσο αξιόπιστος.

Αυτό μπορεί να εξηγηθεί και με ένα απλό παράδειγμα. Στις 15 Νοεμβρίου ανακοινώθηκαν 127 νέα περιστατικά σε σύνολο 3.333 εξετάσεων (ποσοστό θετικότητας 3,8%). Μία εβδομάδα μετά, στις 22 Νοεμβρίου, εντοπίσθηκαν 308 νέα περιστατικά. Εάν συγκρίνουμε τους αριθμούς (308 VS 127) θα συμπεράνουμε ότι υπήρχε μια τρομακτική αύξηση των περιστατικών μέσα σε μία εβδομάδα. Όμως, στις 22 Νοεμβρίου διενεργήθηκαν συνολικά 9.527 εξετάσεις. Άρα το ποσοστό θετικότητας εκείνης της ημέρας (308/9.527) ήταν 3,2%, δηλαδή ουσιαστικά το ίδιο με της 15ης Νοεμβρίου (πηγές PIO).







Νέο στέλεχος κορωνοϊού: Τι είναι και πως εξαπλώνεται

Το νέο αυτό στέλεχος του κορωνοϊού που εντοπίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο τι είναι, πώς εξαπλώνεται, γιατί δεν εντοπίστηκε, με ποιον τρόπο το αντιμετωπίζουμε;

Το στέλεχος αυτό (λέγεται και B.1.1.7), είναι ένα στέλεχος ιού με 17 καταγεγραμμένες μεταλλάξεις, κάποιες εκ των οποίων στην αλληλουχία γονιδίων που οδηγούν στη δημιουργία της πρωτεΐνης ακίδας (spike protein). Αυτός είναι και ο λόγος που έχει οδηγήσει (α) σε ευκολότερη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο και (β) στην ανησυχία ότι ίσως τα εμβόλια που θα κυκλοφορήσουν να μην είναι τόσο αποτελεσματικά. Το στέλεχος αυτό είχε εντοπιστεί τον Σεπτέμβριο και έως σήμερα έχει εντοπισθεί σε περισσότερες από 20 χώρες. Μία από τις μεταλλάξεις, η N501Y, έχει εντοπισθεί σε αρκετές χώρες και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. Νότιος Αφρική) φαίνεται να συνέβη ανεξάρτητα από τη μετάλλαξη του ιού στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Έχει αποδειχθεί και επιδημιολογικά πλέον ότι το στέλεχος αυτό μεταδίδεται ευκολότερα (πηγή CMMID). Αυτό είναι ανησυχητικό φαινόμενο, το οποίο μάλλον ευθύνεται και για τη μεγάλη αύξηση περιστατικών σε περιοχές της Αγγλίας, όπου εντοπίστηκε το συγκεκριμένο στέλεχος. Δηλαδή, το στέλεχος αυτό, ακριβώς επειδή μεταδίδεται ευκολότερα, οδήγησε σε αυξημένη μετάδοση από άτομο σε άτομο, με αποτέλεσμα να αυξηθούν σε μικρό διάστημα οι αριθμοί ατόμων που είχαν το συγκεκριμένο στέλεχος (ενώ μειώνονταν σταδιακά οι αριθμοί των ατόμων που είχαν άλλα στελέχη ακριβώς επειδή δεν μεταδίδονταν τόσο εύκολα όσο το μεταλλαγμένο) και τώρα πλέον στις περιοχές αυτές το συγκεκριμένο μεταλλαγμένο στέλεχος εντοπίζεται συχνότερα. Αυτή η παρατήρηση είναι που οδήγησε και αρκετές χώρες να επιβάλουν πιο αυστηρούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε αφίξεις από Ηνωμένο Βασίλειο.

Παρόλο που το στέλεχος αυτό μεταδίδεται ευκολότερα, τα χαρακτηριστικά της μετάδοσης δεν εμφανίζουν ουσιαστική αλλαγή και το στέλεχος μεταδίδεται με τον ίδιο τρόπο. Ως εκ τούτου, τα μέτρα ατομικής προστασίας και κοινωνικής αποστασιοποίησης που περιορίζουν τη μετάδοσή του είναι ακριβώς τα ίδια. Ωστόσο, ακριβώς επειδή μεταδίδεται με πιο εύκολο τρόπο, άρα η αύξηση των νέων περιστατικών είναι πιο γρήγορη, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι τα μέτρα πρόληψης της μετάδοσης θα πρέπει να είναι πιο αυστηρά. Αυτό ενισχύεται και από την παρατήρηση ότι τα περιστατικά με το νέο αυτό στέλεχος αυξήθηκαν σε μια περίοδο που ήδη εφαρμόζονταν μέτρα. Επομένως, σε περιοχές όπου παρατηρείται τα μέτρα θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσης αν όχι μεγαλύτερης έντασης (πηγή BBC ).

Άλλα ερωτήματα που προκύπτουν είναι κατά πόσον αυτό το στέλεχος είναι λιγότερο ή περισσότερο ευαίσθητο στα φάρμακα που χορηγούνται ή στα εμβόλια που κυκλοφορούν. Δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της λοίμωξης, καθώς αυτά δρουν με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικούς στόχους από αυτούς που βρίσκεται η μετάλλαξη. Όσο για τα εμβόλια, επίσης η επικρατούσα άποψη είναι ότι δεν θα επηρεαστεί η αποτελεσματικότητά τους, καθώς διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου για να καταπολεμήσει τον ιό με πολλαπλούς τρόπους. Ωστόσο θα πάρει εβδομάδες μέχρι να δημοσιευθούν τα αποτελέσματα των ερευνών που γίνονται για να επιβεβαιώσουν την αποτελεσματικότητά τους.



Με το νέο στέλεχος του ιού που εξαπλώνεται ταχύτατα στη Βρετανία και σε άλλες χώρες, εφόσον είναι λιγότερο θανατηφόρο, μήπως θα πραγματοποιηθεί φυσική «ανοσία της αγέλης»;

Τα έως τώρα δεδομένα δείχνουν ότι το συγκεκριμένο -μεταλλαγμένο- στέλεχος του ιού μεταδίδεται ευκολότερα από άτομο σε άτομο. Αυτό μάλλον εξηγεί σε κάποιον βαθμό τη ραγδαία αύξηση περιστατικών σε συγκεκριμένες περιοχές της Αγγλίας και παρά τα μέτρα που λαμβάνονταν. Τα δεδομένα όμως δεν υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο στέλεχος είναι περισσότερο ή λιγότερο επιθετικό, ούτε περισσότερο ή λιγότερο θανατηφόρο. Αυτό συμβαίνει γιατί πάντα εξαρτάται από το που συμβαίνει η μετάλλαξη -  δηλαδή κάποιες μεταλλάξεις μπορεί να επηρεάσουν την επιθετικότητα του ιού, κάποιες τη μεταδοτικότητα και κάποιες άλλες λειτουργίες του. Έως και σήμερα έχουν συνολικά καταγραφεί χιλιάδες μεταλλάξεις στον ιό SARS-CoV-2, οι περισσότερες χωρίς κάποια κλινική επιδημιολογική σημασία. Μόνο κάποιες από αυτές έχουν ξεχωρίσει. Για παράδειγμα, μία ακόμα σημαντική μετάλλαξη σημειώθηκε γύρω στον Φεβρουάριο (η λεγόμενη D614G). Το μεταλλαγμένο αυτό στέλεχος φάνηκε σε πειράματα σε εργαστήριο ότι προσκολλάται ευκολότερα στα κύτταρα των ανθρώπων και για την ακρίβεια είναι το στέλεχος το οποίο πλέον εντοπίζεται στην Ευρώπη.

Όσο για το ερώτημα για την «ανοσία της αγέλης». Υπενθυμίζεται τι είναι η «ανοσία της αγέλης» (ή συλλογική ανοσία): είναι όταν μια ομάδα ανθρώπων που έχουν επαφές («αγέλη») έχει αντισώματα ενάντια σε έναν ιό («ανοσία») και έτσι αν κάποιος μέσα στην ομάδα αυτή δεν έχει αντισώματα προστατεύεται από τον ιό επειδή αυτοί με τους οποίους έχει επαφή είναι προστατευμένοι. Η «ανοσία της αγέλης» είναι δηλαδή ένας τρόπος προστασίας του πληθυσμού που δεν έχει αντισώματα. Υπάρχουν δύο τρόποι να κάνεις «ανοσία της αγέλης». Ο πρώτος είναι ο φυσικός, δηλαδή η μόλυνση των ανθρώπων, και άρα η δημιουργία αντισωμάτων λόγω της μόλυνσης. Ο δεύτερος τρόπος είναι ο έμμεσος, μέσω εμβολίου. Η διαφορά των δύο τρόπων είναι οι θάνατοι και οι νοσηλείες που προκύπτουν από τον πρώτο τρόπο λόγω των μολύνσεων. Ο πρώτος τρόπος χρησιμοποιείται όταν πρόκειται για ιούς που δεν προκαλούν θανάτους και/ή ιούς για τους οποίους δεν υπάρχουν εμβόλια (https://politis.com.cy/buzzlife/covid19/o-dr-dietis-kai-o-dr-tsioytis-apantoyn-sta-erotimata-sas-o-koronoios-to-dna-kai-oi-parenergeies-toy/). Στις αρχές της πανδημίας κυκλοφορούσε η θεωρία ότι αν κολλήσουν αρκετά άτομα θα δημιουργηθεί «ανοσία της αγέλης» στον πληθυσμό (μέσω της φυσικής ανοσίας που περιγράφουμε πιο πάνω), με αποτέλεσμα να αναχαιτιστεί η μετάδοση του ιού. Τελικά όμως, αυτό δεν το κατάφερε καμία χώρα ή περιοχή και όσες χώρες είχαν αρχικά υιοθετήσει μια τέτοια στρατηγική κατέληξαν να αλλάξουν και να εφαρμόσουν μέτρα περιορισμού, επειδή το κόστος σε ζωές και ο βαθμός στον οποίο φορτώθηκαν τα νοσοκομεία τους ξεπέρασαν τις αντοχές τους. Στην πραγματικότητα και μέσα από την ανθρώπινη ιστορία, για καμία νόσο δεν έχει καταγραφεί «ανοσία της αγέλης» μετά από νόσηση (δηλ. φυσική ανοσία). Αντιθέτως, αυτό έχει επιτευχθεί μόνο με τον εμβολιασμό. Το μοναδικό νόσημα που έχει εξαλειφθεί είναι η ευλογιά κι αυτό έγινε με τον ευρύ εμβολιασμό. Επόμενος στόχος για εξάλειψη μέσω εμβολιασμού είναι η πολιομυελίτιδα. Το αν θα επιτευχθεί «ανοσία της αγέλης» για τον SARS-CoV-2 (τον ιό που προκαλεί COVID-19) με τον ευρύ εμβολιασμό είναι κάτι που αναμένουμε να δούμε στο μέλλον.



Πείραμα και Coca Cola

Έχετε κάποιο σχόλιο για το πείραμα του rapid antigen test με την Coca Cola;

Με την αυστηρά επιστημονική έννοια, πείραμα σημαίνει έχω μία υπόθεση και σχεδιάζω ένα πείραμα με συγκεκριμένη μεθοδολογία για να αποδείξω ή να αποκλείσω τη συγκεκριμένη υπόθεση. Στο συγκεκριμένο λοιπόν «πείραμα» ένα άτομο έριξε αναψυκτικό κατευθείαν στην καρτέλα ενός αντιγονικού τεστ, το οποίο απέδωσε θετικό αποτέλεσμα. Η συγκεκριμένη πράξη οδήγησε σε αντιδράσεις ότι το αντιγονικό τεστ δεν είναι αξιόπιστο και έχει δοθεί απάντηση και από την εταιρεία (πηγή Reuters). Γι' αυτό αξίζει να αναφερθούν κάποια βασικά σημεία:

• Η συγκεκριμένη εργαστηριακή εξέταση έχει σχεδιαστεί για να εξετάζονται κλινικά δείγματα (δηλαδή δείγματα από ανθρώπους) και όχι από άψυχα ή άλλες ουσίες.


• Στο συγκεκριμένο πείραμα έγινε απευθείας ενστάλαξη του αναψυκτικού στην καρτέλα, χωρίς να διαλυθεί στο ειδικό διαλυτικό υγρό, το οποίο χρησιμεύει για τη διατήρηση του κατάλληλου pH του διαλύματος.


• Το αναψυκτικό ουσιαστικά οδήγησε στην καταστροφή των ειδικών αντισωμάτων που υπάρχουν στην καρτέλα, με αποτέλεσμα να δώσει λανθασμένο θετικό «αποτέλεσμα».


• Έχουν γίνει δεκάδες μελέτες όπου συγκρίνονται χιλιάδες αποτελέσματα των ταχέων αντιγονικών τεστ με μοριακές εξετάσεις, οι οποίες ακολουθώντας την ενδεδειγμένη μεθοδολογία έχουν δώσει με ακριβή στατιστικά τα χαρακτηριστικά και την αξιοπιστία της εργαστηριακής αυτής μεθόδου. Αντιληπτό είναι πως οι ιδιότητες των τεστ από διαφορετικές εταιρείες διαφέρουν μεταξύ τους, γι' αυτό υπάρχουν οι διεθνείς και εθνικοί οργανισμοί που θέτουν τις απαραίτητες προδιαγραφές βάσει των οποίων αποδέχονται ή όχι το τεστ μιας συγκεκριμένης εταιρείας.


• Η όποια εργαστηριακή μέθοδος, γίνεται υπό την προϋπόθεση ότι το άτομο που την εκτελεί γνωρίζει και έχει εκπαιδευθεί καταλλήλως τόσο στη μεθοδολογία που ακολουθείται όσο και στη βασική φιλοσοφία της εξέτασης.

Μια εξέταση μπορεί να φαίνεται απλή στην πράξη (και αυτό ήταν το ζητούμενο με τα συγκεκριμένα τεστ), αλλά βασίζεται σε επιστημονική έρευνα, δημοσιευμένα αποτελέσματα και διαδικασία έγκρισης για χρήση που προέκυψε μετά από μελέτη των ερευνών αυτών. Τα πιο πάνω δείχνουν ότι οι πειραματισμοί από άτομα που δεν είναι γνώστες ή δεν έχουν εκπαιδευθεί στις συγκεκριμένες μεθόδους, όντως μπορεί να οδηγήσουν σε παρεξηγήσεις και αμφισβητήσεις εκεί που δεν υπάρχουν.







Αυτό το γνωρίζατε;

Το δεύτερο εμβόλιο

Το δεύτερο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού που αναμένεται να πάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, και άρα να έρθει και στην Κύπρο, είναι το εμβόλιο της Moderna. Η αμερικανική εταιρεία έχει κάνει αίτηση για έγκριση στον ΕΟΦ και ο οργανισμός θα μελετήσει την αίτηση στις 6 Ιανουαρίου 2021. Το εμβόλιο της Moderna είναι ίδιας τεχνολογίας και φιλοσοφίας με αυτό της Pfizer. Οι βασικές διαφορές του έχουν να κάνουν με τις ημέρες μεταξύ των δύο δόσεων (28 αντί 21 της Pfizer) και της υψηλότερης θερμοκρασίας αποθήκευσης (-20 αντί για -70 της Pfizer). Θα αναμένουμε να δούμε εάν θα υπάρξουν και διαφορές στις αντενδείξεις ή στις συστάσεις για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες.



Ενδείξεις για αποτροπή μόλυνσης με το εμβόλιο!

Το εμβόλιο της Pfizer πήρε έγκριση από την Ευρώπη για αποτροπή της νόσου COVID-19, διότι γι' αυτό το αποτέλεσμα παρουσιάστηκαν δεδομένα από τις μελέτες. Το ερώτημα εάν αποτρέπει τη μόλυνση από κορωνοϊό (και τη μετάδοση) δεν είχε απαντηθεί διότι η εταιρεία δεν έκανε συχνά τεστ σε όλους τους εθελοντές της. Παρ' όλα αυτά, νέα δεδομένα δημοσιεύθηκαν σχετικά με τις μολύνσεις μεταξύ 1ης και 2ης δόσης. Οι εθελοντές έκαναν τεστ πριν από κάθε δόση και τα αποτελέσματα έδειξαν στοιχεία ότι οι ασυμπτωματικοί μολυσμένοι μετά την 1η δόση ήταν κάτω του 50% από αυτούς που πήραν εικονικό εμβόλιο (ορό). Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι μόνο με μία δόση, το εμβόλιο μειώνει τις μολύνσεις κατά το μισό. Χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο και δεδομένα για πιο σίγουρα συμπεράσματα.



Τι δείχνουν οι εμβολιασμοί;

Μέχρι σήμερα πάνω από 3,8 εκατ. άνθρωποι έχουν εμβολιασθεί παγκοσμίως με το εμβόλιο της Pfizer. Μέχρι στιγμής δεν έχει παρουσιασθεί καμία παρενέργεια ή πρόβλημα που δεν έχει αναφερθεί στο επίσημο έγγραφο έγκρισης του εμβολίου. Για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι αυτό το νούμερο, αρκεί να πούμε ότι αντιστοιχεί σε περισσότερες από 192 χιλιάδες υποθετικές κλινικές μελέτες των 20 χιλ. εθελοντών η καθεμία. Θυμίζουμε ότι το εμβόλιο της Pfizer πήρε έγκριση μετά από τα θετικά αποτελέσματα που βγήκαν από μια κλινική μελέτη των 20 χιλιάδων εθελοντών που έλαβαν το εμβόλιο (2 δόσεις). Πλέον το εμβόλιο έχει δοθεί σε τόσους ανθρώπους σαν να είχαν γίνει 192 χιλιάδες τέτοιες κλινικές μελέτες! Και όλα αυτά, χωρίς να φανεί οποιαδήποτε σημαντική/σοβαρή παρενέργεια.



Τι γίνεται με τα άλλα εμβόλια;

Εκτός από το εμβόλιο της Moderna και της Pfizer που αναμένονται να είναι τα δύο με έγκριση στην Ευρώπη στην αρχή του 2021, στα υπόλοιπα υπάρχουν ερωτήματα. Το εμβόλιο των AstraZeneca - Οξφόρδης πήρε μεν άδεια στη Μ. Βρετανία, αλλά δεν έχει κάνει ακόμη καν αίτηση έγκρισης στην Ευρώπη. Η εταιρεία επαναλαμβάνει τη μελέτη της φάσης 3 με τις δύο δόσεις που έδειξαν καλή αποτελεσματικότητα για να αυξήσει τον αριθμό των δεδομένων. Το πότε θα ολοκληρωθεί δεν ξέρουμε. Για το εμβόλιο της Johnson & Johnson ακόμα περιμένουμε τα ενδιάμεσα αποτελέσματα της μελέτης. Το εμβόλιο της CureVac μπήκε σε κλινική μελέτη δάσης 3 μόλις στις 14 Δεκεμβρίου. Το εμβόλιο της Sanofi/Glaxo απέτυχε στη μελέτη Φάσης 2 και την επαναλαμβάνει. Επομένως φαίνεται ότι για τους πρώτους μήνες του 2021 θα πορευτούμε με τα δύο εμβόλια mRNA των  Moderna & Pfizer.



Απολογισμός Στήλης για το 2020

Ξεκινήσαμε αυτήν τη Στήλη στις 11 Οκτωβρίου 2020 με έναν και κύριο στόχο: να απαντάμε ερωτήματα των πολιτών σε βασικά επιστημονικά θέματα περί κορωνοϊού και πανδημίας με απλό τρόπο, ώστε να προωθήσουμε την κατανόηση εννοιών και να αντιμετωπίσουμε την παραπληροφόριση που πάντα σε καιρούς ανάγκης βρίσκει πρόσφορο έδαφος. Από τότε μέχρι σήμερα, μέσα σε 12 συνεχόμενες εβδομάδες, απαντήσαμε γραπτώς σε 79 ερωτήσεις και παραθέσαμε 40 σύντομες αναφορές σε θέματα γενικών γνώσεων για την πανδημία. Δεχθήκαμε δεκάδες ερωτήματα, αλλά απαντήσαμε σε όσα είχαν γνήσια πρόθεση γνώσης, εκπεφρασμένα με ευγενή τρόπο και φυσικά όσα μας επέτρεπε ο χώρος φιλοξενίας της εφημερίδας. Ευχαριστούμε τους πολίτες που εξέφρασαν τα καλά τους λόγια για τη Στήλη και που αναγνώρισαν την ανιδιοτελή μας πρόθεση να βοηθήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο στην κατανόηση της επιστήμης. Σας υποσχόμαστε ότι θα είμαστε εδώ, δίπλα σας, όσο είναι εδώ η πανδημία και ο ιός. Σας ευχόμαστε καλή νέα χρονιά, με υγεία και ασφάλεια.

• Πηγή CMMID

https://cmmid.github.io/topics/covid19/uk-novel-variant.html

• Πηγή BBC

https://www.bbc.com/news/health-55388846

• Πηγή Reuters

https://www.reuters.com/article/uk-factcheck-coca-cola-positive-covid-te-idUSKBN28W20Q

• Πηγή ΥΥ

https://www.pio.gov.cy/coronavirus/uploads/28122020--%CE%A7%CF%89%CF%81%CE%AF%CF%82%20%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7%20%CE%BC%CE%B5%20%CF%84%CE%B7%20%CE%BC%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE%20%CE%BC%CE%AD%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%20%CF%84%CE%B1%20%CE%B8%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC%20%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84%20%CF%84%CE%B1%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82%20%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B3%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%85%20(rapid%20test).pdf

• Πηγή Science

https://science.sciencemag.org/content/370/6521/1227.long

• Πηγή EC : επεξήγηση του ποσοστού θετικότητας και άλλων δεικτών που χρησιμοποιούνται για συγκρίσεις μεταξύ χωρών

https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/travel-during-coronavirus-pandemic/common-approach-travel-measures-eu_en

• Πηγές PIO

1. https://www.pio.gov.cy/coronavirus/uploads/15112020--%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7%20%CE%B3%CE%B9%CE%B1%20%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%B2%CE%B5%CE%B2%CE%B1%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7%20%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%BC%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD%20%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%89%CE%BD%CE%BF%CF%8A%CE%BF%CF%8D.pdf


2. https://www.pio.gov.cy/coronavirus/uploads/22112020--%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7%20%CE%B3%CE%B9%CE%B1%20%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%B2%CE%B5%CE%B2%CE%B1%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7%20%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%BC%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD%20%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%89%CE%BD%CE%BF%CF%8A%CE%BF%CF%8D.pdf