Ο Δρ Νικόλας Διέτης και ο Δρ Κωνσταντίνος Τσιούτης απαντούν: Μέτρα και εμβολιασμοί

Του Δρος Νικόλα Διέτη και του Δρος Κωνσταντίνου Τσιούτη.

Στείλτε τις δικές σας απορίες στο epistoles@politis.com.cy

Ο Δρ Κωνσταντίνος Τσιούτης είναι Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας και Πρόληψης/Ελέγχου Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και επικφαλής της Ομάδας Επιστημόνων που συμβουλεύει τον υπουργό Υγείας για θέματα τής πανδημίας του νέου κορωνοϊού.

Ο Δρ Νικόλας Διέτης είναι Επίκουρος Καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου.



Ποια διαφορά θα υπάρξει στα περιοριστικά μέτρα που θα ισχύσουν μετά τους εμβολιασμούς εάν το εμβόλιο (ή τα εμβόλια) δεν αποτρέπουν τη μόλυνση και απλώς αποτρέπουν τη νοσηλεία;

Αυτή είναι καλή ερώτηση γιατί όντως η αποτελεσματικότητα ενός εμβολίου εκτιμάται ως προς διαφορετικές εκβάσεις, όπως πρόληψη ανάπτυξης νόσου COVID-19 και πρόληψη μετάδοσης. Ποια είναι τα δεδομένα έως τώρα; Επιστημονικές δημοσιεύσεις με δεδομένα των κλινικών δοκιμών φάσης 2 δείχνουν ότι υπάρχει ισχυρή ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος συγκεκριμένα κατά του ιού SARS-CoV-2. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να προληφθεί η προσβολή από τη νόσο και κατά πάσα πιθανότητα ένα άτομο που προσβάλλεται δεν θα το μεταδίδει.

Επιπλέον, σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις αρκετών εκ των εταιρειών που δοκιμάζουν τα εμβόλιά τους, υπάρχει σε μεγάλο βαθμό βεβαιότητα ότι τα εμβόλια είναι αρκετά αποτελεσματικά (στο 70%-94% των ατόμων που κάνουν το εμβόλιο) στην πρόληψη ανάπτυξης της νόσου COVID-19 σε σχέση με τα εικονικά εμβόλια. Ωστόσο, εκκρεμούν οι επίσημες αναφορές και οι τελικές επιστημονικές δημοσιεύσεις των κλινικών δοκιμών της φάσης 3.

Για τα μέτρα που θα ληφθούν μετά την άφιξη των εμβολίων υπάρχουν αρκετά θέματα και χρονοδιαγράμματα που θα πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν. Ένα εμβόλιο χρειάζεται κάποιες εβδομάδες (συνήθως 2-4, αναλόγως του εμβολίου και του αριθμού των δόσεων) μέχρι να δημιουργήσει ανοσία στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ για να μειωθεί αισθητά η μετάδοση του ιού στην κοινότητα θα πρέπει να εμβολιασθεί σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Άρα θα χρειάζεται να υπάρχουν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης μέχρι να εμβολιασθούν αρκετά άτομα και μέχρι να περάσει ένα χρονικό διάστημα που θα εξασφαλίσει ότι απέκτησαν ανοσία. Εάν το εμβόλιο είναι περισσότερο αποτελεσματικό στην πρόληψη της νόσου, παρά στην πρόληψη της μετάδοσης, σημαίνει ότι τα άτομα που θα εμβολιάζονται δεν θα αρρωστούν, αλλά μπορεί να μεταδίδουν σε άτομα που δεν είναι εμβολιασμένα. Αυτό ενισχύει ακόμα περισσότερο την ανάγκη εμβολιασμού όσο το δυνατόν περισσότερων ατόμων, ώστε να φτάσει το κριτικό όριο πάνω από το οποίο θα μειώνεται δραστικά η μετάδοση του ιού μέσα στον πληθυσμό, και έτσι θα προστατεύονται τα άτομα που δεν θα είναι (ή που δεν μπορούν να είναι) εμβολιασμένα. Αυτή είναι η έννοια της συλλογικής ανοσίας (ανοσίας αγέλης), η οποία ουσιαστικά θα μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν ένα πολύ υψηλό ποσοστό του πληθυσμού εμβολιασθεί.

Τέλος, σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια του εμβολιασμού θα γίνεται συνεχής αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειάς του. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χώρα που θα κάνει τον εμβολιασμό θα έχει ένα σύστημα καταγραφής στοιχείων σχετικά με τα άτομα που θα κάνουν το εμβόλιο.



ΤΡΙΤΟ ΚΥΜΑ

Αν έχουμε ένα τρίτο κύμα πανδημίας στην Κύπρο τον Ιανουάριο, δεδομένης της χαλάρωσης που ίσως θα υπάρξει τα Χριστούγεννα, ενδεχομένως αυτό να είναι σαν το τρίτο κύμα της Αμερικής, δηλαδή ακόμη πιο μεγάλο από το δεύτερο;



Όντως υπάρχει η ανησυχία ότι λόγω των αυξημένων κοινωνικών επαφών, των συναθροίσεων σε κλειστούς χώρους, των επαφών με πολλά άτομα, καθώς και των συναντήσεων μεταξύ νεότερων, ηλικιωμένων και ευπαθών ατόμων ελλοχεύει ο κίνδυνος να παρατηρηθεί ένα νέο κύμα τον Ιανουάριο. Επιπλέον, λόγω των κλιματικών συνθηκών (δηλ. κρύο) που θα επικρατούν, οι περισσότερες συναθροίσεις θα γίνονται σε κλειστούς χώρους, όπου θα ευνοείται η μετάδοση σε πολλά άτομα ταυτόχρονα. Σχετικές δηλώσεις και ανησυχίες έχουν εκφρασθεί πρόσφατα και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η ένταση του κύματος αυτού δεν μπορεί να προβλεφθεί αλλά ακριβώς επειδή αναμένεται ότι θα προσβληθούν και ευπαθή άτομα αναμφίβολα θα οδηγήσει σε αυξημένο αριθμό νοσηλειών. Για να προληφθεί, ή τουλάχιστον η ένταση και η σοβαρότητά του να μην είναι αντίστοιχες του κύματος που διανύουμε, χρειάζονται προσοχή στις επαφές καθώς και τήρηση των αναγκαίων μέτρων κατά τη διάρκεια των εορτών. Επιπλέον, πρέπει το υφιστάμενο κύμα να περιορισθεί σημαντικά, ούτως ώστε η επιδημιολογική εικόνα να επιτρέψει οι συναντήσεις στη διάρκεια των εορτών να γίνουν στο μεγαλύτερο πλαίσιο ασφάλειας.



ΣΥΓΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΤΡΙΑ ΕΜΒΟΛΙΑ:

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ

Ποιες βασικές ομοιότητες και διαφορές υπάρχουν μεταξύ των τριών εμβολίων που έχουν βγει μέχρι τώρα;

Σε μια θεωρητική σύγκριση μεταξύ των εμβολίων (θεωρητική επειδή δεν έχουμε όλα τα επιστημονικά δεδομένα ακόμη, αλλά ξέρουμε μόνο όσα αναφέρονται στις ανακοινώσεις) τα κριτήρια της σύγκρισης θα ήταν 1) η ασφάλεια, 2) η αποτελεσματικότητα, 3) η τεχνολογία, 4) η δοσολογία, 5) τα τεχνικά χαρακτηριστικά, 6) οι ομάδες εμβολιασμού, 7) η προστασία από μόλυνση ή νοσηλεία.



Η ασφάλεια (ήπιες και παροδικές παρενέργειες), η αποτελεσματικότητα (90%) και η δοσολογία (δύο δόσεις με διαφορά 21-28 ημερών) είναι τρία κριτήρια στα οποία τα εμβόλια αυτά μοιάζουν μεταξύ τους. Όσον αφορά τις διαφορές, η τεχνολογία είναι η πρώτη σημαντική. Τα εμβόλια των Pfizer και Moderna χρησιμοποιούν νέα τεχνολογία mRNA, δηλαδή χρησιμοποιούν αυτούσιο τον γενετικό κώδικα που αποκωδικοποιεί την πρωτεΐνη του κορωνοϊού. Το εμβόλιο της Οξφόρδης χρησιμοποιεί πιο παραδοσιακή τεχνολογία με έναν ακίνδυνο ιό (αδενοϊό) που περιέχει επεξεργασμένο γενετικό κώδικα DNA, που επίσης αποκωδικοποιεί την πρωτεΐνη του κορωνοϊού. Επίσης, στα τεχνικά χαρακτηριστικά διαφέρουν κυρίως στη θερμοκρασία αποθήκευσης, καθώς το εμβόλιο της Pfizer αποθηκεύεται σε -70 βαθμούς Κελσίου, το εμβόλιο της Moderna σε -20, ενώ της Οξφόρδης σε θερμοκρασίες ενός κοινού ψυγείου. Τέλος, όσον αφορά τις ομάδες εμβολιασμού που θα μπορούν να λάβουν το κάθε εμβόλιο, θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις οι οποίες θα φανούν μετά την έγκριση του κάθε εμβολίου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Και αυτό διότι, ανεξάρτητα από το εάν συμπεριλαμβάνεται μια πληθυσμιακή ομάδα στην κλινική μελέτη ενός εμβολίου, μπορεί οι αριθμοί των εθελοντών αυτής της ομάδας να μην είναι αρκετοί ώστε να υπάρχουν δεδομένα ασφάλειας του εμβολίου. Αντιστρόφως, μπορεί μια πληθυσμιακή ομάδα να μην συμπεριλαμβάνεται στην κλινική μελέτη ενός εμβολίου για τεχνικούς λόγους που έχουν να κάνουν με την προστασία της μελέτης, αλλά να κριθεί ότι αυτή η ομάδα δεν έχει σημαντικά χαρακτηριστικά που να τη διαφοροποιεί στο θέμα της ασφάλειας από τις άλλες ομάδες. Τέλος, ίσως το πιο σημαντικό είναι η διαφορά των εμβολίων όσον αφορά το αποτέλεσμά τους, εάν δηλαδή αποτρέπουν από τη μόλυνση (και άρα σταματάνε τη μετάδοση του ιού) ή εάν αποτρέπουν την εμφάνιση συμπτωμάτων και τη νοσηλεία. Δυστυχώς αυτά τα δεδομένα δεν τα γνωρίζουμε ακόμη για να μπορέσουμε να συγκρίνουμε τα μέχρι τώρα εμβόλια, αλλά θα τα γνωρίζουμε με το πέρας της έγκρισής τους από τους διεθνείς οργανισμούς.



ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

Πού οφείλεται η τόση μεγάλη ταχύτητα όσον αφορά τις κλινικές μελέτες για τα εμβόλια του κορωνοϊού;

Η ταχύτητα με την οποία ανακαλύπτεται ένα εμβόλιο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που έχουν σχέση κυρίως με την τεχνική δυνατότητα. Αυτοί οι παράγοντες είναι: 1) χρήματα, 2) πόροι, 3) γραφειοκρατία, 4) εύρεση πολλών εθελοντών, 5) τεχνολογία. Επεξηγούμε εν συντομία αυτούς τους παράγοντες:







Τα χρήματα

1) Μια τυπική διαδικασία ανακάλυψης εμβολίου σε προκλινικές και κλινικές μελέτες απαιτεί κατά μέσο όρο 500 εκατ. δολάρια (Πηγή 1). Αυτά τα χρήματα τα βρίσκει και τα επενδύει η κάθε εταιρεία από μόνη της, μέσω διαδικασιών που παίρνουν χρόνο και επενδύονται σταδιακά λόγω του μεγάλου ύψους των χρημάτων που απαιτούνται. Στην περίπτωση της COVID-19, όμως, οι εταιρείες δεν χρειάστηκε να δαπανήσουν χρήματα. Η επιχείρηση WarpSpeed του Λευκού Οίκου στις ΗΠΑ έδωσε κατά μέσο όρο 1,5 δισ. δολάρια σε 6 εταιρείες για να ξεκινήσουν αμέσως τις διαδικασίες μελετών. Αυτή η κίνηση «έκοψε» κατά πολύ τον χρόνο των μελετών.



Η ανάπτυξή τους

2) Εκτός από τα χρήματα, χρειάζονται πάρα πολλοί πόροι για την ανακάλυψη και την ανάπτυξη εμβολίων. Εργαστήρια, εξοπλισμός, προσωπικό. Οι μεγάλες εταιρείες έχουν αυτούς τους πόρους, αλλά τους μοιράζουν ανάλογα για όλα τα φαρμακευτικά προϊόντα που τρέχουν παράλληλα σε παρόμοιες μελέτες από κάθε εταιρεία. Στην περίπτωση της COVID-19, λόγω της άνεσης των διαθέσιμων χρημάτων, υπήρξε μαζική διάθεση πόρων, χρηματοδοτήθηκαν συνεργασίες με πολλές μικρότερες εταιρείες βιοτεχνολογίας που διέθεταν εξοπλισμό και προσωπικό, συμμετείχαν ερευνητικά κέντρα ανά το παγκόσμιο, χρησιμοποιήθηκαν πολλά επιστημονικά δίκτυα συνεργασίας (consortia) που έφεραν γρηγορότερα το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Γραφειοκρατία

3) Η γραφειοκρατία είναι σημαντικός παράγοντας για την ταχύτητα των μελετών. Οι κλινικές μελέτες απαιτούν κατάθεση πολλών και σύνθετων εγγράφων για όλα τα μέρη μιας μελέτης (εγκρίσεις βιοηθικής από κάθε χώρα συμμετοχής, κατάθεση φακέλων και εγκρίσεις σε κάθε νοσοκομείο που συμμετέχει, άδειες/εγκρίσεις από υπουργεία / επαρχίες / επιστημονικές εταιρείες, διαδικασίες εγκρίσεων πρωτοκόλλων κ.λπ.). Όλα αυτά συνήθως παίρνουν αρκετούς μήνες, αλλά η πίεση χρόνου και η έκτακτη ανάγκη της πανδημίας βοήθησαν ώστε να «ανοίξουν» όλες οι πόρτες της γραφειοκρατίας των χωρών για να βοηθήσουν τις εταιρείες να τρέξουν τις μελέτες τους γρήγορα. Αυτή η βοήθεια κέρδισε αρκετούς μήνες αναμονής.

Οι εθελοντές

4) Η εύρεση εθελοντών είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας αργοπορίας μιας μελέτης. Για έναν ιό που δεν βρίσκεται σε έξαρση μόλυνσης, η δυσκολία εύρεσης εθελοντών είναι ένα θέμα, αλλά το κυριότερο είναι η μικρή παρουσία του ιού στο περιβάλλον, που δυσκολεύει τις κλινικές φάσεις 3, που για να ολοκληρωθούν απαιτείται συγκεκριμένος αριθμός μολύνσεων. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή εάν γίνεται μια κλινική μελέτη για το εμβόλιο του ιού Ebola, πόσοι εθελοντές μπορεί να βρεθούν για αυτή τη μελέτη; Πόσο γρήγορα θα συμπληρωθεί ο αριθμός 15.000 που απαιτείται; Ακόμη και να βρεθούν, πώς θα μπορέσουν να υπάρξουν πολλές μολύνσεις ώστε να υπολογιστεί η αποτελεσματικότητα του εμβολίου αφού υπάρχουν μόνο 28.000 κρούσματα κάθε χρόνο; Στην περίπτωση μιας πανδημίας, όμως, όχι μόνο βρίσκονται πολλοί εθελοντές πολύ γρήγορα αλλά και ο ιός είναι εξαπλωμένος παντού προκαλώντας πολλές μολύνσεις και άρα η κλινική μελέτη φάσης 3 παίρνει πολύ λίγο χρόνο για να συμπληρωθούν οι μολύνσεις που απαιτούνται.

Η τεχνολογία

5) Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας μείωσης του χρόνου μελετών είναι η διαθέσιμη τεχνολογία και ο χρόνος που απαιτείται για την ανάπτυξή της. Τα τυπικά εμβόλια (MMR, ανεμοβλογιάς, γρίπης κ.λπ.) χρησιμοποιούν ζωντανό εξασθενημένο ιό ή ανενεργό ιό για να προκαλέσουν την παραγωγή αντισωμάτων στους εμβολιασθέντες. Αυτοί οι ιοί πρέπει να καλλιεργηθούν στο εργαστήριο σε ειδικές συνθήκες, να γίνει επεξεργασία ώστε να μην είναι μολυσματικοί και μετά να ενσωματωθούν σε ένα εμβόλιο. Η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα. Τα τελευταία 10 χρόνια έχει γίνει σημαντική έρευνα σε νέου είδους εμβόλια, που δεν χρησιμοποιούν ζωντανό ή ανενεργό ιό, αλλά τεχνολογία mRNA ή αδενοϊού, που χρειάζονται το 1/3 ή το 1/5 του χρόνου ανάπτυξης και παραγωγής τους. Για παράδειγμα προσπαθήσαμε να μελετήσουμε αυτή την τεχνολογία στα τελευταία εμβόλια του Ebola. Αυτή την ίδια τεχνολογία την εκμεταλλευτήκαμε στα εμβόλια του κορωνοϊού ώστε να μειώσουμε ακόμη περισσότερο τον χρόνο μελέτης και ανάπτυξης. Μελέτες και δεδομένα χρόνων τα πήραμε και τα εφαρμόσαμε γρήγορα και αποτελεσματικά στα νέα αυτά εμβόλια. Αν δεν είχαμε αυτές τις έτοιμες νέες τεχνολογίες, το πιθανότερο είναι τα εμβόλια του κορωνοϊού να έβγαιναν τουλάχιστον 3-6 μήνες αργότερα.

Αυτοί οι 5 παράγοντες ήταν οι πιο σημαντικοί για να μειωθεί ο χρόνος μεταξύ ανακάλυψης και κλινικής μελέτης των εμβολίων καθώς και για τη γρήγορη ολοκλήρωση των κλινικών μελετών.

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΜΒΟΛΙΟ

Θα πρέπει ή θα μπορούμε να εμβολιάσουμε τα παιδιά με το εμβόλιο του κορωνοϊού;

Καταρχάς η τελική απόφαση για τον εμβολιασμό των παιδιών θα πρέπει να λαμβάνεται μετά από συζήτηση με τον παιδίατρο, τον οποίο θα πρέπει να εμπιστευόμαστε πλήρως. Καμία γνώμη ειδικού ή μη δεν αντικαθιστά τη συμβουλή του παιδιάτρου.





Όσον αφορά την επιστημονική θεωρητική προσέγγιση σε αυτή την ερώτηση, είναι δύσκολη η ξεκάθαρη απάντηση γιατί υπάρχουν ερωτηματικά. Πρώτο δεδομένο είναι ότι τα δύο εμβόλια (Pfizer & Moderna) δεν δοκιμάσθηκαν σε παιδιά κατά τις μελέτες. Το πιο πιθανό είναι να μην πάρουν έγκριση για παιδιά. Δεύτερο δεδομένο είναι ότι αυτό της Οξφόρδης, που είχε γκρουπ εθελοντών παιδιά 5-12 ετών, δεν γνωρίζουμε αν είχε αρκετούς εγγεγραμμένους εθελοντές (πολύ αμφιβάλλω) και επομένως και αυτό ίσως να μην πάρει έγκριση για παιδιά. Τρίτος παράγοντας είναι η δομή μιας οικογένειας: εάν έχει παππού / γιαγιά που συζούν με τα παιδιά ή άτομα με υποκείμενα νοσήματα ή άτομα με αυξημένο ρίσκο νοσηλείας που δεν θα μπορούν να εμβολιασθούν. Για να προστατευτούν αυτά τα άτομα θα πρέπει να εμβολιασθούν όλοι οι άλλοι. Τέταρτο δεδομένο είναι, ως γνωστόν, ότι τα παιδιά σπάνια νοσούν βαριά από COVID-19 (αν και η πιθανότητα υπάρχει). Μπορούν όμως να μεταδώσουν τον ιό εξίσου αποτελεσματικά και μάλιστα σε άλλα παιδιά τα οποία θα μεταφέρουν τον ιό στο σπίτι τους (και ίσως στους παππούδες τους). Άρα με βάση τα παραπάνω, εάν πρόκειται για παιδιά 5-18 ετών που πηγαίνουν σχολείο και εάν πάρει έγκριση το εμβόλιο της Οξφόρδης για παιδιά (και άρα εάν έχει δεδομένα ασφάλειας), τότε η πιθανότερη απάντηση στο ερώτημα είναι ναι, θα πρέπει. Βεβαίως πριν την απόφαση αυτή θα πρέπει να ξέρουμε επίσης εάν το εμβόλιο αποτρέπει από τη μετάδοση του ιού ή εάν αποτρέπει μόνο τη νοσηλεία. Προς το παρόν δεν έχουν βγει δεδομένα που να απαντούν ξεκάθαρα σε αυτό το ερώτημα και προφανώς θα ξέρουμε τι ισχύει όταν θα εγκριθεί. Η απάντηση ίσως επηρεάσει και την απόφαση των γονέων.

Αυτό το γνωρίζατε;

Η παρενέργεια εμβολίου γρίπης και ο κεραυνός!

Οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες των εμβολίων είναι πάρα πολύ σπάνιες. H μοναδική μακροπρόθεσμη παρενέργεια που έχει βρεθεί για το εμβόλιο της γρίπης είναι ένα σπάνιο αυτοάνοσο νευρολογικό σύνδρομο που λέγεται Guillain-Barré Syndrome (GBS). H εμφάνιση του GBS έχει υπολογιστεί ως 1 προς 1εκατ. Για να καταλάβουμε αυτή την πιθανότητα ας σκεφτούμε ότι το National Geographic δημοσίευσε το 2005 ότι η πιθανότητα να σε χτυπήσει κεραυνός στη διάρκεια της ζωής σου είναι 1 στις 3.000. Με λίγα λόγια, είναι 333 φορές πιο πιθανό να σε χτυπήσει κεραυνός στη διάρκεια της ζωής σου παρά να πάθεις GBS από εμβολιασμό με το εμβόλιο της γρίπης.



Εμβόλια νέας τεχνολογίας

Τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna ενάντια στον κορωνοϊό χρησιμοποιούν τεχνολογία mRNA. Τέτοιου είδους εμβόλια δεν είχαμε ποτέ στο παρελθόν, αυτά θα είναι τα πρώτα που θα χρησιμοποιηθούν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι φέτος ανακαλύψαμε αυτή την τεχνολογία. Η πρώτη επιτυχημένη χορήγηση mRNA σε πειραματόζωα έγινε το 1990. Από τότε μέχρι σήμερα έγιναν για δεκαετίες συνεχείς μελέτες από επιστήμονες για να βρουν τους κατάλληλους τρόπους σύνθεσης, σταθεροποίησης, μορφοποίησης και παρασκευής ενός εμβολίου mRNA. Όλη αυτή η γνώση έφερε 8 κλινικές μελέτες εμβολίων τεχνολογίας mRNA για διάφορους ιούς (HIV, Zika, λύσσας) από τις οποίες οι περισσότερες είναι ακόμα ενεργές.

Τι είναι το COVAX;

Το COVAX είναι ένας μηχανισμός του οποίου ηγούνται η Παγκόσμια Συμμαχία για Εμβόλια και Ανοσοποιήσεις (GAVI), ο Συνασπισμός για Καινοτομίες Επιδημιολογικής Ετοιμότητας (CEPI) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Ο μηχανισμός έχει ως στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της παρασκευής εμβολίων κατά της COVID-19 και τη διασφάλιση δίκαιης και ισότιμης πρόσβασης για κάθε χώρα στον κόσμο. Συνήθως πρόκειται για φτωχές ή αναπτυσσόμενες χώρες, που δεν έχουν τους πόρους ή τα χρήματα για να τα διαθέσουν για αγορά εμβολίων και για οργάνωση εμβολιασμών. Ο μηχανισμός COVAX στηρίζεται και από ανεπτυγμένες χώρες ώστε να βοηθήσουν τους στόχους του. Η ΕΕ έχει πρόσφατα αποφασίσει τη δέσμευση 400 εκατ. ευρώ σε μορφή εγγυήσεων για πόρους και εμπειρογνωμοσύνη για τους στόχους του μηχανισμού COVAX.

Οι χώρες με τα περισσότερα τεστ

Είναι πλέον προφανές σε όλους ότι το βασικό εργαλείο εύρεσης κρουσμάτων είναι τα τεστ. Όσο πιο πολλά και συχνά τεστ κάνεις σε έναν πληθυσμό, τόσο πιο πιθανό είναι να βρεις ένα κρούσμα που έχει ξεφύγει, να το απομονώσεις και να σπάσεις την αλυσίδα της μετάδοσης. Ποιος είναι ο πρωταθλητής των τεστ παγκοσμίως; Αναλογικά με το μέγεθος του πληθυσμού, είναι εμφανές από τα στατιστικά ότι οι μικρές χώρες έχουν πλεονέκτημα. Οι δέκα πρώτες χώρες με τα περισσότερα τεστ ανά 1 εκατ. πληθυσμού είναι μικρά κράτη (Νήσοι Φερόε, Γιβραλτάρ, Ανδόρα, Λουξεμβούργο, Βερμούδες, ΗΑΕ, Μονακό, Δανία, Νησιά Φόκλαντ, Μπαχρέιν). Η πρώτη χώρα με πληθυσμό άνω των 5 εκατ. είναι η Μ. Βρετανία, που βρίσκεται στη 16η θέση, με 620.000 τεστ ανά 1 εκατ. πληθυσμού.



Πηγή 1 Σχετικά με το κόστος της ανάπτυξης εμβολίων

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1551949/#:~:text=The%20cost%20of%20developing%20a,US%20%24500%20million%20per%20vaccine.

Μπορείτε να βρείτε τις πηγές για τις πληροφορίες που αναφέρονται στη στήλη στην ηλεκτρονική έκδοσή της στην ιστοσελίδα του «Πολίτη».