Ο Πρόεδρος αναχωρεί για Βρυξέλλες σήμερα - Οι επιδιώξεις της Κύπρου στη Σύνοδο Κορυφής

Στις Βρυξέλλες μεταβαίνει σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος θα συμμετάσχει στη Σύνοδο Κορυφής το διήμερο 10-11 Δεκεμβρίου, η οποία έχει μια γεμάτη προκλήσεις και απαιτητική ατζέντα. Ανάμεσα στα ζητήματα που θα συζητηθούν είναι και αυτό του επόμενου βήματος στο πλέγμα σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας, υπό τη σκιά των προκλητικών ενεργειών στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ από πλευράς Άγκυρας. Το μεγάλο ζητούμενο στη Σύνοδο Κορυφής, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο, δεν είναι άλλο από το να ξεκαθαρίσει το τοπίο των προθέσεων των κρατών μελών της ΕΕ σε σχέση με την επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Όπως προκύπτει από δημοσιογραφικές πληροφορίες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρουσιάζεται διχασμένο, με μια ομάδα χωρών να επιμένει σε αυστηρές κυρώσεις (Γαλλία, Αυστρία, Λουξεμβούργο, Σλοβενία, Σλοβακία κ.ά.), μια άλλη ομάδα (οι λεγόμενοι ισορροπιστές) να επιμένει σε ήπια αντίδραση κατά της Άγκυρας στην παρούσα χρονική συγκυρία (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα), ενώ υπάρχουν και χώρες, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, που δεν επιθυμούν επιβολή οποιωνδήποτε κυρώσεων, καθώς διατηρούν εξαιρετικές διμερείς σχέσεις με την Άγκυρα.

Η στάση της Κύπρου



Σαφώς και η Κυπριακή Δημοκρατία επιθυμεί αποφασιστική στάση της ΕΕ σε σχέση με την προκλητικότητα και τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και την Αμμόχωστο, σημεία στα οποία θα επικεντρωθεί στις επαφές του ο Νίκος Αναστασιάδης. Άλλωστε εδώ και αρκετό καιρό επιδιώκει την επιβολή κυρώσεων κατά της Άγκυρας και έχει μέχρι στιγμής πετύχει μόνο τη συμπερίληψη δύο ονομάτων στη λίστα κυρώσεων (εκκρεμεί εδώ και μήνες πρόταση της ΚΔ για συμπερίληψη οντοτήτων στη λίστα). Ασφαλείς πηγές αναφέρουν πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής θα στηρίξει την προοπτική λήψης μέτρων κατά της Τουρκίας, ωστόσο αυτό θα επιδιώξει να γίνει στη λογική της ευρύτερης στάσης της Άγκυρας σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα, βλ. Λιβύη, Συρία, Ιράκ, Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αιγαίο και όχι αποκλειστικά για την Κύπρο.



Άλλωστε στην παρούσα χρονική συγκυρία εκκρεμεί η επίσκεψη Λουτ στην Τουρκία, την οποία σύμφωνα με διπλωματικές πηγές η Άγκυρα καθυστερεί να ορίσει έτσι ώστε να δει πρώτα την έκβαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και κατά πόσο θα ληφθούν μέτρα, σε ποια έκταση και για ποια συγκεκριμένα ζητήματα. Οι ίδιες πηγές εκφράζουν ανησυχία ότι είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο, αν τελικά η απόφαση των ηγετών περιοριστεί απλά στο να προστεθούν κάποια ονόματα στην υφιστάμενη λίστα κυρώσεων για τις ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ, η Άγκυρα να το εκμεταλλευτεί ως δικαιολογία και να μην τηρήσει θετική στάση για συνέχιση των διαδικασιών στο Κυπριακό (εξέλιξη που δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση στην παρούσα φάση το Προεδρικό).



Ενδεικτική της προσέγγισης Αναστασιάδη για συντονισμένες και συνδυασμένες κυρώσεις (και όχι μόνο για τις παραβιάσεις στην Κύπρο) είναι η αναφορά του σε συνέντευξη στον ΑΝΤ1 Ελλάδος και στον Τάσο Τέλλογλου στην πρόθεση της Γερουσίας και της Βουλής των ΗΠΑ για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία σχετικά με την αγορά των S-400. Όπως είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «αυτή είναι μια ενθαρρυντική εξέλιξη, η οποία αν γίνει σε συντονισμό με την ΕΕ (η οποία με τη σειρά της ενδεχομένως να λάβει μέτρα κατά της Άγκυρας) «τότε ναι, θα δούμε οπωσδήποτε κατά την άποψή μου μια διαφοροποίηση της πολιτικής της Τουρκίας που δεν έχει την πολυτέλεια να αδιαφορεί σε μέτρα που θα κοστίσουν σε μία ήδη χρεωκοπημένη οικονομία». Σημαντικό ρόλο στις επιδιώξεις της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Σύνοδο Κορυφής αναμένεται να διαδραματίσει η στάση της Γαλλίας, η οποία παρουσιάζεται έτοιμη να βγει μπροστά κατά της Τουρκίας για ζητήματα πέραν της Κύπρου, όπως για παράδειγμα το θέμα της Λιβύης.



Πάντως δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός πως ακόμα και στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της περασμένης Δευτέρας το βάρος των επίσημων δηλώσεων και τοποθετήσεων σήκωσε περισσότερο ο Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας, ενώ ο Νίκος Χριστοδουλίδης τήρησε μια πιο προσεκτική στάση μακριά από μεγαλόστομες διακηρύξεις. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον οποίο είχαν συνομιλία και την περασμένη Δευτέρα για να συντονίσουν τις ενέργειές τους. Σύμφωνα με πληροφορίες η προσέγγιση του Έλληνα πρωθυπουργού, παρά τα όσα έντονα παραθέτει δημόσια τις τελευταίες μέρες ο Νίκος Δένδιας, είναι μέσα από τις αποφάσεις να μην κοπεί κάθε γέφυρα συνεννόησης με την Άγκυρα.



Η στάση της Ελλάδας



Η Ελλάδα αναμένεται να αναλάβει τα ηνία και να βγει μπροστά στη Σύνοδο Κορυφής, καθώς θεωρεί πως θα πρέπει να σταλεί ένα μήνυμα προς την Τουρκία με αποφασιστικά μέτρα. Ωστόσο κοινή διαπίστωση των Αναστασιάδη - Μητσοτάκη είναι πως δεν θα πρέπει να ξεφύγει η στάση της ΕΕ από τη λογική του μαστιγίου και του καρότου σε σχέση με την Άγκυρα. Θα πρέπει δηλαδή οι αποτελεσματικές αποφάσεις που θα ληφθούν να είναι τέτοιες που να δίνουν το περιθώριο και την ευχέρεια στην Τουρκία να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου, ενώ παράλληλα να πάρει και τα κατάλληλα μηνύματα χωρίς αμφισημίες. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, η Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής θα επιδιώξει να εξασφαλίσει τη δέσμευση των «27» ότι εντός του επόμενου μήνα θα υπάρξει παρουσίαση από πλευράς Ένωσης συγκεκριμένων και στοχευμένων αυστηρών μέτρων κατά της Τουρκίας αν συνεχίσει τη στάση που τηρεί μέχρι σήμερα. Μέσα στα μέτρα αυτά η Ελλάδα θέλει να περιλαμβάνεται η θέση Μητσοτάκη για εμπάργκο όπλων, αλλά ενδεχομένως και της απαγόρευσης χρηματοδότησης τουρκικών τραπεζών και εταιρειών από ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Πρόσφατα η ελληνική πλευρά έθεσε θέμα για την αγορά γερμανικών υποβρυχίων από πλευράς της Άγκυρας, κάτι που ενοχλεί επίσης την κυβέρνηση Μητσοτάκη και δεν το κρύβει, καθώς θεωρεί πως μια τέτοια κίνηση ενδεχομένως να διαταράξει το ισοζύγιο ισχύος στη Μεσόγειο. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε το πλαίσιο που ήδη υπάρχει για τομεακές κυρώσεις κατά της Τουρκίας, ωστόσο αυτό αποτελεί απομακρυσμένο ενδεχόμενο.



Ζούμε στην ευρωπαϊκή ήπειρο



Από την πλευρά της η Άγκυρα καλεί τα τελευταία 24ωρα την ΕΕ να αναλάβει ειλικρινή ρόλο για την επίλυση των προβλημάτων με την Ελλάδα, κάτι που επανέλαβε και χθες ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά από συνάντηση με τον Ούγγρο ομόλογό του. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ επεσήμανε μεταξύ άλλων πως «ζούμε στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Και για να φέρουμε τη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη αυτής της ηπείρου πρέπει να αναπτύξουμε και τη συνεργασία μας. Η συνεργασία οδηγεί σε ένα θετικό επίπεδο. Για να δημιουργηθεί θετικό επίπεδο πρέπει να εγκαταλείψουμε τα αρνητικά στοιχεία και να αναπτύξουμε τα θετικά. Πρέπει να γίνει αμοιβαία». Τόνισε μάλιστα πως «με αυτή την αντίληψη εμείς θέλουμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας με την ΕΕ. Δεν το λέμε αυτό επειδή αύριο είναι η Σύνοδος της ΕΕ και συζητούνται κυρώσεις. Το λέμε πάντα αυτό». Αναφέρθηκε στην αποχώρηση του Ορούτς Ρέις, κάτι που ζήτησε να αξιολογηθεί ορθά από την ΕΕ, ενώ κατηγόρησε την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία πως φέρονται προκλητικά και με αρνητική προσέγγιση, όπως είπε. Κατηγόρησε δε την Ελλάδα για έκδοση 10 navtex, ενώ η Άγκυρα είναι αυτή που παρανόμως λειτούργησε με αυτή τη λογική όλο αυτό το διάστημα. Από την πλευρά του ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η ΕΕ πρέπει να ευχαριστήσει την Τουρκία, καθώς φιλοξενεί 4 εκατ. πρόσφυγες. «Είτε τους αρέσει είτε όχι σε μεγάλο βαθμό η ασφάλεια της Ευρώπης είναι στα χέρια της Τουρκίας. Η ΕΕ πρέπει να πληρώσει τα χρήματα που υποσχέθηκε στην Τουρκία. Η Τουρκία είναι στρατηγικός εταίρος της ΕΕ. Δεν πρέπει να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά για την Τουρκία», ανέφερε.