Ο Aναστασιάδης σε απευθείας συνομιλίες με Τσαβούσογλου

Αν μη τι άλλο, με τον Τατάρ συνομιλείτε κατευθείαν με την Τουρκία, είπε μεταξύ σοβαρού και αστείου Τουρκοκύπριος πολιτικός του ευρύτερου προοδευτικού χώρου, σχολιάζοντας στον «Π» τις εξελίξεις μετά την πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών την περασμένη Τρίτη. Την εντύπωση αυτή αποκόμισε, σύμφωνα με πληροφορίες, και η δική μας πλευρά μετά τη συνάντηση, κατά την οποία ο Ερσίν Τατάρ δεν κατέβαλε προσπάθεια να αποδείξει το αντίθετο, αλλά και παραδέχθηκε ότι στο παρόν στάδιο δεν είναι πλήρως ενημερωμένος σε σχέση με το Κυπριακό. Μάλιστα, οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης στη διάρκεια του δείπνου ζητούσε χρόνο για να επικοινωνεί συνεχώς μέσω μηνυμάτων με τους συνεργάτες του.

Από τη μια η κατά παραδοχή του ιδίου ανεπάρκεια χειρισμού του Κυπριακού αυτή τη στιγμή και από την άλλη η καθολική εντύπωση ότι ο κύριος Τατάρ δεν κάνει βήμα χωρίς την έγκριση της Άγκυρας, οδηγούν στην εκτίμηση ότι στην άτυπη πενταμερή, την οποία αποδέχθηκαν τόσο η τουρκική όσο και η τουρκοκυπριακή πλευρά, ουσιαστικός συνομιλητής της ελληνοκυπριακής πλευράς και του Προέδρου Αναστασιάδη θα είναι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Όπως ο ίδιος δηλώνει σε διάφορους συνομιλητές του, ένας από τους λόγους που προτίμησε και αποδέχθηκε την πενταμερή είναι ότι δίπλα του θα κάθεται ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

 Εκτίμηση κινδύνου

 Πολιτικοί αναλυτές, τόσο από την ε/κ όσο και από την τ/κ πλευρά, κρούουν πάντως τον κώδωνα του κινδύνου και συστήνουν προσοχή καθώς η πεποίθηση ότι συνομιλώντας με τον Ερσίν Τατάρ συνομιλούμε με την Τουρκία είναι σίγουρο ότι θα κρύβει παγίδες, οι οποίες μπορεί να δυσκολέψουν πολύ την ελληνοκυπριακή πλευρά, και η εκτίμηση είναι πως η τουρκική πλευρά θα προχωρήσει με τακτική στην άτυπη πενταμερή.

Ουδόλως τυχαίο θεωρούν οι ίδιες πηγές το γεγονός ότι ο Ερσίν Τατάρ χρησιμοποίησε πιο προσεκτική γλώσσα στη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, αποφεύγοντας να κατονομάσει αυτό που δημοσίως από την ημέρα της «εκλογής» του δηλώνει, ότι δηλαδή θα επιδιώξει λύση δύο κρατών, αν και σε αυτό ήταν ξεκάθαρος στη συνέντευξη που παραχώρησε χθες στον «Πολίτη».



Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, εντέχνως στη συνάντηση και υπό το ευήκοον ους της κ. Σπέχαρ, χρησιμοποίησε τη φράση «νέες ιδέες», η οποία είναι αποδεκτή τόσο από τα ΗΕ, όσο και από την ε/κ πλευρά, αφήνοντας τα υπόλοιπα να εννοηθούν, με αναφορές σε προσπάθειες που δοκιμάστηκαν για χρόνια και δεν καρποφόρησαν.

Το γεγονός ότι αναγκάστηκε να τοποθετηθεί μετά τη συνάντηση δεύτερη φορά γραπτώς, είναι επίσης ενδεικτικό του ότι η άλλη πλευρά δεν θέλει να δυναμιτίσει σε αυτή τη φάση το κλίμα, διευκρινίζοντας ωστόσο σε κάθε χρόνο και τόνο ότι επιθυμεί στην πενταμερή να συμφωνηθεί μια ανοικτή ατζέντα σε ό,τι αφορά τη συζήτηση της ουσίας του Κυπριακού. Στις προφορικές του δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον Νίκο Αναστασιάδη, ο Ερσίν Τατάρ έκανε λόγο για δύο χωριστά κράτη, ενώ στη γραπτή τοποθέτηση της «προεδρίας» η αναφορά «δύο κράτη» δεν υπάρχει και γίνεται λόγος για «νέες ιδέες εκτός καλουπιών, με στόχο να μην καταδικαστεί η προσπάθεια με αποτυχημένες συνταγές».

Υπάρχει πλάνο

 Πολιτικοί αναλυτές στα κατεχόμενα τονίζουν ότι η θετική απάντηση Τατάρ για συμμετοχή στην άτυπη πενταμερή, με την υπόμνηση μάλιστα ότι η Τουρκία είναι που τη ζήτησε, δεν ερμηνεύεται ως διαλλακτικότητα, αλλά ως τακτική η οποία αποσκοπεί πρωτίστως στην αποφυγή επίρριψης ευθυνών, αλλά και στο να αφήσει όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά.

Κάποιοι, μάλιστα, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι «νέες ιδέες» Τατάρ, που παραπέμπουν σε αλλαγή βάσης λύσης του Κυπριακού, να μην πέσουν με το «καλημέρα» της νέας προσπάθειας (παρά το γεγονός ότι προϊδέασε για τις προθέσεις του τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και εμμέσως τα ΗΕ), αλλά να τις θέσει στο τέλος μιας ανεπιτυχούς νέας προσπάθειας ως πλάνο Β΄. Πολύ πιθανό θεωρούν μάλιστα το ενδεχόμενο να γίνει ουσιαστική διαπραγμάτευση στη βάση ΔΔΟ και να επιχειρηθούν να εισαχθούν όροι -σε χρονική στιγμή που θα ευνοεί την άλλη πλευρά- για χρονοδιάγραμμα, ή για τη συζήτηση πλάνου Β΄ σε περίπτωση απόρριψης του ομοσπονδιακού σχεδίου λύσης σε ένα εκ των δύο δημοψηφισμάτων στην Κύπρο.

Βαρώσι και Τουρκία

Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα είναι πώς θα κινηθεί η τουρκική πλευρά σε ό,τι αφορά τους σχεδιασμούς της για το Βαρώσι. Δεδομένου ότι υπάρχει ήδη θετική ανταπόκριση για συμμετοχή στην άτυπη πενταμερή, θα ανέμενε κανείς λογικά να σταματήσουν οι προκλητικές ενέργειες, ώστε να δοθεί χώρος στη διαπραγμάτευση, αλλά και να αποφευχθεί η επίρριψη ευθυνών.

Τα πράγματα ωστόσο καθίστανται πλέον δύσκολα, ακόμα και αν υπήρχε αυτή η πρόθεση, καθώς το θέμα των Βαρωσίων έχει αναχθεί σε ζήτημα εθνικής σημασίας με μηνύματα που έχουν ήδη περάσει στη βάση της τουρκικής κοινωνίας.

«Για οτιδήποτε ανάγεται σε εθνικό ζήτημα με λαϊκή έγκριση, δύσκολα ακολουθεί υπαναχώρηση» ανέφερε στον «Π» πηγή που γνωρίζει καλά την τουρκική πολιτική και κουλτούρα. Συνεπώς, το Βαρώσι και οι σχεδιασμοί γι’ αυτό θα παραμείνουν ένα «ζωντανό» ζήτημα για την Τουρκία, αν μη τι άλλο σε επίπεδο εντυπώσεων, χωρίς να αποκλείονται και περαιτέρω ουσιαστικά βήματα που να δημιουργούν νέα τετελεσμένα. Ο κ. Τατάρ στη συνέντευξή του στον «Πολίτη» ήταν σαφής ότι το άνοιγμα της πόλης θα προχωρήσει και ότι οι Ε/Κ κάτοικοί της θα μπορέσουν να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους μέσω της Επιτροπής Αποζημιώσεων.

Ξεκινά επαφές η Λουτ

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «Πολίτη», μετά τη συνάντηση Αναστασιάδη - Τατάρ και το σχετικό κοινό ανακοινωθέν, λύνονται τα χέρια του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ο οποίος έχει εξουσιοδοτήσει την απεσταλμένη του Τζέιν Χολ Λουτ να ξεκινήσει διερευνητικές επαφές εντός της εβδομάδος με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Συγκεκριμένα η κ. Λουτ θα μιλήσει με τις δύο πλευρές στην Κύπρο αλλά και με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις.

Το δίλημμα που έχουν να αντιμετωπίσουν τα Ηνωμένα Έθνη, κάτι βεβαίως που ενδιαφέρει και άμεσα την ε/κ πλευρά, είναι το αντικείμενο της πενταμερούς. Η οποία θα είναι διαδικαστική, οπότε στο επίκεντρο θα συζητηθούν τα επόμενα βήματα. Επί της ουσίας βέβαια κάποια από τα συμμετέχοντα μέλη επιθυμούν να γνωρίζουν προκαταβολικά τις θέσεις της τουρκικής πλευράς. Θα προχωρήσει και θα ζητήσει έναρξη συνομιλιών για δύο κράτη; Θα ζητήσει να βρίσκονται όλες οι λύσεις στο τραπέζι; Θα ξεκινήσει με συζήτηση της ΔΔΟ για να αποδείξει ότι και νέες ιδέες πρέπει να μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; Σύμφωνα με πληροφορίες μας αυτό θα είναι το κύριο αντικείμενο των διαβουλεύσεων της κ. Λουτ, αφού ο Αντόνιο Γκουτέρες θέλει να γνωρίζει τι ακριβώς θα αντιμετωπίσει. Η προσπάθεια πάντως της Τουρκίας να αλλάξει τη βάση των συνομιλιών, αν τελικά αυτό επιθυμεί, αναμένεται να προσκρούσει στην αντίδραση των υπολοίπων εγγυητριών δυνάμεων, δηλαδή της Αγγλίας, της Ελλάδας, αλλά και της ΕΕ ιδιαίτερα αν η τ/κ πλευρά επιθυμεί το τ/κ κράτος να αποτελεί μέλος της Ένωσης.

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έχουν οριστικοποιηθεί ημερομηνίες καθόδου της κ. Λουτ στη Λευκωσία. Αυτό πιθανόν να συμβεί, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, περί το τέλος Νοεμβρίου -  αρχές Δεκεμβρίου.