Το bullying αλλάζει τη δομή του εφηβικού εγκεφάλου

Η επίδραση που έχει το bullying στα άτομα που το υφίστανται δεν είναι μόνο ψυχολογική. Νέα μελέτη δείχνει ότι προκαλούνται δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο των εφήβων που πέφτουν συστηματικά θύματα bullying, γεγονός το οποίο μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες που αντιμετωπίζουν για εμφάνιση ψυχικής νόσου. Η μελέτη αυτή που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Molecular Psychiatry» διεξήχθη από ερευνητές του King’s College του Λονδίνου (μεταξύ των οποίων και ο Ελληνας Δημήτρης Παπαδόπουλος-Ορφανός) και είναι η πρώτη που δείχνει ότι η χρόνια θυματοποίηση από συνομηλίκους κατά την εφηβεία μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην ψυχική υγεία εξαιτίας δομικών αλλαγών στον εγκέφαλο.

Οι ερευνητές με επικεφαλής τη δρα Εριν Μπούρκε Κινλάν ανέλυσαν δεδομένα, ερωτηματολόγια καθώς και τομογραφίες του εγκεφάλου 682 εφήβων ηλικίας 14 ως 19 ετών από τη Βρετανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Τα παιδιά συμμετείχαν στη μακροχρόνια μελέτη IMAGEN, η οποία είχε ως στόχο την καταγραφή της ανάπτυξης του εγκεφάλου και της ψυχικής υγείας των εφήβων. Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε τομογραφία εγκεφάλου όταν ήταν 14 και 19 ετών.

Επιπλέον, στις ηλικίες των 14, των 16 και των 19 ετών τα νεαρά άτομα συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με το αν είχαν πέσει ποτέ θύμα bullying και σε ποιον βαθμό.

Οπως προέκυψε από τα ευρήματα, 36 από τους 682 εφήβους ήταν θύματα χρόνιου bullying. Δεδομένα που αφορούσαν αυτούς τους 36 εφήβους συγκρίθηκαν με εκείνα άλλων συμμετεχόντων που είχαν βιώσει λιγότερο σοβαρό εκφοβισμό και για μικρότερο διάστημα από συνομηλίκους τους. Ελήφθησαν επίσης υπόψη αλλαγές στον όγκο του εγκεφάλου καθώς και τα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και υπερκινητικότητας στην ηλικία των 19 ετών.

Αλλαγές σε δύο περιοχές του εγκεφάλου

Σύμφωνα λοιπόν με την ανάλυση των στοιχείων, το bullying συνδέεται με εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας στα παιδιά – αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, απλώς και αυτή η μελέτη ήλθε να επιβεβαιώσει τα ευρήματα προηγούμενων μελετών. Το εντελώς νέο εύρημα ήταν ότι το bullying συνδέεται με μείωση του όγκου δύο περιοχών του εγκεφάλου, και συγκεκριμένα του κερκοφόρου πυρήνα και του κελύφους.

Αυτές οι αλλαγές στον εγκέφαλο φάνηκε να εξηγούν, τουλάχιστον ως έναν βαθμό, το πώς συνδέεται το bullying με τα υψηλότερα επίπεδα γενικευμένου άγχους στην ηλικία των 19 ετών.

«Η σημασία των δομικών αλλαγών που υφίστανται ο κερκοφόρος πυρήνας και το κέλυφος του εγκεφάλου σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη άγχους συνδέεται κυρίως με τη συνεισφορά που έχουν αυτές οι δύο περιοχές σε σχετικές με το άγχος συμπεριφορές, όπως το πόσο ευαίσθητο είναι το άτομο απέναντι στην ανταμοιβή, τα κίνητρά του, η προσοχή του αλλά και η επεξεργασία των συναισθημάτων» εξήγησε η δρ Μπούρκε Κινλάν.

Τρεις στους 10 πέφτουν θύμα bullying

Προσέθεσε ότι είναι ανησυχητικό το γεγονός πως ποσοστό έως και 30% των νεαρών ατόμων υφίσταται bullying από τους συνομηλίκους τους – και μάλιστα κάποια παιδιά υπομένουν τέτοιες συμπεριφορές σχεδόν σε καθημερινή βάση.

Η επικεφαλής της μελέτης υπογράμμισε ότι η εφηβεία είναι μια περίοδος κατά την οποία τα παιδιά αποκτούν νέες εμπειρίες αλλά συγχρόνως αναπτύσσεται πολύ και ο εγκέφαλός τους. Ετσι, συνιστά να γίνουν όλες οι δυνατές προσπάθειες ώστε να περιοριστεί το bullying προτού αποτελέσει πολύ σοβαρό πρόβλημα το οποίο θα οδηγήσει σε αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου των εφήβων και τελικώς πιθανώς σε ανάπτυξη ψυχικών νόσων.