Πλαστικά απόβλητα και ανακύκλωση στην ΕΕ: στοιχεία και αριθμοί

Η παραγωγή πλαστικού έχει αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Από 1,5 εκατομμύριο τόνους το 1950 σε 322 εκατομμύρια τόνους το 2015 (παγκοσμίως) και ταυτόχρονα έχουν αυξηθεί και τα πλαστικά απόβλητα.

Η ΕΕ έχει ήδη λάβει μέτρα για τη μείωση των πλαστικών. Ωστόσο τι συμβαίνει με τα πλαστικά που εξακολουθούν να υπάρχουν και να παράγονται παρά τις προσπάθειες της ΕΕ και πώς μπορούν να αυξηθούν τα ποσοστά ανακύκλωσης στην ΕΕ;

Επεξεργασία πλαστικών αποβλήτων στην Ευρώπη

Στην ΕΕ η ανάκτηση ενέργειας είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος για τη διάθεση των πλαστικών αποβλήτων και ακολουθούν οι χυτάδες. Το 30% των πλαστικών αποβλήτων πάει για ανακύκλωση, ωστόσο το ποσοστό αυτό διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα, όπως φαίνεται και στο γράφημα.

Τα μισά από τα ανακυκλώσιμα πλαστικά που συγκεντρώνονται, πηγαίνουν για ανακύκλωση σε χώρες εκτός ΕΕ. Αυτό συμβαίνει γιατί είτε δεν υπάρχει η δυνατότητα, η τεχνολογία ή οι οικονομικές πηγές για να πραγματοποιηθεί η ανακύκλωσή τους σε κ-μ της Ένωσης. Παλαιότερα, ένα σημαντικό ποσοστό πήγαινε στην Κίνα αλλά με την πρόσφατη απαγόρευση της σε εισαγωγές πλαστικού, ή εύρεση εναλλακτικών λύσεων γίνεται άμεσα αναγκαία.

Τα χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης πλαστικού στην ΕΕ, οδηγούν σε μεγάλες οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Υπολογίζεται ότι το 95% της αξίας των πλαστικών συσκευασιών χάνεται από την οικονομία μετά τον πρώτο κύκλο χρήσης τους.

Κάθε χρόνο η παραγωγή και η αποτέφρωση πλαστικών εκπέμπει περίπου 400 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως. Μέρος αυτών των εκπομπών θα μπορούσε να αποφευχθεί αν γινόταν καλύτερη ανακύκλωση.

Προβλήματα με την ανακύκλωση πλαστικών

Τα βασικά ζητήματα με την ανακύκλωση πλαστικών είναι η ποιότητα και η τιμή των ανακυκλώσιμων προϊόντων σε σύγκριση με τις πιθανές εναλλακτικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Οι επεξεργαστές πλαστικού απαιτούν μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμου πλαστικού, κατασκευασμένου με αυστηρά ελεγχόμενες προδιαγραφές και σε πολύ ανταγωνιστική τιμή.

Ωστόσο, το γεγονός ότι το πλαστικό προσαρμόζεται εύκολα στις ανάγκες (λειτουργικές ή αισθητικές) του κάθε κατασκευαστή, η ποικιλία του καθαρού υλικού περιπλέκει τη διαδικασία ανακύκλωσης, αυξάνει το κόστος του και επηρεάζει την ποιότητα του τελικού προϊόντος. Το αποτέλεσμα είναι η ζήτηση ανακυκλώσιμων πλαστικών να αποτελεί μόλις το 6-% των πλαστικών στην ΕΕ.

Προτεινόμενες λύσεις για την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης

Το Σεπτέμβριο οι ευρωβουλευτές στήριξαν την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα πλαστικά, στόχος της οποίας είναι να γίνουν όλες οι πλαστικές συσκευασίες ανακυκλώσιμες μέχρι το 2030.

Τα μέτρα για να γίνει αυτό προβλέπουν:

• Τη δημιουργία προτύπων ποιότητας για τα δευτερογενή πλαστικά


• Την ενθάρρυνση της πιστοποίησης προκειμένου να αυξηθεί η εμπιστοσύνη τόσο της βιομηχανίας όσο και των καταναλωτών


• Την εισαγωγή υποχρεωτικών κανόνων σχετικά με το ελάχιστο ποσοστό ανακυκλώσιμων σε ορισμένα προϊόντα


• Την ενθάρρυνση των κρατών μελών να εξετάσουν το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ σε προϊόντα που έχουν προέλθει από ανακύκλωση.

Ταυτόχρονα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στήριξε μέτρα για τη μείωση των πλαστικών απόβλητων, όπως για παράδειγμα η απαγόρευση συγκεκριμένων πλαστικών μίας χρήσης.