Γιατί η κλιματική αλλαγή δεν είναι fake news;

Αυτό το καλοκαίρι είναι ένα από τα πιο θερμά που έχει γνωρίσει η Ευρώπη. Στην Κύπρο έχουμε ζήσει περιόδους μεγάλου καύσωνα, τώρα το ζουν στην κεντρική και στη βόρεια Ευρώπη, από τη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία μέχρι τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Πρωτόγνωρα φαινόμενα, που καταδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Χρήστος Στυλιανίδης, αρμόδιος για τα θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας και διαχείρισης κρίσεων και υπεύθυνος για την ευρωπαϊκή πολιτική προστασία, το έχει δηλώσει επανειλημμένα: "Η κλιματική αλλαγή δεν είναι fake news. Την βιώνουμε καθημερινά".

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του World Economic Forum, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, ο αριθμός των φυσικών καταστροφών από το 1970 μέχρι σήμερα έχει τετραπλασιαστεί! Χαρακτηριστικό γεγονός: η φετινή περίοδος πυρκαγιών ξεκίνησε από τη βόρεια Ευρώπη. Ειδικά η Σουηδία αντιμετώπισε πρωτοφανείς συνθήκες καύσωνα και πυρκαγιών. Και στο νότο, βέβαια, είχαμε την πολύνεκρη πυρκαγιά στην Ελλάδα αλλά και μεγάλες πυρκαγιές στην Πορτογαλία και στην Ισπανία.

Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στη Σουηδία και στην Ελλάδα

Από την αρχή του καλοκαιριού, το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ERCC), το οποίο βρίσκεται υπό την ευθύνη του Επιτρόπου Στυλιανίδη και λειτουργεί επί 24ωρου βάσεως, ήταν σε εγρήγορση για να ανταποκριθεί άμεσα στο αίτημα ενός κράτους-μέλους να ενεργοποιήσει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας και να συντονίσει την αποστολή βοήθειας σε περίπτωση ανάγκης.

Σουηδία

Ήδη από τον Ιούνιο, δεκάδες πυρκαγιές εμφανίστηκαν σε διάφορες περιοχές της Σουηδίας. Ο πρωτοφανής καύσωνας που έπληξε τη Βόρεια Ευρώπη συνεχίστηκε ενισχύοντας τις συνθήκες έκτακτης ανάγκης σε πολλές περιοχές.

Τον Ιούλιο η κατάσταση χειροτέρευσε. Σχεδόν 100 πυρκαγιές έκαιγαν εκατοντάδες στρέμματα δάσους. Στις 16 Ιουλίου η Σουηδία ενεργοποίησε το Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας ζητώντας βοήθεια σε εναέρια μέσα και χερσαίες δυνάμεις.

Με οδηγίες του Επιτρόπου Στυλιανίδη κινητοποιήθηκε άμεσα το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών το οποίο ήταν σε συνεχή επαφή τόσο με τις Σουηδικές αρχές όσο και με όλα τα συμμετέχοντα στο Μηχανισμό κράτη. Από την πλευρά του, ο Χρήστος Στυλιανίδης ήταν σε επαφή με το Σουηδό Υπουργό Εσωτερικών Μόργκαν Γιόχανσον.

Μέσα σε λίγα 24ωρα, στάληκαν στις πληγείσες περιοχές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας 7 Canadairs, 6 ελικόπτερα, 67 πυροσβεστικά οχήματα και 360 πυροσβέστες από Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Λιθουανία, Δανία, Πορτογαλία και Πολωνία. Παράλληλα, μέσα από το σύστημα παραγωγής χαρτών Κοπέρνικους εκδόθηκαν 37 χάρτες για να βοηθήσουν τις δυνάμεις κατάσβεσης.

Η κινητοποίηση αυτή είναι η μεγαλύτερη που έγινε ποτέ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ελλάδα

Ενώ η κατάσταση στη Σουηδία βρισκόταν σε κρίσιμη φάση, ξέσπασαν στην Κινέτα και στο Μάτι μεγάλες πυρκαγιές. Η Ελλάδα ενεργοποίησε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας στις 23 Ιουλίου το βράδυ.

Αμέσως κινητοποιήθηκε όλο το σύστημα. Η κατάσταση ήταν δύσκολη λόγω των συνεχιζόμενων πυρκαγιών στη Σουηδία και, εν τω μεταξύ, στη Λετονία. Ο Χρήστος Στυλιανίδης επικοινώνησε με τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον τότε Υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα και την επομένη, 24 Ιουλίου, βρέθηκε στην Αθήνα και στις πληγείσες περιοχές.

Λίγες ώρες μετά την ενεργοποίηση του Μηχανισμού από την Ελλάδα, η Κύπρος, η Ισπανία και η Βουλγαρία δήλωσαν έτοιμες να στείλουν βοήθεια ενώ την επομένη μέρα Ιταλία, Πορτογαλία, Κροατία, Ρουμανία και Μάλτα έθεσαν στη διάθεση της Ελλάδας επιπλέον βοήθεια. Παράλληλα, χώρες που είναι απλά μέλη του ευρωπαϊκού μηχανισμού, όπως το Μαυροβούνιο, η Τουρκία και η FYROM παρέμεναν σε ετοιμότητα.

Ο Επίτροπος Στυλιανίδης στις πληγείσες περιοχές

Στις 24 Ιουλίου ο Κύπριος Επίτροπος ταξίδεψε στην Αθήνα για να συντονίσει την ευρωπαϊκή βοήθεια προς την Ελλάδα και να αξιολογήσει επί τόπου την κατάσταση. Όπως δήλωσε, σε συνέντευξή του στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, με τη φυσική παρουσία του ήθελε να επιβεβαιώσει την Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. "Παρόλο που είχαμε την ανοικτή πληγή των πυρκαγιών στη Σουηδία και στη Λετονία, και τα διαθέσιμα μέσα είχαν ήδη προσανατολιστεί προς τη Σουηδία, εντούτοις από την πρώτη στιγμή της έκκλησής μου για βοήθεια προς την Ελλάδα υπήρξε άμεση και θετική ανταπόκριση από τα κράτη-μέλη".

Ο Στυλιανίδης επισκέφθηκε τις πληγείσες περιοχές, συνομίλησε με τις ομάδες πυροσβεστών και είχε συναντήσεις τόσο με τον Έλληνα πρωθυπουργό όσο και με τις αρμόδιες αρχές πολιτικής προστασίας.

Λίγες μέρες μετά, στις 6 Αυγούστου, ο Χρήστος Στυλιανίδης βρέθηκε στη Σουηδία σηματοδοτώντας διά ζώσης την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς τη Σουηδία. Είχε, παράλληλα, συναντήσεις με τις αρχές και επισκέφθηκε συνοδευόμενος από τον Υπουργό Εσωτερικών Μόργκαν Γιόχανσον τις καμένες περιοχές για να αξιολογήσει από πρώτο χέρι την έκταση της καταστροφής. Εκεί συνάντησε διασώστες και μέλη των ομάδων πυρόσβεσης.

Σε δηλώσεις του υπογράμμισε ότι "Τώρα είναι η ώρα να διδαχθούμε από αυτή την τραγωδία και να ενισχύσουμε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας έτσι ώστε να είμαστε συλλογικά καλύτερα προετοιμασμένοι".

Η επόμενη μέρα και η πρόταση rescEU

Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η νομοθετική διαδικασία υιοθέτησης από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα της πρότασης Στυλιανίδη για αναβάθμιση του υπάρχοντος συστήματος πολιτικής προστασίας με τη δημιουργία του rescEU.

Η πρόταση αυτή (την οποία θα παρουσιάσουμε αναλυτικά σε επόμενο άρθρο) στοχεύει να δημιουργήσει ένα Ευρωπαϊκό "δίχτυ ασφαλείας" με δικά του επιχειρησιακά μέσα. Αυτό θα ενεργοποιείται από τα κράτη-μέλη σε έκτακτες περιπτώσεις φυσικών καταστροφών όταν τα εθνικά μέσα δεν θα επαρκούν και όταν τα άλλα κράτη δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν διότι θα αντιμετωπίζουν ανάλογες κρίσεις.

Παράλληλα, ο δεύτερος πυλώνας του rescEU είναι η εθνική ετοιμότητα και πρόληψη. Δηλαδή, η ενίσχυση των εθνικών σχεδίων και μέτρων αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.

Είναι προφανές ότι η νέα πραγματικότητα κάνει ακόμα πιο επείγουσα την ενίσχυση του συλλογικού ευρωπαϊκού συστήματος πολιτικής προστασίας και κάνει ακόμα πιο αναγκαία την πρόληψη και την ετοιμότητα.

#OurEuropeOurFuture

#ΗΕυρώπηΕίναιΤοΜέλλονΜας