Ο Συνεργατισμός και η πανευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων

Η απόφαση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ολοκληρώσουν την Τραπεζική Ένωση (ως απάντηση και στο Brexit) ενεργοποιώντας την πανευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων και θέτοντας σε ισχύ έναν κοινό μηχανισμό εξυγίανσης των ευρωπαϊκών τραπεζών - ώστε κανείς να μην ανησυχεί για τα χρήματά του και να επιταχυνθεί η ροή κεφαλαίων εντός της ΕΕ- έχει ένα προαπαιτούμενο: να κλείσει το ταχύτερο δυνατό το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) σε όλη την ευρωζώνη.

Η Γερμανία, που κρατά σχεδόν το μισό πορτοφόλι της ευρωζώνης (παράγει το 40% του ΑΕΠ), έχει άτυπα επιβάλει το καθάρισμα των ισολογισμών ευρωπαϊκών τραπεζών από τα βάρη του παρελθόντος. Μόνο έτσι θα βάλει το πορτοφόλι της δίπλα στα πορτοφόλια των υπόλοιπων κρατών μελών της ευρωζώνης.
Στην Κύπρο αυτή η πορεία προς την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, που διασφαλίζει με τρόπο οριστικό και τις καταθέσεις (σημαντικό για μια χώρα που βίωσε κούρεμα στις καταθέσεις), έχει προκαλέσει... ανασφάλεια.

Είναι γνωστό ότι η Κύπρος έχει σήμερα το πιο οξύ πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Αν και υπάρχει σημαντική πρόοδος στη μείωση των κόκκινων δανείων -η μείωση αντιστοιχεί στο 40% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ η χώρα έχει 33 δισ. ευρώ υγιή δάνεια- οι τράπεζες έχουν μπροστά τους ένα βουνό. Το βουνό θα μπορούσε να «κατακτηθεί» σε έναν ορίζοντα πενταετίας, αλλά τέτοια πολυτέλεια δεν υπάρχει.

Η λύση

Και πώς επιταχύνεις, στην Κύπρο, τη διαδικασία της εξαφάνισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών;
Βασικά με δύο παράλληλες κινήσεις:

1ον Αλλάζοντας τη νομοθεσία για τις εκποιήσεις και την αφερεγγυότητα (ώστε να καταστούν αποτελεσματικότερες οι εκποιήσεις και να ασκηθεί πίεση στους κακοπληρωτές), σε συνδυασμό με την ψήφιση της νομοθεσίας για την τιτλοποίηση δανείων. Τα σχετικά νομοσχέδια έχουν ήδη ετοιμαστεί από την Κεντρική Τράπεζα και βρίσκονται στο Υπουργείο Οικονομικών. Στόχος είναι να διευκολυνθεί η πώληση δανείων. Σήμερα σε όλη την ευρωζώνη πωλούνται μαζικά δάνεια, καθώς αποτελεί τον μοναδικό τρόπο γρήγορης μείωσης των ΜΕΔ. Βγάζοντας τα κόκκινα δάνεια εκτός τραπεζών, αυτά παύουν να αποτελούν τραπεζικό πρόβλημα.

2ονΜε την ιδιωτικοποίηση του Συνεργατισμού. Η διαδικασία εισόδου επενδυτών στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα μπορεί να αποτελέσει τον μηχανισμό για να καθαρίσει μέσα σε μια νύχτα η τράπεζα από τα κόκκινα δάνεια. Με τον Συνεργατισμό να έχει μηδέν ΜΕΔ, το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων θα υποχωρήσει άμεσα στο 35%.

Το πιο πιθανό σενάριο της αγοράς είναι ότι η διαδικασία που είναι σε εξέλιξη θα οδηγήσει στον διαχωρισμό της τράπεζας. Ένας επενδυτής θα αναλάβει τα εξυπηρετούμενα δάνεια και τις καταθέσεις και ένας δεύτερος επενδυτής (ή επενδυτές) θα αναλάβει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Στο σενάριο αυτό παίζει, ως παράλληλη κίνηση, και η σύσταση ενός φορέα διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο οποίος θα διευκολύνει το όλο σύστημα στη διαδικασία της μαζικής απομόχλευσης. Στο ίδιο πλαίσιο, η ιδιωτικοποίηση του Συνεργατισμού μπορεί να αποτελέσει αφετηρία συγκέντρωσης, μέσω μιας μεγάλης συγχώνευσης, με άλλη κυπριακή τράπεζα. Είναι σαφές ότι οι Ευρωπαίοι επόπτες θέλουν λιγότερες τράπεζες στην Κύπρο. 'Αλλωστε υπάρχει η βάσιμη εκτίμηση ότι η ενεργοποίηση της πανευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων θα οδηγήσει σε ένα μπαράζ συγχωνεύσεων και εξαγορών σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Η ανασφάλεια

Αυτή η μεγάλη εικόνα που περιγράψαμε, η οποία οδηγεί σε ένα πιο εύρωστο τραπεζικό σύστημα και στην εγγύηση των καταθέσεων με ευρωπαϊκή σφραγίδα, έχει θολώσει.

Στα μάτια του κόσμου η προεκλογική φημολογία για τον Συνεργατισμό απέκτησε υπόσταση μέσα από τη διαδικασία εισόδου επενδυτών. Κανονικά, η έμπρακτη εκδήλωση ενδιαφέροντος θα έπρεπε να φέρει ηρεμία, κάτι που τελικά δεν έγινε. Το κοινό συνδέει την πώληση της ΣΚΤ με την πορεία της πρώην Λαϊκής, αν και δεν υπάρχει αναλογία.

Ο Συνεργατισμός καλύπτει τις εποπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις και έχει πετύχει όλους τους επιχειρησιακούς του στόχους. Τα ΜΕΔ του ανέρχονται σε 6,4 δισ. ευρώ (από στόχο 6,5 δισ. ευρώ), έχει 172 καταστήματα (έναντι στόχου για 200) και 2.600 υπαλλήλους (με στόχο τους 2.700).

Η κίνηση

Η ανασφάλεια -που τροφοδοτήθηκε από φήμες που εξακολουθούν να μην επιβεβαιώνονται, όπως ότι χθες, Μεγάλη Δευτέρα, δεν θα λειτουργούσαν τα καταστήματα, αλλά και από συνεχείς δηλώσεις πολιτικών- έφερε πίεση στα γκισέ των υποκαταστημάτων του Συνεργατισμού.

O διευθυντής στρατηγικής της ΣΚΤ Γιάννος Σταυρινίδης δήλωσε χθες, τόσο στο TV One όσο και στο ΡΙΚ 1, ότι δόθηκαν οδηγίες, με βάση τις συμβάσεις των γραμματίων τακτής προθεσμίας, ώστε να μην «σπάει» γραμμάτιο χωρίς την προσκόμιση δικαιολογητικών.

Η κυβέρνηση δεν θα αργήσει -όπως πληροφορείται ο «Π»- να εκδηλώσει την κίνηση ενίσχυσης της εμπιστοσύνης προς τον Συνεργατισμό -έχουν ήδη διαρρεύσει πληροφορίες για έκδοση χρεογράφου, με το έσοδο να καταλήγει ως κατάθεση στον Συνεργατισμό- ενώ στελέχη της αγοράς προεξοφλούν ότι η διαδικασία της προσέλκυσης επενδυτών θα ολοκληρωθεί σύντομα και σίγουρα δεν θα φτάσουμε στον Μάιο.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου, μιλώντας στον Alpha είπε ότι είναι ανησυχητικές οι συζητήσεις γύρω από το θέμα και διαβεβαίωσε ότι το κράτος μπορεί να προβεί σε κινήσεις για να ενισχύσει την οικονομία του κράτους, τακτική που ακολουθείται και σε άλλες χώρες.