«Θεογεννήτωρ Μαρία» του Μάριου Τόκα: Το καλύτερο Χριστουγενιάτικο άσμα

Μαριος Τόκας: Το καλύτερο Χριστουγενιάτικο άσμα: «Έκανε τον ύμνο τραγούδι…»

«Θεογεννήτωρ Μαρία
Παναγία, Αγιωτάτη των Αγίων, η Κεχαριτωμένη, Υπέρμαχος Στρατηγός, Βασίλισσα του Κόσμου, Κοσμοσώτειρα και Κοσμοκρατούσα, η Παρθένος Μαρία, η τεκούσα των ενανθρωπήσαντα Θείο Λόγο. Θεοτόκος, η τιμητικότατη των προσωνυμιών της. Θεογεννήτωρ η Θεομήτωρ κατά τον αγιορείτη μοναχό Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη, επειδή “γεγέννηκε γαρ σαρκικώς σάρκα γεγονότα τον εκ Θεού Λόγον”. Ο Μάριος Τόκας το 1995 σε μια επίσκεψη στο Άγιο Όρος διάβασε τους ύμνους του που τον γοήτευσαν. Δούλεψε πάνω τους σαν συνεπαρμένος, δένοντας τους βυζαντινούς ήχους με την μελωδία της ψυχής του.

Οι Παναγίες του νησιού του, Κανακαριά και Κανταρκώτισσα σκλαβωμένες. Στάθηκε με δέος μπροστά στον ύμνο τον ακάθιστο της Παναγίας. Έκανε τους χαιρετισμούς ικεσία και αίνο δοξαστικό. Έκανε τον ύμνο τραγούδι, συνοψίζοντας και συνεκφέροντας στοιχεία της βυζαντινής μουσικής παράδοσης με σύγχρονες μελωδίες και ήχους. Οι θεομητορικοί ύμνοι του Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη ευτύχησαν στη σύγχρονη μουσική τους ενδυμασία. Με σεβασμό στην παράδοση ο συνθέτης ανανεώνει τα μελωδικά ακούσματα των Χαιρετισμών. Με το χρώμα και το άρωμα της μουσικής του, φερμένα από τα παιδικά του χρόνια και τις μνήμες ενός μεταβυζαντινού κόσμου που πάντα μας θέλγει.

Γιώργος Γεωργής
Μορφωτικός Ακόλουθος Κυπριακής Πρεσβείας».

Λίγα λόγια για το έργο

Δεν είναι λίγοι οι συνθέτες που ασχολήθηκαν με τη μελοποίηση θρησκευτικών ύμνων ή την ενορχήστρωση μουσικών έργων με ανάλογο περιεχόμενο… Μοιάζει σαν τάμα ή σαν ένα «απωθημένο» (με την καλή έννοια του όρου)… Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι περιπτώσεις του Μίκη Θεοδωράκη, του Σταύρου Κουγιουμτζή, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Χρήστου Λεοντή, του Δημήτρη Λάγιου, του Σταμάτη Σπανουδάκη, του Δημήτρη Παπαδημητρίου, του Χρίστου Τσιαμούλη και άλλων…

Έτσι κι ο Μάριος Τόκας, έχοντας βιωματική σχέση με τη θρησκεία, όπως φαίνεται παραπάνω από τα λόγια του, κατέθεσε το δικό του «λάδι στο καντήλι», παρουσιάζοντας ένα έργο ψυχής, που ευτύχησε να ερμηνευθεί από τον Μανώλη Μητσιά, με όλη τη γνώση και την πολύχρονη εμπειρία στο είδος, αλλά και τον Κώστα Χατζηχριστοδούλου, σημαντικό ερμηνευτή και σταθερό συνεργάτη του συνθέτη εκείνα τα χρόνια…

Ο Μίκης για τον Μάριο Τόκα…

«Παρακολουθώ από χρόνια τη δουλειά του Μάριου Τόκα. Το ταλέντο του, την ευαισθησία του, τη σεμνή, διακριτική, “σιωπηλή” όμως πάντα σοβαρή παρουσία του στο χώρο της ελληνικής μουσικής. Πάντα στηριγμένος στις ρίζες της μουσικής μας παράδοσης, πάντα εκτιμώντας και αναγνωρίζοντας το έργο των συναδέλφων του μουσικών - προηγουμένων και συγχρόνων - δημιούργησε και δημιουργεί έργα γνήσια ελληνικά, όπως αυτό που κρατάμε τώρα στα χέρια μας. Οι μελωδίες του, δεμένες αρμονικά με τις φωνές του Μανώλη Μητσιά και του Κώστα Χατζηχριστοδούλου έχουν κάτω από τον ουρανό, τη θάλασσα, τον ίδιο τον βράχο του Άθω.

Του εύχομαι κάθε επιτυχία.

Αθήνα 25.3.98
Μίκης Θεοδωράκης»