Αναζητώντας την ανεξαρτησία μέσα στη σύγχρονη Ευρώπη

Οι φυγόκεντρες δυνάμεις του αποσχισμού ενισχύονται δραματικά σήμερα στην Ευρώπη, αποτελώντας ένα από τα βραδυφλεγή παρελκόμενα της οικονομικής κρίσης και της αδυναμίας των κεντρικών κυβερνήσεων αλλά και των Βρυξελλών να αντιμετωπίσουν την αποσύνθεση του μεταπολεμικού κοινωνικοοικονομικού μοντέλου.

Παρά τις διαφορές τους ωστόσο αυτές, υπάρχουν ορισμένα κοινά στοιχεία που φέρνουν στο προσκήνιο δύο βασικές και αλληλένδετες δυναμικές: Την επαν-εθνικοποίηση στην Ευρώπη και την αναγέννηση της ιδέας ότι η κυριαρχία πρέπει να βασίζεται στο έθνος, σε αντίθεση με την κυριαρχία που βασίζεται στο κράτος ως κυριαρχούσα αρχή σε μια συγκεκριμένη επικράτεια.

To SNP της Σκωτίας

Εκτός από την Καταλωνία, η Φλάνδρα και η Σκωτία είναι σήμερα οι πιο δραστήριες και ισχυρές εστίες αποσχισμού στην Ευρώπη. Στη Σκωτία, το κυρίαρχο σήμερα κόμμα είναι το Σκωτικό Εθνικό Κόμμα το οποίο πρεσβεύει έναν «πολιτειακό πατριωτισμό» καθώς και μια στενή σχέση με την ΕΕ.

Η Σκωτία είναι ίσως η μόνη περίπτωση αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη όπου δεν βρίσκονται σε κίνηση οι κλασικές δυναμικές εθνικισμού καθώς η δυναμική απόσχισης από το Ηνωμένο Βασίλειο στηρίζεται σε έναν «πολιτειακό πατριωτισμό», στην έννοια δηλαδή ενός σκωτικού κοινωνικού συνόλου που δεν πηγάζει από την κοινή σκωτική/φυλετική καταγωγή, αλλά από μια κοινή συμμετοχή και κοινή αποδοχή ενός συγκεκριμένου κοινωνικού μοντέλου. Οι ιδεολόγοι του Σκωτικού Εθνικού Κόμματος (SNP) μιλούν για «μετα-εθνικισμό».

Στο Βέλγιο

Η Φλάνδρα είναι σήμερα η πιο πλούσια περιφέρεια του Βελγίου. Το Βέλγιο είναι ομοσπονδιακό κράτος χωρισμένο στην ολλανδόφωνη Φλάνδρα, τη γαλλόφωνη Βαλονία, τις Βρυξέλλες και τη γερμανόφωνη περιοχή.

Οι αυτονομιστικές και αποσχιστικές τάσεις της Φλάνδρας έχουν ξεκινήσει από τη δεκαετία του ΄70, ενώ βρίσκουν τις ιστορικές τους ρίζες ήδη στην ίδρυση του βελγικού κράτους το 1831 και στην πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κυριαρχία των γαλλόφωνων μέχρι τη μεταπολεμική περίοδο.

Ο φλαμανδικός εθνικισμός εκφράζεται σήμερα από δυο πολιτικά κόμματα, το πιο σκληρό «Φλαμανδικό Συμφέρον» και την πιο main stream Νέα Φλαμανδική Συμμαχία που είναι σήμερα το μεγαλύτερο φλαμανδικό κόμμα. Στρατηγική των ιδεολόγων του φλαμανδικού εθνικισμού είναι η σταδιακή εξασθένηση του κεντρικού βελγικού κράτους.