Αυξημένες προκλήσεις για τους νέους εργαζόμενους

Ο Δείκτης Νέων Εργαζομένων 2017 της PwC συγκρίνει τα επίπεδα συμμετοχής στην απασχόληση, αλλά και την εκπαίδευση και την κατάρτιση νέων ηλικίας από 16 μέχρι 24 ετών σε 34 χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Η έκθεση μελετά και τα διδάγματα πολιτικής που αντλούμε από τις χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις και εστιάζει συγκεκριμένα στις μακροπρόθεσμες προκλήσεις και ευκαιρίες που επιφέρει η αυτοματοποίηση.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας τα ποσοστά των νέων που δεν είναι εκπαιδευμένοι, δεν απασχολούνται ή είναι καταρτισμένοι (ΝΕΕΤ) έχουν μειωθεί στα προ της κρίσης επίπεδα, με μέσον όρο 17% στις χώρες του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, τα επίπεδα της ανεργίας των νέων παραμένουν υψηλά σε πολλές χώρες, ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη.
Επιπλέον, κατά μέσον όρο, οι φοιτητές που προέρχονται από χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να μην επιτύχουν ένα βασικό επίπεδο κατάρτισης στις επιστήμες.

Το χάσμα είναι ιδιαίτερα έντονο σε νέους άνδρες με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, οι οποίοι αναμένεται, μέχρι τις αρχές του 2030, να έρθουν αντιμέτωποι με κατά 50% αυξημένο κίνδυνο αυτοματοποίησης στις θέσεις εργασίας τους, σε σύγκριση με μόλις 10% για τους απόφοιτους πανεπιστημίου ανεξαρτήτως φύλου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του αριθμού των νέων που δεν είναι εκπαιδευμένοι, δεν απασχολούνται ή είναι καταρτισμένοι στις χώρες του ΟΟΣΑ στα επίπεδα της Γερμανίας, η οποία σημειώνει μια από τις καλύτερες επιδόσεις στον δείκτη, θα ήταν δυνατό να αυξήσει μακροπρόθεσμα το συνολικό ΑΕΠ του ΟΟΣΑ κατά περίπου 1,2 τρισ. δολ.

Ο John Hawksworth, ανώτερος οικονομολόγος της PwC, σχολιάζει σχετικά: "Η αυτοματοποίηση μέσω τεχνολογιών όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική θα ενισχύσει την παραγωγικότητα και τον πλούτο, δημιουργώντας έτσι πολλές νέες ευκαιρίες για νεαρούς ανθρώπους που διαθέτουν τις σωστές δεξιότητες.

Ωστόσο, η ανάλυσή μας διαπιστώνει παράλληλα ότι σε περίπτωση μη αναβάθμισης των δεξιοτήτων τους κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, η αυτοματοποίηση μπορεί να αποτελέσει σημαντική πρόκληση για πολλούς νέους με χαμηλότερο επίπεδο μόρφωσης, κυρίως νέους άνδρες που απασχολούνται στους τομείς του λιανικού εμπορίου, των μεταφορών και της μεταποίησης".

Συνολικά, τις τρεις πρώτες θέσεις στον Δείκτη Νέων Εργαζομένων της PwC καταλαμβάνουν η Ελβετία, η Ισλανδία και η Γερμανία. Χώρες όπως η Γερμανία έχουν φέτος βελτιώσει ακόμη περισσότερο τις ήδη υψηλές βαθμολογίες τους χάρη στην περαιτέρω μείωση των ποσοστών ανεργίας των νέων και των νέων που δεν είναι εκπαιδευμένοι, δεν απασχολούνται ή είναι καταρτισμένοι. Όπως υποδεικνύει και ο πιο κάτω πίνακας, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δημοκρατία της Τσεχίας, ο Καναδάς και η Πολωνία συγκαταλέγονται ανάμεσα στις χώρες που έχουν σημειώσει άνοδο στην κατάταξη, σε σύγκριση με πέρσι.

Σε σχέση με τη μακροπρόθεσμη πρόκληση της αυτοματοποίησης, η έρευνα διαπιστώνει ότι οι νέοι εργαζόμενοι που αρχίζουν την καριέρα τους σε εργασίες μερικής απασχόλησης στους κλάδους του λιανικού εμπορίου, της στέγασης και της επισιτιστικής βιομηχανίας αντιμετωπίζουν υψηλό σχετικά κίνδυνο αυτοματοποίησης των συγκεκριμένων θέσεων εργασίας, μέχρι τις αρχές του 2030.

Αντίθετα, ο κίνδυνος αυτοματοποίησης αναμένεται να είναι χαμηλότερος για νέους εργαζόμενους με ισχυρές δεξιότητες στις επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανολογία και τα μαθηματικά (STEM) στις πλείστες χώρες του ΟΟΣΑ. Η απασχόληση νέων στους πιο πάνω τομείς είναι σχετικά περιορισμένη, ωστόσο η ζήτηση για τις δεξιότητες αυτές αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς, οδηγώντας έτσι στη δημιουργία χάσματος δεξιοτήτων.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, για να αποτραπεί η μακροπρόθεσμη ενίσχυση των ανισοτήτων εισοδημάτων και πλούτου λόγω των νέων τεχνολογιών, θα πρέπει να καταβληθούν ακόμη μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα δεξιοτήτων στους τομείς STEM, ιδιαίτερα για νέους που προέρχονται από πιο μειονεκτικά περιβάλλοντα.