Μέτρα στήριξης πυρόπληκτων περιοχών: Κάλυψη κοινωνικών ασφαλίσεων, 3 εκατ. ευρώ για τους επαγγελματίες γεωργούς

Στις 3 και 4 Ιουλίου 2021, προκλήθηκε καταστροφική πυρκαγιά στις Κοινότητες Αρακαπά, Επταγώνιας, Οράς, Αγιοί Βαβατσινιάς, Μελίνης και Οδού. Επίσης καταστροφική πυρκαγιά υπήρξε στις 26 Ιουνίου 2021 στην Τάλα της Πάφου, η κυβέρνηση ανταποκρίθηκε άμεσα και δραστηριοποιήθηκαν το σύνολο των υπηρεσιών στις επαρχίες Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου  με σκοπό την απογραφή και εκτίμηση των ζημιών σε ιδιωτικά υποστατικά, ώστε, να εξεταστεί η περίπτωση παραχώρησης οικονομικής βοήθειας στους πληγέντες.

2.     Από τα στοιχεία που καταγράφηκαν μέχρι σήμερα, οι συνέπειες από τις πυρκαγιές αφορούν ζημιές σε 98 υποστατικά, καθώς και ζημιές σε οχήματα, γεωργικά μηχανήματα, εξοπλισμό, γεννήτριες κ.ά.

3.     Σύμφωνα με εκτιμήσεις που στάληκαν από τις οικείες επαρχιακές διοικήσεις ότι το ύψος των ζημιών στις κοινότητες της Επαρχίας Λεμεσού ανέρχεται σε €1.207.443 περίπου, της Επαρχίας Λάρνακας σε €4.051.232 περίπου, και της Επαρχίας Πάφου σε €380.233 περίπου. Το συνολικό ύψος των ζημιών παγκύπρια μετά την απογραφή και εκτίμηση τους ανέρχεται σε €5.638.908 περίπου.

4.     Λόγω της σφοδρότητας του φαινομένου και των συνεπειών του και της επιτακτικής ανάγκης για άμεση παροχή βοήθειες στους πληγέντες, το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθετώντας την εισήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών αποφάσισε την καταβολή κατά χάρη βοήθειας για ζημιές σε κατοικίες και επαγγελματικά υποστατικά με την ακόλουθη μεθοδολογία: 

α.     Για ζημιές έως €10.000 θα καταβάλλεται εφάπαξ ποσό ίσο με το ύψος της εκτιμηθείσας ζημίας, με ανώτατο ποσό τις €10.000. 

β.     Για ζημιές από 10.000 μέχρι €50.000, πέραν του πιο πάνω εφάπαξ ποσού (€10.000), θα δίδεται πρόσθετα το 80% του εναπομείναντος ποσού της εκτιμηθείσας ζημιάς. Για παράδειγμα για εκτιμηθείσα  ζημία ύψους €50.000 θα καταβάλλεται κατά συνολική χάρη βοήθεια ύψους €42.000. 

γ.     Για ζημιές από 50.000 μέχρι €100.000 πέραν της προαναφερθείσας κατά χάριν βοήθειας των 42.000 θα παραχωρείται επιπρόσθετο ποσό ίσο με 50% του εναπομείναντος ποσού της εκτιμηθείσας ζημιάς. Δηλαδή στην περίπτωση εκτιμημένης  ζημία €100.000 θα καταβάλλεται κατά χάρη βοήθεια ύψους €67.000. 

δ.     Για ζημιές από 100.000 μέχρι €150.000 πέραν της προαναφερθείσας κατά χάριν βοήθειας των 67.000 θα παραχωρείται επιπρόσθετο ποσό ίσο με 30% του εναπομείναντος ποσού της εκτιμηθείσας ζημιάς. Δηλαδή στην περίπτωση εκτιμημένης  ζημία €150.000 θα καταβάλλεται κατά χάρη βοήθεια ύψους €82.000.

Σημειώνεται ότι  ζημιές σε οικιστικά υποστατικά, που υπερβαίνουν τις €150.000 δεν θα παραχωρείται το οποιοδήποτε πρόσθετο ποσό.

ε. Ειδικότερα για τα επαγγελματικά υποστατικά που έχουν υποστεί ζημιές μεταξύ  150.000 μέχρι €250.000 κατά μέγιστον, πέραν της προαναφερθείσας κατά χάριν βοήθειας των 82.000 θα παραχωρείται επιπρόσθετο ποσό ίσο με 20% του εναπομείναντος ποσού της εκτιμηθείσας ζημιάς. Δηλαδή στο ενδεχόμενο εκτιμημένης  ζημία €250.000 θα καταβληθεί κατά χάρη βοήθεια ύψους €102.000. 

5.     Επειδή από την καταγραφή έχει διαφανεί ότι υπάρχουν μη αδειοδοτημένα υποστατικά το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε όπως: 

(α) στις περιπτώσεις αδειοδοτημένων υποστατικών, που αφορούν ιδιόκτητη κατοικία μόνιμης διαμονής και επαγγελματικά υποστατικά, θα δίδεται το σύνολο της προαναφερθείσας οικονομικής βοήθειας. 

(β) στις περιπτώσεις αδειοδοτημένων υποστατικών, που αφορούν ενοικιαζόμενη κατοικία, το μέρος της κατά χάριν βοήθεια, που αφορά στη ζημιά σε εξοπλισμό, θα δίδεται στο δικαιούχο του. 

(γ) Παρόλο που στο παρελθόν οι εξοχικές κατοικίες εξαιρούντο της παραχώρησης οποιασδήποτε οικονομικής βοήθειας, στις περιπτώσεις ιδιόκτητων εξοχικών κατοικιών, θα παραχωρείται  το 50% της προαναφερθείσας κατά χάριν οικονομικής βοήθειας. 

6.     Λαμβάνοντας υπόψη την κυβερνητική πολιτική για στήριξη της υπαίθρου και τη διαπίστωση, πως μεγάλος αριθμός υποστατικών μόνιμη ιδιοκατοίκησης, εξοχικών κατοικιών αλλά και επαγγελματικών υποστατικών, που δεν διαθέτουν τις σχετικές άδειες, και με γνώμονα την αναγκαιότητα συμμόρφωσης με τη σχετική νομοθεσία, αποφασίστηκαν τα ακόλουθα: 

(α)    Στις περιπτώσεις υποστατικών, που θα μπορούσαν να αδειοδοτηθούν, θα τους καταβάλλεται το προαναφερθέν ποσό, εφόσον εξασφαλίσουν άδεια από την οικεία πολεοδομική αρχή, με την ταχύρρυθμη διαδικασία των 20 ημερών, η οποία κατ’ εξαίρεση θα εφαρμοστεί για τις περιπτώσεις αυτές με την έκδοση διατάγματος του Υπουργού Εσωτερικών. 

(β) Στις περιπτώσεις υποστατικών, τα οποία αποτυγχάνουν να εξασφαλίσουν αδειοδότηση από την οικεία πολεοδομική αρχή, λαμβάνουν το  30% της κατά χάριν βοήθειας προκειμένου να υποβάλουν αίτηση για εξασφάλιση αδειοδότησης από το ΣΥΜΕΠΑ. Σε περίπτωση εξασφάλισης αδειοδότησης λαμβάνουν το σύνολο της κατά χάριν βοήθειας, που τους αντιστοιχεί, δηλαδή το υπόλοιπο 70%. 

(γ) Σε περίπτωση κατά την οποία ο αιτητής ο οποίος ήδη έλαβε το  30% της κατά χάριν βοήθειας και απέτυχε να εξασφαλίσει άδεια από το ΣΥΜΕΠΑ, αλλά κατάφερε να εξασφαλίσει αδειοδότηση για ανέγερση υποστατικού σε άλλο τεμάχιο, θα λάβει και το υπόλοιπο 70% της σχετικής εγκριθείσας βοήθειας, αναλόγως με το κόστος του νέου υποστατικού, νοουμένου ότι η αδειοδότηση θα επιτευχθεί στα επόμενα δύο χρόνια. 

Σημειώνεται, πως για την παραχώρηση της προαναφερθείσας βοήθειας, ο κάθε δικαιούχος δεν μπορεί να επωφεληθεί για πέραν του ενός υποστατικού ανά κατηγορία (κατοικία και επαγγελματικό υποστατικό). 

Πρόσθετα, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι στην περίπτωση που απαιτείται εξασφάλιση αδειοδότησης, στην κατά χάρη οικονομική βοήθεια θα προστίθεται και το κόστος των σχετικών δικαιωμάτων ώστε να μην υπάρξει η όποια επιβάρυνση του αιτητή.

7.     Σχετικά με ζημιές σε οχήματα θα δίδεται κατά χάρη οικονομική βοήθεια ως ακολούθως: 

(α)    Για οχήματα ιδιωτικής χρήσης, τα οποία είναι νόμιμα εγγεγραμμένα, θα παραχωρείται οικονομική βοήθεια ίση με το 50% της εκτιμημένης ζημιάς, με βάση την εκτίμηση των αρμόδιων υπηρεσιών, με ανώτατο όριο €5.000 ανά όχημα. 

(β)    Για επαγγελματικά οχήματα/μηχανήματα νοουμένου οτι αυτά δεν καλύπτονται από τα σχέδια του Υπουργείου Γεωργίας θα παραχωρείται 50% της εκτιμημένης ζημιάς με βάση την εκτίμηση των αρμόδιων υπηρεσιών με ανώτατο όριο τις €10.000 ανά όχημα. 

Νοείται οτι ο δικαιούχος διατηρεί δικαίωμα επιλογής μεταξύ των σχεδίων των δυο υπουργείων.

8. Καθορίζεται ως τελευταία ημερομηνία υποβολής αιτήσεων για παραχώρηση κατά χάριν οικονομικής βοήθειας η 16^η Ιουλίου. 

9.     Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση ύπαρξης ιδιωτικής ασφάλισης είτε σε υποστατικά είτε σε οχήματα, η παρεχόμενη οικονομική βοήθεια θα είναι ίση με την εκτίμηση της ζημιάς με μέγιστο το αφαιρετέο ποσό (excess waiver) της ασφάλειας. 

10.    Με γνώμονα τη διευκόλυνση των πληγέντων η παροχή της κατά χάρη οικονομικής βοήθειας θα γίνεται ως ακολούθως:

(α) Η οικονομική βοήθεια θα παρέχεται για την εκτέλεση των εργασιών επιδιόρθωσης και αντικατάστασης εξοπλισμού, που θα αναλάβουν οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών. 

(β)    Η μεθοδολογία παραχώρησης της οικονομικής βοήθειας θα παραχωρείται στους αιτητές με τον εξής τρόπο: 

i.        Το εφάπαξ ποσό έως €10.000 θα παραχωρείται αμέσως μετά την υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης αποδοχής του ύψους της κατά χάριν οικονομικής βοήθειας. 

ii.        Το υπόλοιπο ποσό θα παραχωρείται σε δύο ισόποσες δόσεις. Η πρώτη δόση του 50% της κατά χάριν βοήθειας θα δίδεται μετά την υποβολή δήλωσης από τον Μελετητή, δηλαδή τον Αρχιτέκτονα ή Πολιτικό Μηχανικό  ο οποίος ορίστηκε εκ μέρους του ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών. 

iii.        Η δεύτερη δόση του 50% της κατά χάριν βοήθειας θα δοθεί με την υποβολή βεβαίωσης από τον μελετητή του έργου, με την οποία θα βεβαιούται, ότι συμπληρώθηκε το 50% των εργασιών. 

(γ)    Αν ο αιτητής αποδεχθεί το ποσό της οικονομικής βοήθειας θα υπογράψει σχετική Υπεύθυνη Δήλωση με την οποία θα αποποιείται του δικαιώματος υποβολής ένστασης.

(δ)   Στην περίπτωση αιτητών που δεν αποδέχονται το ποσό της προσφερόμενης οικονομικής βοήθειας, διατηρούν το δικαίωμα της υποβολής ένστασης στην Αρμόδια Επιτροπή Ενστάσεων, που θα συσταθεί για τον σκοπό αυτό στις οικείες Επαρχιακές Διοικήσεις και η οποιαδήποτε απόφαση της επιτροπής Ενστάσεων είναι τελεσίδικη. 

11.    Υπολογίζεται οτι η στη βάση των ανωτέρω κριτηρίων, η οικονομική βοήθεια που θα παραχωρηθεί θα κυμανθεί γύρω στα 6 εκατομμύρια. 

Περαιτέρω αναφορικά με τους εργαζόμενους στις πληγείσες περιοχές, το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθετώντας την εισήγηση του ΥΕΠΚΑ αποφάσισε όπως:

(α) Αναφορικά με τους εργαζόμενους σε εργοδότες που έχουν πληγεί:

-       Την κάλυψη των μισθών των εργαζομένων, των Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αλλά και άλλων συναφών εξόδων διαβίωσης και στέγασης για την περίοδο Ιουλίου μέχρι Σεπτέμβριο, περίοδος η οποία θα επανεξεταστεί ανάλογα με τον χρόνο επαναδραστηριοποίησης.

-       Για όσους εργοδοτούμενους επιθυμούν τον επαναπατρισμό τους θα καλυφθούν τα έξοδα επαναπατρισμού. 

-       Όσα συμβόλαια απασχόλησης αφορούν εποχιακούς εργαζόμενους και οι εργοδότες επιθυμούν την επέκτασή τους, θα δοθούν οι ανάλογες εγκρίσεις από το ΥΠΕΣ.

(β) Ειδικότερα για τους Εργοδότες που έχουν πληγεί

Θα καλυφθούν από το Κράτος οι ανάλογες Κοινωνικές Ασφαλίσεις και άλλες εισφορές που θα οφείλονται από τον Ιούλιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο και μέχρι την επανεξέταση  ανάλογα με τον χρόνο επαναδραστηριοποίησης. 

Αναφορικά με τους τέσσερις αδικοχαμένους νέους ανθρώπους, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και το Υπουργικό Συμβούλιο έχουν εκφράσει για ακόμη μια φορά τη θλίψη τους και διαβιβάζουν τα θερμά συλλυπητήρια τους στις οικογένειες των θυμάτων της πυρκαγιάς. 

Σε ένδειξη εκτίμησης της πολιτείας και λαμβάνοντας υπόψη τη μεθοδολογία της στήριξης που δόθηκε στα θύματα της πυρκαγιάς στη Σολιά, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει αποφασίσει: 

Την παραχώρηση ποσού 95.000 ευρώ στην κάθε μια από τις οικογένειες των τεσσάρων νέων και επιπρόσθετα την καταβολή ποσού 30.000 για κάθε μέλος των οικογενειών τους. Δηλαδή οι οικογένειες των δυο εκ των τεσσάρων θυμάτων θα λάβουν στήριξη 95.000 έκαστη, μια οικογένεια θα λάβει 185.000 ευρώ και μία οικογένεια θα λάβει 245.000 ευρώ.  

Πρόσθετα αποφασίστηκε η παραχώρηση υποτροφιών στα παιδιά των αδικοχαμένων νέων για σπουδές σε Ιδρύματα Ανώτερης/Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Κύπρο.

Για την άμεση ανακούφιση των αγροτών που δραστηριοποιούνται στις κοινότητες Αγίων Βαβατσινιάς, Ακαπνούς,  Αρακαπά, Βαβατσινιάς, Διερώνας, Επταγώνειας, Μελίνης, Οδούς, Οράς και Συκόπετρας, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει αποφασίσει τη λήψη των πιο κάτω μέτρων:

1. Καταβολή αρχικής οικονομικής ενίσχυσης, που θα κυμαίνεται από €10.000 μέχρι €30.000 ανά δικαιούχο και θα αφορά επαγγελματίες γεωργούς, με στόχο τη συνέχιση της επαγγελματικής τους δραστηριοποίησης. Η συνολική δαπάνη αναμένεται να είναι της τάξεως των €3.000.000.

2. Καταβολή οικονομικής στήριξης ύψους €100.000 στην Οργάνωση Παραγωγών, Φρούτων και Φθαρτών Περιοχής Οδούς «Βασιλική Γη» (Δημόσια) Λτδ. Η εν λόγω Οργάνωση διαθέτει σημαντικό αριθμό μελών, κυρίως νέων γεωργών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε Κοινότητες που έχουν πληγεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πυρκαγιά.

 3. Άμεση ενεργοποίηση του Εθνικού Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων για την επαναδραστηριοποίηση πληγέντων αγροτών και για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος σε περιοχές που κηρύσσονται ως πληγείσες από πυρκαγιές. Το εν λόγω πλαίσιο καλύπτει εκμεταλλεύσεις των οποίων οι διαχειριστές γεωργοί είναι επαγγελματίες ή/και μερικής απασχόλησης ή/και ερασιτέχνες. Οι δικαιούχοι θα λάβουν ενίσχυση για την απώλεια εισοδήματος που έχουν υποστεί λόγω της ολοσχερούς ή μερικής καταστροφής της γεωργικής παραγωγής και των μέσων παραγωγής, καθώς επίσης και μερική ενίσχυση για αποκατάσταση/ αντικατάσταση των υποδομών τους. Οι ίδιοι δικαιούχοι, εάν το επιθυμούν, μπορούν, εναλλακτικά, να λάβουν ενίσχυση για την αποκατάσταση/αντικατάσταση των υποδομών τους, μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του οποίου θα προκηρυχτεί έκτακτο επενδυτικό Μέτρο για τον σκοπό αυτό.

4. Προκήρυξη έκτακτου επενδυτικού Μέτρου του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, ειδικά για την περιοχή που έχει πληγεί από την πυρκαγιά. Το μέτρο θα καλύψει τη δημιουργία νέων και ενδεχομένως πιο σύγχρονων υποδομών, σε αντικατάσταση αυτών που έχουν καταστραφεί. Το Μέτρο, μεταξύ άλλων, θα καλύψει και αγρότες που έχουν πληγεί από την πυρκαγιά αλλά ο κλάδος τους δεν είναι επιλέξιμος από το Πλαίσιο (μελισσοκομεία, πτηνοτροφεία, θερμοκήπια), έτσι ώστε να μπορούν λάβουν ενίσχυση για αποκατάσταση/αντικατάσταση των υποδομών τους.

Α. Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, σε συνεργασία με τις Επαρχιακές Διοικήσεις Λάρνακας και Λεμεσού, θα λάβουν άμεσα μέτρα αποκατάστασης των υποδομών άρδευσης που έχουν καταστραφεί.

Β. Το Τμήμα Δασών και το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, σε συνεργασία με τις Επαρχιακές Διοικήσεις Λάρνακας και Λεμεσού, θα προβούν σε εισηγήσεις και ενέργειες για την άμεση υλοποίηση αντιδιαβρωτικών/αντιπλημμυρικών έργων.

Γ. Το Τμήμα Περιβάλλοντος θα διευθετήσει τη συγκέντρωση των αποβλήτων που θα προκύψουν από τα σπίτια που έχουν καεί, σε χώρο που θα συμφωνηθεί με την κάθε κοινότητα και θα εποπτεύσει τη μεταφορά των υλικών αυτών σε αδειοδοτημένες μονάδες. Το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων αυτών θα καλυφθεί από το Κράτος.

6. Υπό τον συντονισμό του ΥΓΑΑΠ και σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας και την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, θα ετοιμαστεί και υποβληθεί αίτημα για αρωγή από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικά για τη στήριξη και ενίσχυση των Κοινοτήτων που έχουν πληγεί και των κατοίκων τους.