Αισιόδοξες προοπτικές βραχυπρόθεσμα, προκλήσεις μεσοπρόθεσμα

Οι αισιόδοξες προοπτικές της κυπριακής οικονομίας στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά και οι προκλήσεις που ελλοχεύουν σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, τονίστηκαν σε συζήτηση που διοργάνωσε η Εταιρεία Οικονομικών Μελετών με τίτλο «Ορίζοντας 2017-2018 και οι μελλοντικές οικονομικές προκλήσεις».

Οι ομιλητές στο πρώτο μέρος της συζήτησης συμφώνησαν ότι η κυπριακή οικονομία θα ξεπεράσει εκ νέου τις οικονομικές προβλέψεις όσον αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης, αλλά ο μεσοπρόθεσμος ορίζοντας παρουσιάζει τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές προκλήσεις.

Με βάση τις εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), του Υπουργείου Οικονομικών και του Κέντρου Οικονομικών Μελετών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, η κυπριακή οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό κοντά στο 3% τα επόμενα δύο χρόνια. Η Έλενα Ανδρέου, επικεφαλής του ΚΟΕ, παρουσίασε πρόβλεψη που έγινε στη βάση των σημερινών δεδομένων της οικονομίας, βάσει της οποίας το κυπριακό ΑΕΠ θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,8% το 2018. Οι επίσημες προβλέψεις του ΚΟΕ θα δημοσιευτούν τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους.

«Ο ασθενής επέζησε»

Μιλώντας στο πρώτο μέρος της συζήτησης, ο Γιώργος Κυριάκου, Διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης της ΚΤΚ, παρατήρησε πως μετά την κρίση του 2013, η κυπριακή οικονομία, βασιζόμενη στη σθεναρή ιδιωτική κατανάλωση, τις εξαιρετικά υψηλές επιδόσεις του τουριστικού τομέα, εξήλθε της κρίσης και παρουσίασε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

«Δεν έχουμε όμως βγει από το δάσος», είπε, επισημαίνοντας τον υψηλό ρυθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το υψηλό ποσοστό ιδιωτικού χρέους, που φτάνει το 354% του κυπριακού ΑΕΠ.

Σημείωσε όμως ότι επιστρέφουν οι καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα, οι αναδιαρθρώσεις επιταχύνονται και η εμπιστοσύνη επιστρέφει, κάτι που αντανακλάται και στις αποδόσεις των κυπριακών ομολόγων. Αναφέρθηκε δε στις αναμενόμενες ιδιωτικές επενδύσεις, όπως στην μαρίνα της Αγίας Νάπας και το καζίνο, οι οποίες αναμένεται να συνεισφέρουν μελλοντικά στο κυπριακό ΑΕΠ.

Στις προκλήσεις στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ο κ. Κυριάκου αναφέρθηκε στις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη (εκλογές σε Γαλλία και Γερμανία), το Brexit, την αλλαγή πολιτικής στις ΗΠΑ με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και στις περιφερειακές συγκρούσεις.

Στο εσωτερικό μέτωπο, επεσήμανε το ψηλό ποσοστό των ΜΕΔ, το ψηλό δημόσιο χρέος, καθώς και στην προοπτική του φυσικού αερίου, αλλά και στην προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.

«Αν επρόκειτο για μια ιατρική αναφορά, θα έλεγα ότι η πληγή ήταν βαθιά και σχεδόν μοιραία, αλλά έγινε μια μεγάλη εγχείρηση και ο ασθενής επέζησε και χρειάζεται χρόνο να ανακάμψει», κατέληξε.

Ενδείξεις παραπέμπουν σε θετικές βραχυπρόθεσμες προοπτικές

Από την πλευρά του, ο Ανδρέας Χαραλάμπους, Διευθυντής της Διεύθυνσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στο ΥΠΟΙΚ, μιλώντας όμως υπό την προσωπική του ιδιότητα, τόνισε ότι παρά τις περιορισμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στα χρόνια του μνημονίου, η οικονομία αποδείχθηκε ευέλικτη και προσαρμόστηκε στις προκλήσεις.

Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές παραπέμπουν σε θετικές προοπτικές, είπε, προσθέτοντας ότι για το 2018 η οικονομία θα συνεχίσει να υπερκαλύπτει τους στόχους.

Ωστόσο, ο κ. Χαραλάμπους σημείωσε ότι κάποιος πρέπει να υιοθετεί μιαν πιο επιφυλακτική προσέγγιση σε σχέση με τον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, καθώς υπάρχουν καθοδικοί κίνδυνοι.

Όσον αφορά τους εξωτερικούς κινδύνους, ο κ. Χαραλάμπους αναφέρθηκε στις γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή, τις εκλογές στις ΗΠΑ, τις εκλογές σε χώρες της ΕΕ και το brexit. Σε σχέση με το εσωτερικό, επεσήμανε ότι το υψηλό δημόσιο χρέος αποτελεί περιοριστικό παράγοντα και δεν αφήνει περιθώριο για σοβαρές φιλοαναπτυξιακές πολιτικές, όπως μια φορολογική μεταρρύθμιση.

Αισιόδοξα μηνύματα δίνουν, όπως είπε, το θέμα του φυσικού αερίου, για το οποίο υπάρχει μια στάση αναμονής, αλλά και το Κυπριακό. Για το τελευταίο επεσήμανε ότι οι οικονομικές του πτυχές έχουν υποβαθμιστεί.

Στη δική της παρουσίαση, η κ. Ανδρέου αναφέρθηκε στις διάφορες μεθοδολογίες που χρησιμοποιεί η ΚΟΕ για τον υπολογισμό του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ. Σε σχέση με τις προκλήσεις της κυπριακής οικονομίας, η κ. Ανδρέου αναφέρθηκε στην επιβράδυνση της ανάπτυξης στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε μια ενδεχόμενη υποτίμηση της στερλίνας και σε μια δυνητική οικονομική επιβράδυνση στην ευρωζώνη.

Έσπασαν 2 δισ. ασφαλιστήρια συμβόλαια

Απαντώντας σε ερώτηση πώς υπήρχε ιδιωτική κατανάλωση ενώ υπάρχει τόσο υψηλό ιδιωτικό χρέος, ο κ. Κυριάκου τόνισε κατά την περίοδο της κρίσης συνολικά €1,8 δισ. αποσύρθηκαν από τις τράπεζες και τοποθετήθηκαν σε θυρίδες, ενώ με βάση εκτιμήσεις διακόπηκαν ασφαλιστήρια συμβόλαια ύψους €2 δισ.

Στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κυπριακή οικονομία αναφέρθηκε και ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Δημήτρης Γεωργιάδης, επισημαίνοντας την ανάγκη σχεδιασμού σε αντικυκλική βάση, δηλαδή χωρίς τον συνυπολογισμό των κύκλων της οικονομίας, παρά την αβεβαιότητα που υπάρχει στον υπολογισμό του χάσματος μεταξύ δυνητικού και πραγματικού ΑΕΠ.

Σημείωσε δε ότι η οικονομική ανάπτυξη λαμβάνει χώρα σε ένα ευνοϊκό εξωτερικό περιβάλλον, όπως τις περιφερειακές συγκρούσεις που ενίσχυσαν το ρεύμα τουριστικών αφίξεων στην Κύπρο, αλλά και την ευνοϊκή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ.

«Το εξαιρετικά υψηλό δημόσιο χρέος, τα εξαιρετικά υψηλά ΜΕΔ, καθιστούν τη χώρα εξαιρετικά ευάλωτη σε κλυδωνισμούς. Δεν κάνουμε αναδιαρθρώσεις και δεν λαμβάνουμε διορθωτικά μέτρα», είπε, χαρακτηρίζοντας τη λύση του Κυπριακού ως «βήμα προς το άγνωστο».

ΚΥΠΕ