Σε κινήσεις που δίνουν την αίσθηση κινητικότητας και προόδου στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου προχωρούν οι κυβερνήσεις των δύο χωρών.
Μια ημέρα μετά τη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, Σταύρου Παπασταύρου και Γιώργου Παπαναστασίου, δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα της Δημοκρατίας οι δύο αποφάσεις της ΡΑΕΚ, που είχαν ληφθεί στις 3 Σεπτεμβρίου, για τη μεταβίβαση στον ΑΔΜΗΕ των αδειών ιδιοκτήτη και διαχειριστή της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Η δημοσίευση των δύο αποφάσεων τις θέτει σε ισχύ και λύνει μια από τις ρυθμιστικές εκκρεμμότητες του έργου.
Πρόκειται για μια κίνηση που δείχνει σε πρακτικό επίπεδο ότι Ελλάδα και Κύπρος θα πράξουν ό,τι τους αναλογεί για την υλοποίηση του έργου. Αυτό το μήνυμα έστειλαν και οι δύο υπουργοί μετά τη συνάντησή τους: λιγότερες δημόσιες δηλώσεις, εξάλειψη των επιφυλάξεων και περισσότερη εργασία για να προχωρήσει το έργο.
Στο δωμάτιο, όμως, υπάρχουν δύο ελέφαντες: η καταβολή των €25 εκατ. από την Κυπριακή Δημοκρατία προς τον ΑΔΜΗΕ ως έσοδο του έργου για το 2025 και η εκτέλεση των ερευνών στον βυθό που είναι απαραίτητες για να ξεκινήσει η πόντιση του καλωδίου. Για τη διευθέτηση των δύο εκκρεμοτήτων δεν υπάρχει πληροφόρηση, αν και τα προβλήματα είναι γνωστά. Το Υπουργείο Οικονομικών φέρεται να διατηρεί την αντίρρησή του για την εκταμίευση των χρημάτων για ένα έργο χωρίς ουσιαστική πρόοδο και η Τουρκία έχει ξεκαθαρίσει σε ανώτατο επίπεδο ότι κανένα έργο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς τη συναίνεσή της.
«Θα ήθελα να τονίσω ότι δεν θα ευοδωθούν τα έργα που αποκλείουν την Τουρκία και την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο», είχε πει ο Πρόεδρος της Τουρκίας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 25 Σεπτεμβρίου.
Σε ό,τι αφορά τον παράγοντα Τουρκία, η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι τρέχει διαπραγμάτευση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, καθώς και η Τουρκία έχει τις δικές της πολιτικές προτεραιότητες σε έργα που απαιτούν και συνεννόηση και συνεργασία με την Ελλάδα. Η Τουρκία στοχεύει να αυξήσει την παραγωγική της ικανότητα σε ηλιακή και αιολική ενέργεια στα 120 γιγαβάτ έως το 2035, ένας στόχος που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης, θα απαιτήσει επενδύσεις ύψους 28 δισ. δολαρίων στο δίκτυο μεταφοράς. Δηλαδή και η ίδια η Τουρκία έχει ανάγκη από περισσότερες διασυνδέσεις. Σήμερα η Τουρκία διαθέτει ηλεκτρικές διασυνδέσεις με Ελλάδα, Βουλγαρία και Γεωργία, καθώς και διαλειτουργικές συνδέσεις με το ευρωπαϊκό σύστημα μέσω Ελλάδας και Βουλγαρίας υπό συντονισμό του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO-E).
Επί του παρόντος ο παράγοντας Τουρκία βγαίνει από την εξίσωση, με τις δύο κυβερνήσεις να εστιάζουν στις εσωτερικές τους διαδικασίες για να γίνει το έργο. Στο ερώτημα αν η Κυπρακή Δημοκρατία θα καταβάλει τα €25 εκατ. στον ΑΔΜΗΕ, στην εξίσωση, για να δοθεί απάντηση, έχει μπει και άλλη μια μεταβλητή: από την κυπριακή πλευρά αναγνωρίζεται ότι το έργο άπτεται και ζητημάτων άσκησης κυριαρχίας.
Η μεταβίβαση των αδειών
Η μεταβίβαση, πάντως, στον ΑΔΜΗΕ των αδειών ιδιοκτήτη και διαχειριστή για τη διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου, είναι μια κίνηση που δείχνει ότι το έργο παραμένει ζωντανό.
Οι αποφάσεις της ΡΑΕΚ (συνεδρίαση 40/2025, 03/09/2025) προβλέπουν τυπικές τροποποιήσεις όρων ώστε οι άδειες να ευθυγραμμιστούν με την ισχύουσα νομοθεσία 2021–2025, συμπεριλαμβανομένου επικαιροποιημένου κώδικα δεοντολογίας για όσους απασχολούνται στη δραστηριότητα ιδιοκτησίας και διαχείρισης της διασύνδεσης. Για την άδεια διαχειριστή απαιτείται επίσης εγκεκριμένο πρόγραμμα συμμόρφωσης, ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων με οικονομικές καταστάσεις και αναφορά συνεργασίας με τον ΔΣΜΚ, καθώς και επικαιροποιήσεις στο πρόγραμμα ανάπτυξης της γραμμής.
